Χριστίνα Φραγκεσκάκη: «Να το πάρει το ποτάμι;»
Μια καρδιά χτυπά. Κι άλλη. Κι ακόμη μια. Χτυπούν μαλακά, ήμερα, ρυθμικά. Όμως από πού έρχονται αυτά τα γλυκά καρδιοχτύπια; Αξίζει να δώσουμε την προσοχή μας. Να σταθούμε, να αφουγκραστούμε· την κυρία Συμέλη πρώτα που στέκει στην είσοδο της βιβλιοθήκης και απευθύνεται στα παιδιά: «Η καρδιά του σχολείου χτυπά. Πού χτυπά; Πώς χτυπά;»
Από τα παιδιά δεν ακούστηκαν επιφωνήματα έκπληξης, θαυμασμού ή ακόμη και αμφισβήτησης· οι καρδιές των παιδιών γνωρίζουν και τα μάτια τους ολάνοιχτα εμπρός στο θαύμα τού να καρδιοχτυπά το σχολείο τους. Εξάλλου, ένα σχολειό φορτωμένο θαύματα δεν είναι; Εξαρχής βέβαια...
Κι εδώ, εμείς οι μεγάλοι πρέπει να θυμηθούμε τον διευθυντή της ιστορικής Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης, ο οποίος έγραψε το περίφημο: «Ένας από τους ελάχιστους χώρους πλέον που η αθανασία είναι παρούσα και σπαρταριστά ζωντανή, είναι μια Βιβλιοθήκη». Ή τον δήμαρχο Φιορέλο Λα Γκουάρντια όταν, τη δεκαετία του 1930, βάφτιζε τα δυο μαρμάρινα λιοντάρια που φρουρούν τις πύλες του κτιρίου στην Πέμπτη Λεωφόρο με τα ονόματα Σθένος και Εγκαρτέρηση υποδεικνύοντας, με τον τρόπο του, στους πολυπληθείς πολίτες ό,τι ακριβώς τους ήταν αναγκαίο για να ξεπεράσουν τη βαθύτατη κρίση. «Χρόνους σαν τη φωτιά» ζούσαν τότε οι λαοί, σχεδόν παρόμοιες δυσκολίες ορθώθηκαν εμπρός μας και πάλι, και εάν ο καθένας ξεχωριστά μα και όλοι μαζί κατανοήσουμε ότι το βιβλίο σχεδόν πάντα λειτουργεί σαν σανίδα σωτηρίας ή, ακόμη καλύτερα, σαν πάμφωτος άγγελος πνεύματος και ψυχής, και σαν πανανθρώπινος και ισόβιος φύλακας πολιτισμού και προόδου, έχουμε βάσιμες και πάμπολλες ελπίδες να βγούμε από τη μεγάλη, όχι μόνον οικονομική, κρίση.
Κι εδώ, εμείς οι μεγάλοι πρέπει να θυμηθούμε τον διευθυντή της ιστορικής Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης, ο οποίος έγραψε το περίφημο: «Ένας από τους ελάχιστους χώρους πλέον που η αθανασία είναι παρούσα και σπαρταριστά ζωντανή, είναι μια Βιβλιοθήκη».
