Έχουν περάσει πενήντα χρόνια από τη δολοφονία του Τζ. Φ. Κένεντι, στις 22 Νοεμβρίου 1963· ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής είχε γεννηθεί στις 29 Μαΐου 1917, ήταν μόλις 46 χρόνων, κι η δολοφονία του συντάραξε τη χώρα καθώς και τον υπόλοιπο κόσμο.

Εκείνη την ημέρα δεν την ξέχασα ποτέ, εξάλλου η ορκωμοσία του ανοίγει το τελευταίο μου βιβλίο Ο τόπος μου είναι παντού, κάτι που δείχνει πόσο με σημάδεψε καθώς και πολλά άλλα εκατομμύρια πολιτών.

Κάτι, όμως, που δε θα ξεχάσω ποτέ ήταν ένα πλακάτ με μεγάλα μαύρα γράμματα που κρατούσε ένας Τεξανός, ο οποίος στεκόταν σ' ένα πεζοδρόμιο ενός κεντρικού δρόμου, απ' όπου περνούσε το ανοιχτό προεδρικό αυτοκίνητο: ΚΑΤΑΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΠΙ ΕΣΧΑΤΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ.

Ήταν τόσο δυσοίωνο, όσο και εγκληματική η μομφή.

Μετά τη δολοφονία, το FBI ανακοίνωσε ότι τις προηγούμενες ημέρες είχε λάβει πλήθος τηλεφωνημάτων από πολίτες που εξέφραζαν την αγωνία τους για τη ζωή του προέδρου και ζητούσαν να ακυρωθεί η περιοδεία.

Οι ψυχολόγοι ανέλαβαν να ερμηνεύσουν αυτά τα λαϊκά προμηνύματα και δόθηκαν διάφορες εξηγήσεις.

Μερικούς μήνες πριν είχε προηγηθεί η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη (3/4/1912-27/5/1963), βουλευτή της ΕΔΑ (Ελληνικής Δημοκρατικής Αριστεράς), στη Θεσσαλονίκη. Ήταν μόλις 51 χρόνων. Η δολοφονία του είχε ακολουθήσει εκείνη του Γεωργίου Τσαρουχά, επίσης βουλευτή της ΕΔΑ.

Το 1968, ο Χρήστος Κολύβας, δημοσιογράφος και ιδιοκτήτης του εβδομαδιαίου Ελληνικός Ταχυδρόμος –εκδιδόταν στο Μόντρεαλ του Καναδά– και πρόεδρος όλων των αντιδικτατορικών επιτροπών και οργανώσεων, με κάλεσε να είμαι η ομιλήτρια για την πολιτική δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Τότε διάβασα τη βιογραφία του και για τα πρώτα σχολικά του χρόνια στην Τρίπολη όπου πήγαινε με τα πόδια από την Κερασίτσα Λακωνίας, όπου είχε γεννηθεί, κάθε Δευτέρα, για να επιστρέψει κάθε Σάββατο. Έφευγε από το σπίτι με το καλαθάκι του γεμάτο τρόφιμα για όλη την εβδομάδα και καθαρά εσώρουχα, και γύριζε με το καλαθάκι άδειο.

Δεν υπήρχε σελίδα, παράγραφος, πρόταση ή λέξη που να μη συγκινήσει τον αναγνώστη.

Όταν επέστρεψα στην Ελλάδα μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας ενώθηκα με την Επιτροπή Ειρήνης και περπάτησα στη μνήμη του από την Κερασίτσα, με κύριο σταθμό την Τρίπολη, μέχρι την Αθήνα.

Είναι γνωστό ότι η ανθρώπινη ιστορία βρίθει από πολιτικές δολοφονίες που προκάλεσαν εθνικές καταστροφές, ακόμα και διακρατικές.

Το πιο συνταρακτικό γεγονός είναι ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο οποίος χαρακτηρίστηκε ο πλέον θανατηφόρος απ' όλους τους προηγούμενους, που αιτία του υπήρξε η δολοφονία του Φραγκίσκου Φερδινάνδου και της συζύγου του, στο Σεράγεβο, τον Ιούνιο του 1914.

Είναι πολλά χρόνια που με απασχολεί ιδιαίτερα το εσκεμμένο φονικό, αφού αυτός που δολοφονεί ξέρει με το ονοματεπώνυμο ποιον σκοτώνει, όπως και το ανώνυμο, το τυχαίο θανατηφόρο αυτοκινητικό δυστύχημα, όπου το θύμα μπορεί να είναι ένας τόσο σημαντικός άνθρωπος, όπως για παράδειγμα ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.

Ποια είναι η διαφορά και ποια η τιμωρία;

Η ερώτηση είναι πέρα από τη θέση μου κατά της ποινικής καταδίκης.

Εξαιτίας της δολοφονίας του Κένεντι στράφηκα σε διάφορα διαβάσματα γύρω από περασμένες εποχές. Η λέξη assassination [δολοφονία] ήταν αραβικής προέλευσης, πήγαινε τόσο παλιά όσο οι σταυροφορίες από τον ενδέκατο αιώνα, περνούσε μέσα από τον Μεσαίωνα και γενικά χαρακτήριζε τον πληρωμένο δολοφόνο ή εκείνον που έσφαζε το θύμα.

Με τα χρόνια πήρε την έννοια μιας δολοφονικής πράξης που στόχος της ήταν κάποιος για πολιτικούς λόγους. Ο δολοφόνος, υπό την επήρεια του χασίς με το οποίο τον θόλωναν οι «ηθικοί αυτουργοί», υπάκουε στην εντολή τους, χωρίς να είναι σε θέση να ελέγξει την πράξη του.

Στα χρόνια του πολέμου στο Βιετνάμ πολλοί ισχυρίστηκαν ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες ήταν συνεχώς «χασισωμένοι», οπότε δεν ένιωθαν κανένα ανθρώπινο συναίσθημα όταν ρίχνονταν στη μάχη ή σκότωναν αμάχους ή έκαιγαν τις καλύβες τους.

Η διάθεση των παραισθησιογόνων ουσιών επιβάρυνε την πολιτική του Τζορτζ Μπους πατρός, προέδρου των ΗΠΑ εκείνα τα χρόνια.

Αναρωτιέμαι αν το χασίς έχει αντικατασταθεί στη σύγχρονη επώνυμη ή ακόμα και ανώνυμη πολιτική δολοφονία από αυτό που αποκαλείται πλύση εγκεφάλου ή το μίσος ή όποιο υπάνθρωπο και απάνθρωπο αίσθημα μπορεί να διακατέχει τον δράστη.

Υποθέτω ότι η Συνταγματική Δικαιοσύνη οποιουδήποτε κράτους όπου συμβαίνει μία ή περισσότερες πολιτικές δολοφονίες θα βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση κατά τη δικαστική διαδικασία και τελικά την απόδοση τιμωρίας.

Twitter