Mario Vargas Llosa: «Ένας διακριτικός ήρωας»
O Περουβιανός Μάριο Βάργας Γιόσα (ή Λιόσα), που πήρε το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2010, είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς τους καιρού μας, ένας από τους κορυφαίους της Λατινικής Αμερικής, συγκεκριμένα συγκαταλέγεται στους 4 του μεγάλου λογοτεχνικού μπουμ της δεκαετίας του '60 (οι άλλοι τρεις είναι ο Κολομβιανός Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Μεξικανός Κάρλος Φουέντες και ο Αργεντινός Χούλιο Κορτάσαρ). Το τελευταίο του μυθιστόρημα, Ένας διακριτικός ήρωας, μολονότι δεν φτάνει στα λογοτεχνικά ύψη των πρώτων του έργων, π.χ. Το πράσινο σπίτι ή Η πόλη και τα σκυλιά, διαθέτει ένα πλήθος λογοτεχνικές αρετές που το καθιστούν αξιανάγνωστο.
Σε αυτό πρωταγωνιστούν δύο διαφορετικοί ηλικιωμένοι ήρωες, οι οποίοι κάποια στιγμή συναντώνται ώστε να αποσοβήσουν τον κίνδυνο που τους απειλεί. Είναι κατ' αρχάς ο Φελίσιτο Γιανακέ, ιδιοκτήτης εταιρείας μεταφορών, σχεδόν ασήμαντος ανθρωπάκος, ο οποίος πέφτει θύμα εκβιασμού: κάποιος του στέλνει ανώνυμα γράμματα και του ζητάει λύτρα ώστε να μην του κάνει ζημιά. Έπειτα είναι ο Ισμαέλ Καρέρα, ιδιοκτήτης ασφαλιστικής εταιρείας, ο οποίος στην ουσία κι αυτός εκβιάζεται από τους ανεπρόκοπους γιους του, που εποφθαλμιούν την περιουσία του. Και οι δύο αντιμετωπίζουν τις απειλές με σθένος, εγκαρτέρηση αλλά και ευστροφία, καθώς δεν δέχονται εκβιασμούς από οπουδήποτε κι αν προέρχονται.
Γύρω από αυτούς κινούνται οι δευτερεύοντες ήρωες, φίλοι, συγγενείς, ερωμένες, αστυνομικοί και άλλοι περίεργοι (και μερικοί ήρωες από άλλα βιβλία του συγγραφέα), που γίνονται μάρτυρες του πείσματος των πρωταγωνιστών, οι οποίοι προσπαθούν να τα βάλουν με τους κακούς και με τη μοίρα τους.
Ο Γιόσα επιχειρεί να περιγράψει το καινούργιο Περού, την πατρίδα του, όχι εκείνο των προαναφερθέντων μυθιστορημάτων, αλλά το σημερινό, το σύγχρονο. Οι αλλαγές στις πόλεις, στα επαγγέλματα, στο ντύσιμο των ανθρώπων και κυρίως στη νοοτροπία τους είναι τόσο μεγάλες, ώστε οι αναγνώστες εκπλήσσονται που μέσα σε πενήντα χρόνια μια σχεδόν καθυστερημένη χώρα έχει κάνει τόσο μεγάλες προόδους. Στη θέση των παραγκών στα προάστια της πόλης, της Λίμα, υπάρχουν τώρα δρόμοι με σηματοδότες, πεζοδρόμια, βενζινάδικα, μαγαζιά που πουλούν και του πουλιού το γάλα (και ασφαλώς οι κάτοικοι έχουν κινητά τηλέφωνα και προσωπικούς υπολογιστές). Μολονότι ο Γιόσα, ένας κατεξοχήν πολιτικοποιημένος συγγραφέας, δεν κάνει πολιτικές αναφορές, στο βιβλίο υπάρχει μια φράση σχετικά με την κατάσταση στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για το αν το ευρώ επιζήσει από την κρίση που μαστίζει την ήπειρο και αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιζήσει μετά την εξαφάνιση του ευρώ.
Από την άλλη, ο Γιόσα επιθυμεί να καταδείξει τις ανθρώπινες αδυναμίες και τα ανθρώπινα πάθη που δεν έχουν αλλάξει καθόλου: οι άντρες εξακολουθούν –πώς μπορεί να γίνει αλλιώς;– να λατρεύουν τις γυναίκες, ιδίως τις νέες γυναίκες που τους προσφέρουν τις χαρές του σεξ, κι αυτές προσπαθούν να επωφεληθούν από τη λατρεία των αντρών προσκομίζοντας υλικά οφέλη. Και βεβαίως αυτό που επίσης δεν έχει αλλάξει είναι οι ανθρώπινες μικρότητες, οι ποταπότητες, οι ζήλιες, και όλα εκείνα τα άσχημα που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη πανίδα: η κακία, η αμορφωσιά, οι διαστροφές, η μοχθηρία, η μνησικακία.
Σε κάθε περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα παλαιάς κοπής.
Ένας διακριτικός ήρωας
Mario Vargas Llosa
μετάφραση: Χρύσα Μπανιά
Λιβάνης
446 σελ.
Τιμή € 16,40