Η καρδιά του σχολείου χτυπά. Ο Ορέστης τη γυρεύει. Την αναζητά επίμονα. Ψάχνει τους ήχους της, στήνει αυτί για τους παλμούς της, βρίσκεται σε εγρήγορση. Μα πού χτυπά η αθέατη καρδιά του σχολείου; Μην τυχόν είναι εγκατεστημένη στις ευμεγέθεις σελίδες της εγκυκλοπαίδειας; Και γιατί να μην είναι; Αχανείς ήπειροι, καγκουρό, κοράλλια και «σεντέφια», περιδέραια πολύτιμα και θάλασσες, ενάλιοι βράχοι ολοστόλιστοι από άνθη, και χρατς, και χρουτς κάθε σελίδα, ήχος γλυκός – λες να είναι η καρδιά του σχολείου που χτυπά μ' αυτόν τον τρόπο; Ή μήπως τα «άνθη της πέτρας», τα κοράλλια, κρύβουν μέσα τους ετούτη την ολοζώντανη καρδιά που εξακολουθεί να χτυπά ευγενικά και επίμονα;
«Κυρία Συμέλη, πού χτυπά η καρδιά του σχολείου; Μήπως εδώ χτυπά; Μέσα σ' ένα κοράλλι;» ρωτά ο Ορέστης. Και η κυρία Συμέλη: «Εσύ θα το βρεις», ενώ συγχρόνως αρχίζει ανάμεσα στα παιδιά και την Κυρία τους ένα μοναδικό, θελκτικό παιχνίδι Γνώσης και γνώσεων, εκπλήξεων, αγάπης, απεριόριστης φαντασίας, μια πρωτόγνωρη διαδικασία κατά την οποία τα παιδιά αφήνονται, με καρδιές παλλόμενες και μάτια γεμάτα φως, στον σεβασμό και τον θαυμασμό προς τις τυπωμένες λέξεις που γίνονται άτια, γίνονται σύννεφα, γίνονται πουλιά, μεταμορφώνονται σε θάλασσες και λεωφόρους, πλοία που σε ταξιδεύουν μέχρι τις εσχατιές του κόσμου.
Και ιδού τώρα η Λουκία: «Θέλω να ακούσω την καρδιά του σχολείου. Δεν ήξερα ότι το σχολείο έχει καρδιά. Πού είναι η καρδιά του σχολείου;» Και η κυρία Συμέλη: «Το σημείο θα το βρεις εσύ». Μυθιστορήματα. Κι άλλα μυθιστορήματα. Αυτά κι αν δεν καρδιοχτυπούν. Αυτά κι αν δεν οδήγησαν την κοπελίτσα στα άστρα...
Αχ, τρελακρίδα,
πρόσεχε μη σπάσεις τις
δροσοσταλίδες!
Η Θεοδώρα ξεφυλλίζει τα γιαπωνέζικα χαϊκού:
Διστάζει καθώς
βγαίνει απ' το μπουμπούκι
το μελισσάκι.
Μην τάχα μες στα ντελικάτα λόγια χτυπά η καρδιά του σχολείου; ρωτιέται.
Κι άλλα παιδιά ψάχνουν· κι άλλα ρωτούν και ρωτιούνται, καθώς παίρνουν στα χέρια όλο και περισσότερα βιβλία.
«Μπορεί να τη νιώσω την καρδιά, πού ξέρεις. Μπορεί η καρδιά του σχολείου να μην ακούγεται, μπορεί μόνο να τη νιώθεις», συλλογιέται ο Αρμάντο.
Ωστόσο η κυρία Συμέλη, όταν τα παιδιά απαίτησαν το γνωστό Να το πάρει το ποτάμι, «Ούτε εγώ ξέρω πού χτυπά/ κάθε φορά κι αλλού χτυπά», απάντησε χαμογελώντας. Κι αργότερα μες στη βιβλιοθήκη: «...Γράμματα και λέξεις, στιχάκια, γεύσεις, μυρωδιές, ονόματα, κόλποι και ωκεανοί, ήπειροι ολόκληρες τρέχουν μαζί τους, φεύγουν από τη θέση τους και τρέχουν... τρέχουν...»
Πού 'ν' τη, πού 'ν' τη
η καρδιά πού χτυπά;
Εδώ χτυπά, εκεί χτυπά.
Να την, να την
η καρδιά που χτυπά...
«Το παιχνίδι να ονειρεύεσαι» είχε τιτλοφορήσει μια συλλογή της με ποιήματα για παιδιά η εξαίρετη ποιήτρια Ζέφη Δαράκη.
Ως «Το παιχνίδι να αγαπάς και να πετάς» θα το θυμάμαι (για πολύν καιρό) το –επιπλέον– πρωτότυπο βιβλίο της Χριστίνας Φραγκεσκάκη, η οποία ακόμη μια φορά μάς παρέδωσε ένα ανάγνωσμα με ήθος, ευγένεια, αισθήματα και σαλπίσματα.
Να το πάρει το ποτάμι;
Χριστίνα Φραγκεσκάκη
εικονογράφηση: Ελίζα Βαβούρη
Κέδρος
48 σελ.
Τιμή € 9,00
