Τον λένε Ντάνιελ Κέλι. Ζει στην Αυστραλία. Είναι γιος μεταναστών τρίτης γενιάς. Ο πατέρας του είναι ιρλανδικής καταγωγής, η μάνα του ελληνικής. Το οικογενειακό του περιβάλλον χαρακτηρίζεται με μια λέξη προλεταριακό και τα περιθώρια μοιάζουν δεδομένα, προαποφασισμένα. Μα ο Ντάνι έχει ταλέντο στην κολύμβηση, το νερό είναι το στοιχείο του. Κι έξω απ' αυτό, ακόμα κι όταν η αθλητική του σταδιοδρομία είναι παρελθόν, ζει και πορεύεται λες και μονίμως κολυμπάει. Εύρυθμα ή άτσαλα, με έλεγχο των κινήσεών του ή αφημένος στα ρεύματα: «Ο Νταν κολυμπούσε χωρίς να προχωράει, ο Νταν μπορούσε να δει την ακτή αλλά ήταν αιχμάλωτος στο αντιμάμαλο και παρασερνόταν μεσοπέλαγα και ήξερε πως κάπως έτσι χανόσουν, κάπως έτσι το νερό κατάφερνε να σε παρασύρει στον βυθό. Βούλιαξε πάλι στην καρέκλα του. Βυθιζόταν και χανόταν. Λέξεις σχηματίζονταν, τις έβλεπε καθαρά να σαλεύουν και να ξετυλίγονται πάνω ακριβώς απ' τα κύματα, τις έβλεπε καθαρά να χορεύουν εκεί που ο ήλιος άγγιζε το νερό» (σελ.572).

Το χαρισματικό παιδί, λοιπόν, έχει όνειρα. Ο πρωταθλητισμός και η Ολυμπιάδα του Σίδνεϊ είναι ο στόχος του. Μα η σκληρή προπόνηση δεν αρκεί.

Το βιβλίο τελειώνει με την πρώτη κολυμβητική εμπειρία του ήρωα, που περιγράφεται σαν ανάμνηση ή σαν όνειρο, την πρώτη του επαφή με το υγρό στοιχείο. Ο πατέρας του τον κρατά πάνω απ' τα νερά, τον βυθίζει, τον ανασύρει, ο μικρός Ντάνιελ φοβάται μα ο μπαμπάς είναι εκεί, μεγάλος, δυνατός και σίγουρος, τον κρατά και τον διδάσκει πώς να κολυμπήσει στην παλίρροια. Στη σχέση πατέρα-γιου είναι αφιερωμένες πολλές απ' τις σελίδες του Μπαρακούντα και κάποιες σκηνές αντιπαράθεσης των δυο τους εντυπωσιάζουν.

Ο Ντάνι είναι συναισθηματικά αμόρφωτος, αργά κι επώδυνα θα καταφέρει να αξιολογεί και να απολαμβάνει τα συναισθήματά του, συμβιβασμένος θα κερδίσει αυτό που πάντα ήθελε, είχε και δεν το έβλεπε: το προφανές, να ζήσει καλά με τους δικούς του ανθρώπους.

Τα χρόνια περνούν, ο Ντάνιελ προπονείται στην πισίνα του δημόσιου σχολείου, διακρίνεται, έχει την πρώτη δόξα και αρπάζει το μικρόβιο της ματαιοδοξίας να γίνει ο μεγάλος Ντάνι. Να ξεχωρίσει απ' όλους, να γίνει ολόχρυσος ολυμπιονίκης, να τους βοηθήσει όλους, να συνδράμει οικονομικά την οικογένεια και τους φίλους του. Έρχεται η μεγάλη τύχη, η μεγάλη ευκαιρία. Ο Ντάνι κερδίζει υποτροφία, πάει σε ακριβό κολέγιο, εκεί έχει τον καλό κόουτς, τον μέντορά του που το λέει καθαρά, τον θέλει, τον προπονεί μ' έναν και μόνο στόχο: την Ολυμπιάδα του Σίδνεϊ.

Ο φιλόδοξος Ντάνι επικεντρώνεται με μανία στον στόχο αυτό, είναι πια ένας άλλος Ντάνι, ένας μανιακός, και οι συμμαθητές του στο ακριβό σχολείο τού κολλούν το ψευδώνυμο: «Ο ψυχάκιας μπαρακούντα».

