Ευγένιος Τριβιζάς: «Τσιμπιτσούξ και Τσιμπινέλα»
Η ευφάνταστη, πρωτότυπη και τόσο ξεχωριστή πένα του Ευγένιου Τριβιζά μας χαρίζει αυτή τη φορά ένα πανέξυπνο, πολύχρωμο παραμύθι με θέμα τη διαφορετικότητα και την κοινωνική αποδοχή, δοσμένο ανάλαφρα, με τη γνωστή περιγραφική δεινότητα και το υψηλού επιπέδου χιούμορ του πολυγραφότατου και αγαπημένου συγγραφέα.
Ο μικρός σκαντζόχοιρος Τσιμπιτσούξ περιπλανιέται σ’ ένα πολύχρωμο δάσος που μοιάζει να έχει βγει από κάποιο όνειρο, αναζητώντας μια «θεραπεία» για τη μεγάλη λύπη που νιώθει. Αυτό που πρέπει να κάνει, του έχει πει ο σοφός παπαγάλος Πιρπιρίνος Πλουμ Πλουμ Παπαρδελίνος, είναι να βρει κάποιον να τον πάρει αγκαλιά και να του δώσει ένα, δύο, τρία, τέσσερα φιλιά. Μ’ άλλα λόγια, η λύση στο πρόβλημά του είναι να βρει ένα πλάσμα που θα μπορέσει να τον αγαπήσει απεριόριστα, διώχνοντας μακριά την ανασφάλεια και τη θλίψη του. Ο Τσιμπιτσούξ αρχίζει την αναζήτηση μέσα στο δάσος, κι ενώ αυτό που ψάχνει είναι τόσο απλό, θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα να το βρει.
Η «εκφοβιστική» εμφάνισή του κρατάει μακριά τα υπόλοιπα πλάσματα που είναι μεν πρόθυμα να του μιλήσουν, αλλά δεν είναι διατεθειμένα να τον πλησιάσουν περισσότερο, από φόβο μήπως τραυματιστούν από τα αγκάθια του. Για τον σκαντζόχοιρο, τα αγκάθια είναι ένα δεδομένο, κάτι που δεν χρειάζεται να επεξηγήσει, αφού έχει γεννηθεί μ’ αυτά για να μπορεί να αμύνεται. Αυτή η σημαντική πληροφορία δεν απασχολεί τους υπόλοιπους – κανείς δεν αναζητά την αιτία αυτής της σωματικής-γενετικής λεπτομέρειας, αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να μην κινδυνεύσουν. Από τη στιγμή που κάτι δεν τους αφορά άμεσα, παύει να τους απασχολεί. Κι αν αυτό φέρνει στο μυαλό λιγότερο ή περισσότερο την κοινωνία των ανθρώπων, είναι πέρα για πέρα γνωστό ότι τα παραμύθια, τόσο τα κλασικά όσο και τα σύγχρονα, τόσο τα παραδοσιακά όσο και τα μοντέρνα, πάντα περνάνε μηνύματα πολύ πιο ουσιαστικά και βαθιά, πέρα και κάτω από το πρώτο επίπεδο ανάγνωσης που αφορά το πεδίο της φαντασίας.
Υπάρχει χώρος για όλους, μας λέει αυτή η σουρεαλιστικά όμορφη ιστορία, φτάνει κανείς να έχει τα μάτια, το μυαλό και την καρδιά του ανοιχτά για να καταφέρει να τον βρει. Γιατί πολλές φορές τα πράγματα δεν γίνονται όπως τα περιμένουμε, και τα καλά μπορεί να έρθουν από κει που υποψιαζόμαστε λιγότερο.
Μέσα στο ονειρικό αυτό περιβάλλον, ο μικρός σκαντζόχοιρος μοιάζει με ξένο σώμα, μόνο και μόνο εξαιτίας της αγκαθωτής του ράχης. Ακόμα και η Νέλλη, το άσπρο κουνέλι, είναι φίλη με τη Μαλιμπού την αλεπού, παρόλο που τυπικά αυτά τα δύο ζώα δεν μπορούν να συνυπάρξουν – ωστόσο, είναι πολύ πιο εύκολο να πλησιάσουμε και να συναναστραφούμε κάποιον που θεωρητικά θα μπορούσαμε να τον φοβόμαστε αλλά εμφανισιακά δεν έχει κάτι αποτρεπτικό παρά κάποιον που είναι ακίνδυνος αλλά, κατά κάποιον τρόπο, τον «αδικεί» η εμφάνισή του – τον εντάσσει, ας πούμε, σε μια κατηγορία που αυτόματα τον καθιστά επικίνδυνο και τον καταδικάζει στην κοινωνική απομόνωση.
