ALBERT EDELFELT της Ελένης Σαραντίτη
Ο ζωγράφος Albert Gustaf Αριστείδης Edelfelt (21 Ιουλίου 1854 – 18 Αυγούστου 1905) ήταν ίσως ο μεγαλύτερος ζωγράφος της Φινλανδίας. Γεννημένος στο Porvoo, πόλη μεσαιωνική στη νότια ακτή της χώρας, σπούδασε στις σχολές Καλών Τεχνών της Αμβέρσας, του Παρισιού και της Αγίας Πετρούπολης, καθώς και σε διάφορα εργαστήρια διάσημων ζωγράφων. Ο πατέρας του, Carl, με καταγωγή σουηδική και σουηδόφωνος, ήταν αρχιτέκτονας και συνδεόταν στενά με τον Johan Ludvig Runeberg, τον καλούμενο και εθνικό ποιητή της Φινλανδίας. Η μητέρα του, Alexandra Brand, κόρη πλοιοκτήτη του Porvoo, ήταν μια ήπια, μορφωμένη, ευγενική γυναίκα που πίστευε στο ταλέντο και τις ικανότητες του γιου της. Η συναναστροφή τους με τον μεγάλο ποιητή άσκησε σημαντική επίδραση στον νεαρό τότε Albert, ο οποίος κατά διαστήματα άρχισε να ζωγραφίζει σκηνές από την Ιστορία της χώρας του. Αναμενόταν ότι θα εικονογραφούσε την επική ποιητική σύνθεση του Runeberg «Τα παραμύθια του Ensign Stal», πλην αναχώρησε.
Αναχώρησε για σπουδές. Εκτός των λαμπρών επιδόσεών του σε όλα τα είδη της ζωγραφικής, σπούδασε Λατινικά, Ελληνικά και Ιστορία. Παντρεύτηκε τη βαρονέσα Anna Elise (Ellan) de la Chapelle κι απέκτησαν ένα παιδί, τον Eric.
Στους εορτασμούς για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου Φινλανδού ζωγράφου, το κράτος τύπωσε αναμνηστικό κέρμα όπου στη μια όψη εικονίζεται ο καλλιτέχνης.
Ο Edelfelt υπήρξε από τους πρώτους διεθνούς φήμης Φινλανδούς καλλιτέχνες. Έτυχε μεγάλης αναγνώρισης στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ιδιαιτέρως στο Παρίσι, ήταν περιζήτητος στη διεθνή αγορά τέχνης, αγαπητότατος στην Αγία Πετρούπολη, όπου έγινε μέλος της Academy of Arts, ενώ o ίδιος προσωπικά βοήθησε ώστε να γίνει γνωστός και να αποκτήσει κύρος στο εξωτερικό ο φινλανδικός πολιτισμός. Ήταν δε από τους πρωτεργάτες του κινήματος του ρεαλισμού στη Φινλανδία και επηρέασε αρκετούς νέους ομότεχνους συμπατριώτες του. Ακόμη, συμπαραστάθηκε σε πολλούς συναδέλφους του, όπως τον Akseli Gallen-Kallela (o οποίος είναι διάσημος για την υπέροχη εικονογράφησή του στο έπος Καλεβάλα) στους δεσμούς και τις επαφές τους με το Παρίσι. Στους μαθητές του συγκαταλέγεται και ο Leon Bakst (1866-1924, αργότερα συνεργάτης του Ντιαγκίλεφ).
Ευάλωτος και ανίσχυρος εμπρός στην ομορφιά, ερωτεύτηκε κατά καιρούς καλλονές στις διάφορες πρωτεύουσες, εντούτοις δεν εγκατέλειψε ποτέ την οικογένειά του.
Ως καλλιτέχνης ο Edelfelt δεν υπήρξε καινοτόμος – «He was not a reformer or rebel»– τονίζουν οι βιογράφοι του, μα ήταν ο σπουδαιότερος Φινλανδός ζωγράφος όλων των εποχών.
Στο Παρίσι, στην Παγκόσμια Έκθεση του 1899, το πορτρέτο του Λουί Παστέρ έλαβε το χρυσό μετάλλιο. Αλλά όλα τα πορτρέτα του ήταν σημαντικά – η ματιά του καλλιτέχνη έφθανε στον μυστικό κόσμο του ανθρώπου που είχε απέναντί του. Από τα πολυσυζητημένα έργα του είναι και το Poltettu Kyla (Πυρπολημένο χωριό): πρόκειται για μια σκηνή από τη φινλανδική εξέγερση των αγροτών (1596-1597). Άλλος λαμπρός πίνακάς του είναι η Queen Bianca, έργο το οποίο ετοίμασε για το Salon του Παρισιού του 1877. Στον έξοχο αυτόν πίνακα αποθεώνεται η αγάπη ανάμεσα σε μητέρα και βρέφος.
Πολλά έχουν γραφτεί για τον Edelfelt και το έργο του. Και μπορείτε να αντλήσετε κι άλλες πληροφορίες και να ευφρανθεί η όραση αλλά και η ψυχή σας, αποθαυμάζοντας και άλλα από τα έργα του μεγάλου καλλιτέχνη, ο οποίος αγάπησε πολύ τον άνθρωπο και τη γεμάτη αγώνες αλλά και νίκες ιστορία του.
Μια φίλη μού έστειλε μερικά από τα έργα του κι εγώ έγραψα το κείμενο προς τιμήν του και προς τιμήν όλων όσοι μάς δωρίζουν ομορφιά και ανάταση. Δώρα αναγκαία ανέκαθεν για τη ζωή μας. Και την αντοχή μας.