Οι διακρίσεις ακολουθούν η μια την άλλη κι ο Ντάνι φτάνει πολύ κοντά στον στόχο του. Όμως ο Ντάνι έχει μια βαριά κληρονομιά και η μοίρα του είναι προκαθορισμένη. Τα όνειρά του θα τσακιστούν από μια νύχτα απροσεξίας. Ο Ντάνι αποδεικνύεται λιγότερος των προσδοκιών του, είναι γιος οικονομικών μεταναστών, η πρωτιά δεν είναι η φυσική του θέση και, εν αντιθέσει με τους αστούς συναθλητές του, ο ανταγωνισμός δεν είναι στο αίμα του.

Αλιεύω απ' το βιβλίο μια φράση που περιγράφει έξοχα τον ψυχισμό του ήρωα και της επιστήθιας φίλης του: «Η Ντεμέτ κι εκείνος δεν αναγνώριζαν ποτέ καλοτυχία για τον εαυτό τους» (σελ.574). Μου έρχεται στον νου και μια άλλη φράση, τραχιά και άκομψη, απ' αυτές που η σαφήνειά τους σπάει κόκαλα: «Τον Ντάνι τον γέννησαν φτωχά αρχίδια. Λοιπόν, δεν θα πάει μακριά».

Ο Τσιόλκας ανακατεύει την τράπουλα και με απανωτά φλας μπακ στήνει την ιστορία του σε πεντακόσιες τόσες σελίδες που διαβάζονται απνευστί. Ένας υπόγειος καημός, κληροδοτημένες πληγές και τρυφερότητα αβάσταχτη χρωματίζουν τις σχέσεις του ήρωα με τους φίλους, τους συμμαθητές, τον εραστή του και την οικογένειά του.

Η σκηνή όπου η τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας προβάλλεται σ' όλες τις τηλεοράσεις της Αυστραλίας και ο απόμαχος πλέον Ντάνι περιφέρεται με ακυρωμένη ρώμη συντετριμμένος και συφοριασμένος σε ένα μπαρ προσποιούμενος ότι δεν βλέπει τηλεόραση, προσπαθώντας να ακούσει τους διαφωνούντες με τη φιέστα αυτή για οικονομικούς, πολιτικούς, ιδεολογικούς λόγους και στη διαφωνία τους να βρει καταφύγιο αυτός, ο μέχρι προ ολίγων μηνών συμμέτοχος σ' αυτό το μεγάλο αθλητικό πανηγύρι, είναι απ' τις πιο σπαρακτικές του βιβλίου.

Ο Τσιόλκας επιμένει στα θέματά του: γράφει για τα πάθη των νέων ανθρώπων της μακρινής Αυστραλίας κι απ' το βιβλίο περνούν όλα σχεδόν τα ζητήματα: η φιλία, η εργασία, ο έρωτας, η ταξική συνείδηση, τα μεγάλα οικογενειακά αγκάθια της αιώνιας ελληνικής οικογένειας, που μεταφέρει και αναζωπυρώνει όπου σταθεί κι όπου ριζώσει, τα πάθη που συντηρούν και συντηρούνται απ' τους περίφημους ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς. Όμως ο συγγραφέας αγαπάει τον ήρωά του, τον οδηγεί στο φως. Ο Ντάνι, καθημαγμένος και ταπεινωμένος, θα φλερτάρει με τη μελαγχολική ανεμελιά του ανθρώπου με ποιητική ιδιοσυγκρασία, θα ξεκόψει από όλους, θα το ρίξει στο διάβασμα, θα εθιστεί στους μεγάλους κλασικούς με ιδιαίτερη αγάπη στον Γκράχαμ Γκριν.

Μια αίσθηση τραγικού πεπρωμένου, το προσωπικό κενό και η σεξουαλική αγωνία είναι κι εδώ παρόντα. Ο Ντάνι είναι συναισθηματικά αμόρφωτος, αργά κι επώδυνα θα καταφέρει να αξιολογεί και να απολαμβάνει τα συναισθήματά του, συμβιβασμένος θα κερδίσει αυτό που πάντα ήθελε, είχε και δεν το έβλεπε: το προφανές, να ζήσει καλά με τους δικούς του ανθρώπους.

Μπαρακούντα
Χρήστος Τσιόλκας
μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Ωκεανίδα
592 σελ.
Τιμή € 17,00

Twitter