Αναπάντεχα, το πλάσμα που τελικά θα χαρίσει απλόχερα την αγάπη του στον Τσιμπιτσούξ δεν ανήκει στο δικό του είδος, όπως ίσως θα περίμενε κανείς. Κάποιοι θα θυμούνται το καρτούν του Tex Avery «Little Tinker» όπου ο ήρωας, ένας καλόκαρδος ασβός, περιφερόταν μόνος, καθώς όλοι τον απέφευγαν εξαιτίας της φυσικής δυσάρεστης μυρωδιάς του. Κι εκεί που είχε απογοητευτεί, βρήκε έναν άλλο ασβό, θηλυκό, και μαζί βρήκε και την αγάπη. Αν όμως ο ήρωας του Avery περιορίστηκε στον δικό του κοινωνικό χώρο, ο μικρός σκαντζόχοιρος του Τριβιζά γίνεται ο καλύτερος και πιο αγαπημένος φίλος ενός καθ’ όλα ανθρώπινου πλάσματος, ενός κοριτσιού. Η Τσιμπινέλα, μια κοπέλα που ζει στο χωριό των Φακίρηδων, δεν ξενίζεται από τα αγκάθια του Τσιμπιτσούξ, γιατί και ή ίδια είναι συνηθισμένη να περιβάλλεται από αιχμηρά αντικείμενα και φυτά –κάκτους, τσουκνίδες, τριανταφυλλιές με τα αγκάθια τους–, ενώ και το φόρεμά της είναι φτιαγμένο από πευκοβελόνες, καθώς και το βραχιόλι της από πινέζες. Κατά συνέπεια, ο Τσιμπιτσούξ δεν της φαίνεται επικίνδυνος ή απωθητικός, αλλά συμπαθητικός και αξιολάτρευτος, αυτό δηλαδή που πραγματικά είναι. Η εξοικείωση φέρνει τη συμπάθεια και η συμπάθεια οδηγεί στη φιλία. Από τη στιγμή που η Τσιμπινέλα παίρνει τον Τσιμπιτσούξ υπό την προστασία της και γίνονται αχώριστοι φίλοι, ο μικρός σκαντζόχοιρος βρίσκεται στο στοιχείο του: ονειρεύεται ελεύθερα ξιφίες, κοιμάται σε κρεβάτι από μοσχοκάρφια, μ’ άλλα λόγια είναι ο εαυτός του, ο μοναδικός, αυθεντικός εαυτός του.
Υπάρχει χώρος για όλους, μας λέει αυτή η σουρεαλιστικά όμορφη ιστορία, φτάνει κανείς να έχει τα μάτια, το μυαλό και την καρδιά του ανοιχτά για να καταφέρει να τον βρει. Γιατί πολλές φορές τα πράγματα δεν γίνονται όπως τα περιμένουμε, και τα καλά μπορεί να έρθουν από κει που υποψιαζόμαστε λιγότερο.
Το κείμενο ρέει, τρυφερό και συνάμα απολαυστικό και διασκεδαστικό, διανθισμένο με έξυπνα λογοπαίγνια. Άλλωστε, είναι γνωστή η μαεστρία του Ευγένιου Τριβιζά με τον λόγο και η ικανότητά του να συνδυάζει τον ρεαλισμό με την παραμυθική φαντασία. Ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι και η σημειολογία των ονομάτων (για παράδειγμα, ο σκαντζόχοιρος λέγεται Τσιμπιτσούξ –αν σε τσιμπήσει με τα αγκάθια του, το τσίμπημα θα τσούξε–, η Νέλλη το κουνέλι κάνει ρίμα, όπως και η Μαλιμπού, η αλεπού, καθώς και η επιστράτευση των ζώων που τόσο συχνά συναντάμε στα παραμύθια –ο λαγός, η αρκούδα, ο σκίουρος, η αλεπού– σε συνάρτηση και με άλλα, όχι τόσο διαδεδομένα – θα λέγαμε και εξωτικά, σε σχέση με το σύμπαν των παραμυθιών, όπως ο ρινόκερος ή η λιμπελούλα.
Ενώ το παραμυθικό στοιχείο υπάρχει διάχυτο, τα μηνύματα της ιστορίας, που προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις και ερμηνείες, είναι πάντα σαφή και ξεκάθαρα. Οι λιτές, χαριτωμένες και γεμάτες τρυφερότητα και χρώμα εικόνες της Λίζας Ηλιού ζωντανεύουν με τον καλύτερο τρόπο τη φαντασιακή-εικονοπλαστική πλευρά, με την έντονη παρουσίασή τους να δένει στέρεα και αρμονικά με την αφήγηση από την αρχή μέχρι το τέλος.
Τσιμπιτσούξ και Τσιμπινέλα
Ευγένιος Τριβιζάς
Εικονογράφηση: Λίζα Ηλιού
Διάπλαση
72 σελ.
ISBN 978-960-567-117-4
Τιμή: €15,00
