Neel Mukherjee: «Η ζωή των άλλων»
Η πενταετία 1966-1970 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από τις πιο σημαντικές του 20ού αιώνα και μια μικρή αναδρομή στα γεγονότα που τη σημάδεψαν επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές: έναρξη της πολιτιστικής επανάστασης στην Κίνα, η Χούντα των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα, η σύλληψη και η εκτέλεση του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία, ο Πόλεμος των Έξι Ημερών στη Μέση Ανατολή, η Άνοιξη της Πράγας, η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η συνέχιση του πολέμου του Βιετνάμ και οι συνεχείς διαδηλώσεις για τον τερματισμό του. Τη χρονική αυτή περίοδο επιλέγει ο Ινδός συγγραφέας Νιλ Μουχέρτζι για να αναπτύξει την υπόθεση του βιβλίου του Η ζωή των άλλων, και η οποία περίοδος συμπίπτει με τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων ανεξαρτησίας της Ινδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, στις 15 Αυγούστου του 1967.
Ο τόπος όπου εκτυλίσσεται κατά κύριο λόγο η υπόθεση είναι η πόλη της Καλκούτας, η οποία υπήρξε η πρωτεύουσα της Βρετανικής Ινδίας έως το 1912 και, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «οι Εγγλέζοι έχτισαν … ενώνοντας έλη και βάλτους και λασπότοπους γεμάτους κουνούπια». Στην πόλη αυτή κατοικεί η οικογένεια Γκος με τα πέντε παιδιά τους και τις οικογένειες που έχουν δημιουργήσει καθώς και τα εγγόνια τους. Το γερασμένο ζευγάρι των Προφούλναθ και Χαρούβαλα διοικεί το μεγάλο σπιτικό. «Τέσσερις όροφοι, με την ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής, 1921, σε ανάγλυφη πλάκα στο οριζόντιο κέντρο της πρόσοψης, στην κορφή, ακριβώς κάτω από το παραπέτο. Ήταν ένα γερό, μολονότι συνηθισμένο και τώρα πια άσχημο, κατασκεύασμα, μ’ ένα μπαλκόνι με μεγάλη εσοχή στα αριστερά της κύριας εισόδου και του κλιμακοστασίου σε καθέναν από τους τέσσερις ορόφους».
Ο Μουχέρτζι εμπνέεται από τη γενικότερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα της δεκαετίας του ’60 και επιλέγει συνειδητά να υπάρχει διάχυτη, κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης, η σπίθα της αλλαγής, της εξέγερσης για δικαιότερες και πιο ανθρώπινες συνθήκες εργασίας των πολλών φτωχών ανθρώπων της τεράστιας χώρας που ονομάζεται Ινδία.
Σ’ αυτό το μεγάλο οίκημα ζούνε τα δεκαεφτά μέλη της οικογένειας Γκος και όπως είναι φυσιολογικό υπάρχουν έριδες μεταξύ των γυναικών της οικογένειας, αλλά και ολέθρια μυστικά που, σε συνδυασμό με τις δυσκολίες της οικογενειακής επιχείρησης παραγωγής χαρτιού, είναι ικανές να διαλύσουν την όποια οικογενειακή συνοχή. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, ο νεαρός Σουπράτικ Γκος θα διαφοροποιηθεί και θα εναντιωθεί στην οικογενειακή ευημερία και, αφουγκραζόμενος την επιθυμία να αλλάξει τη ζωή του και τον κόσμο γύρω του, φεύγει από την οικογενειακή εστία αφήνοντας το ακόλουθο μήνυμα, ενδεικτικό των προθέσεών του: «Μαμά, έχω κουραστεί να καταναλώνω, να παίρνω, να αρπάζω και να χρησιμοποιώ. Είμαι τόσο φουσκωμένος που νιώθω ότι δεν μπορώ πια να ανασάνω. Φεύγω για να βρω λίγο αέρα, κάποιο μέρος όπου θα μπορώ να εξαγνιστώ, να αποδιώξω τη ζωή που μου δόθηκε και να φτιάξω τη δική μου». Ο Σουπράτικ καταφεύγει στην ύπαιθρο, συμμετέχει στην καλλιέργεια των αγρών, βιώνει και περιγράφει τις δύσκολες συνθήκες των αγροτών και τη μεγάλη εκμετάλλευση που υφίστανται και αποφασίζει να δράσει με τους συντρόφους του φτάνοντας έως τος φόνο.
Η Ζωή των άλλων είναι ένα βιβλίο που θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε μια μεγάλη οικογενειακή σάγκα. Από την άλλη, ο Μουχέρτζι εμπνέεται από τη γενικότερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα της δεκαετίας του ’60 και επιλέγει συνειδητά να υπάρχει διάχυτη, κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης, η σπίθα της αλλαγής, της εξέγερσης για δικαιότερες και πιο ανθρώπινες συνθήκες εργασίας των πολλών φτωχών ανθρώπων της τεράστιας χώρας που ονομάζεται Ινδία. Δεν λείπουν –ενταγμένες βέβαια στην πλοκή– οι περιγραφές σχετικά με τους πατροπαράδοτους ινδικούς γάμους και την ινδουιστική θρησκεία. Έτσι, η Ζωή των άλλων, αν και ιδιαίτερα πυκνό βιβλίο, διαβάζεται ποικιλοτρόπως και εξάπτει το αναγνωστικό ενδιαφέρον.
Η ζωή των άλλων
Neel Mukherjee
Μετάφραση: Μιχάλης Λαλιώτης
Gema
624 σελ.
ISBN 978-960-6893-35-3
Τιμή: €17
