Μετά τη μεγάλη επιτυχία της με το βιβλίο Το πράσινο σημειωματάριο (μτφρ. Βούλα Αυγουστίνου, Εκδόσεις Μεταίχμιο 2021), η Κλερ Πούλι δοκιμάζει με μια εξίσου θαυμάσια γραφή να προβάλει τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που προκύπτουν ανάμεσα στους ανθρώπους, με το μυθιστόρημά της Οι επιβάτες της αποβάθρας 5 (μτφρ. Βούλα Αυγουστίνου, Εκδόσεις Μεταίχμιο 2022).

Με βασική ιδέα το γεγονός ότι στις πολύβουες πόλεις κανείς δεν μιλά στον διπλανό του ακόμα κι αν τον βλέπει καθημερινά στα μέσα μαζικής μεταφοράς, η συγγραφέας δίνει μια διαφορετική οπτική του «τι θα συνέβαινε εάν». Οι ήρωές της είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας – ή και όχι, γιατί όλοι διαθέτουν κάποιο χάρισμα που τους κάνει ξεχωριστούς, όταν βρεθούν την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο σημείο.

Μέσα στο τρένο, «όπου ποτέ δεν δίνεις τη θέση σου εφόσον την καπαρώσεις», οι καθημερινοί επιβάτες της αποβάθρας 5 σχηματίζουν μια εικόνα για τον άγνωστο απέναντί τους και, χωρίς να του έχουν μιλήσει ποτέ, τον «διαβάζουν» από τη στάση του σώματος ή μικρές λεπτομέρειες, θεωρώντας ότι έχουν έναν συγκεκριμένο χαρακτήρα. Πόσο λάθος μπορεί να κάνουν στις εκτιμήσεις τους!

Αυτό που θα μπορούσε τελικά να τους αναγκάσει να μιλήσουν μεταξύ τους θα πρέπει να είναι κάτι συνταρακτικό. Μονάχα το γεγονός ενός απρόσμενου θανάτου ή ατυχήματος θα μπορούσε να τους κινητοποιήσει. Και αυτό τελικά συμβαίνει στην ιστορία που αφηγείται με σκανδαλωδώς αισιόδοξο τρόπο η συγγραφέας. Κάποιος αντιπαθής κουστουμαρισμένος επιβάτης, που αυτοπροβάλλεται διαρκώς καθώς μιλά στο κινητό ή στο λάπτοπ του, πνίγεται καθώς μασουλάει κάτι και χάνει την ανάσα του. Η επιβάτισσα δίπλα του καλεί σε βοήθεια και ένας νοσοκόμος τού σώζει τη ζωή. Την άλλη μέρα που συμπίπτουν οι δρόμοι τους μέσα στο ίδιο βαγόνι, φυσικά δεν μιλούν μεταξύ τους, αλλά η αρχή έχει γίνει.

Σιγά σιγά απλώνεται ο κόσμος των προσώπων που απαρτίζουν την περίεργη αυτή ομάδα και αρχίζει κάτι να τους δένει. Κι όμως, δεν έχουν τίποτε κοινό: Η δυναμική δημοσιογράφος με το παράξενο ντύσιμο Αϊόνα, με το σκυλάκι της τη Λούλου, ο εγωπαθής επιχειρηματίας Πιρς που του έσωσαν τη ζωή, ο χαμηλής αυτοεκτίμησης νοσοκόμος Σαντζέι, η βιβλιοφάγος διαφημίστρια Έμι, η μαθήτρια που υφίσταται διαδικτυακό και σχολικό εκβιασμό Μάρθα. Επιβάτες που προσπαθούν να κρύψουν τα προσωπικά τους, την τραγική τους ζωή, στο τέλος αναγκάζονται να ξεγυμνωθούν λόγω συνθηκών και να αλλάξουν, χαρίζοντάς μας ελπίδα.

Είναι πολύ σημαντικό να γράφονται ανθρώπινα μυθιστορήματα στην εποχή μας.

Η συγγραφέας έχει έναν ξεχωριστό τρόπο να κερδίζει τον αναγνώστη, αφηγούμενη μια ιστορία τρελή, με ολοζώντανους χαρακτήρες, ώστε να μας δώσει ένα ελπιδοφόρο βιβλίο, γεμάτο συγκινήσεις αλλά και χαμόγελο. Στο επίκεντρο η αποξένωση των μεγάλων πόλεων, το καθημερινό στρες για την επιβίωση, η τοξικότητα των σχέσεων, η αρρώστια και ο θάνατος, το εύκολο χρήμα, η επιδειξιομανία και ο εγωισμός, οι εικασίες που δεν οδηγούν πουθενά, όσο δεν υπάρχει αγάπη. Εδώ όμως υπάρχει η αγάπη και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό και αυτό επιτυγχάνεται με την ένωση των ανθρώπων. Όπου εκείνοι δεν είναι αρκετά έμπειροι για να το κάνουν, η κυρίαρχη φιγούρα της Αϊόνα, που δουλεύει ως ψυχολόγος σε γράμματα αναγνωστών σε εφημερίδα, το καταφέρνει με άνεση: «Επειδή είναι κομψή αλλά άγρια. Ξέρεις, πετάει σαν πεταλούδα, τσιμπάει σαν μέλισσα».

Είναι πραγματικά ευφάνταστο και παιχνιδιάρικο αυτό το βιβλίο και σε κάνει να αναρωτιέσαι πόσα ευτράπελα ή δυσάρεστα μπορεί να συμβούν στη διάρκεια αυτών των διαδρομών στο τρένο, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται και η ζωή του καθενός ως μονάδα εκτός διαδρομής. Όμως κυρίαρχο θα είναι πάντα το τρένο. Εκείνο που δεν έχασαν, το τρένο της ζωής, αυτό που οι αξιαγάπητοι επιβάτες του κερδίζουν μέσα από την επικοινωνία μεταξύ τους, «όλο το αναθεματισμένο κέικ» που για να γίνει σωστά χρειάστηκαν τα σωστά συστατικά και η σωστή αναλογία μεταξύ τους.

Είναι πολύ σημαντικό να γράφονται ανθρώπινα μυθιστορήματα στην εποχή μας. Και καθώς οι κωμωδίες και οι ευχάριστες ιστορίες σπανίζουν, οι αναγνώστες θα αναζητούν όλο και περισσότερο παρόμοια αφηγήματα, όπως τα βιβλία της Κλερ Πούλι, που μπορούν να σε βγάλουν από τέλμα προσφέροντας λύσεις. Ίσως να μην μπορεί να συμβεί τίποτε από όλα αυτά. Ίσως ο κόσμος να είναι τελείως διαφορετικός, αλλά αξίζει να προσπαθήσουμε να τον φτιάξουμε, όπως η Αϊόνα του βιβλίου και οι υπόλοιποι ήρωές του, ακτίνες ενός τροχού που διαρκώς κινείται.

Αν αναρωτιέστε τι θα συνέβαινε αν έμεναν στάσιμοι, η απάντηση είναι μία: δεν θα συνέβαινε καμία αλλαγή στη ζωή τους. Κανείς από τους επιβάτες της αποβάθρας 5 δεν γνώριζε την πρέπουσα συμπεριφορά. Την ανακάλυψαν εν κινήσει.

Διαβάστε τη συνέντευξη που παραχώρησε η Κλερ Πούλι στον Χρήστο Ιωάννου για το Diastixo.gr εδώ.

Οι επιβάτες της αποβάθρας 5
Clare Pooley
μετάφραση: Βούλα Αυγουστίνου
Μεταίχμιο
σ. 500
ISBN: 978-618-03-3209-4
Τιμή: 18,80€

Η Κωνσταντίνα Μόσχου είναι συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• S. A. Cosby: «Δάκρυα ξυράφι»
• Γεωργία Τάτση: «Χορός στα ποτήρια»
• Ιωάννα Γκανέτσα: «Θείο δώρο»
• Κώστας Θ. Καλφόπουλος: «Ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο»

Twitter