Με ένα ατμοσφαιρικό βιβλίο συστήνεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ο Άρμιν Έρι, μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 2012 και έκανε παγκόσμια επιτυχία, αποσπώντας και το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014: Η σκοτεινή Μούσα  είναι ένα ιστορικό δικαστικό θρίλερ και χαρακτηρίζεται από τη σπανιότητα του ύφους και της αισθητικής του.

Ο Άρμιν Έρι, με καταγωγή από το Ρούγκελ στο βόρειο Λιχτενστάιν, ζει σήμερα στην Ελβετία, όπου εργάζεται στον εκπαιδευτικό τομέα, ενώ ως συγγραφέας έχει εκδώσει περισσότερα από δέκα έργα πεζογραφίας σε γερμανικούς οίκους. Είναι ιδρυτής του Liechtenstein Literary Salon, πρόεδρος της Ένωσης Συγγραφέων της χώρας τουκαι μελετητής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, με έντονες επιρροές από κλασικούς συγγραφείς, όπως ο Ντίκενς, ο Κόλινς, ο Γκαμποριό, ο Στίβενσον, ο Μπαλζάκ, ο Ζολά. Επιδίωξή του ήταν κάτι που κατάφερε: Να δώσει το κλίμα, ακόμα και το στιλ γραφής εκείνης της εποχής, και αυτό κάνει τα βιβλία του να ξεχωρίζουν.

Το πρώτο βιβλίο της σειράς με ήρωα τον φοιτητή νομικής και σκιτσογράφο της αστυνομίας, Γιούλιους Μπέντχαϊμ, έχει ιστορικό φόντο το Βερολίνο του 1865, στο τότε Βασίλειο της Πρωσίας. Το βιβλίο ξεκινά μια ζεστή νύχτα του Ιουλίου, με την άγρια δολοφονία της Λένε Κουλμ, μιας πόρνης που μόλις έχει κλείσει τα είκοσι. Εδώ δεν χρειάζεται να βρούμε ποιος είναι ο δολοφόνος, μας συστήνεται από την αρχή. Είναι ο Μπότο Γκολτς, ένας ευφυής αλλά διεστραμμένος καθηγητής Φιλοσοφίας.

Η πρωτοτυπία του μυθιστορήματος έγκειται στο γεγονός ότι ο αναγνώστης συμμετέχει στα δρώμενα ανακαλύπτοντας στοιχεία μαζί με τον φοιτητή και ερασιτέχνη ντετέκτιβ φοιτητή Μπέντχαϊμ. Είναι πολύ ιντριγκαδόρικο να γνωρίζεις ποιος είναι ο δολοφόνος, αλλά να ξέρεις πως είναι σχεδόν αδύνατον να τον παγιδεύσεις ώστε να οδηγηθεί στην τιμωρία. Γιατί αυτό που επιδιώκει ο σατανικός καθηγητής είναι το τέλειο έγκλημα και αυτό επιτυγχάνεται όταν αποδειχθεί μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου ότι δεν είναι αυτός ο δολοφόνος.

Ποια είναι η Μούσα που τον ενέπνευσε; Βεβαίως καμία από τις ήδη εννιά γνωστές, εκείνες είναι φωτεινές, προστάτιδες της λογοτεχνίας, της επιστήμης και των τεχνών. Η δέκατη Μούσα είναι σκοτεινή, είναι εκείνη που οπλίζει το χέρι του δολοφόνου με σκοπό όχι την επιβίωση, την εκδίκηση ή το συμφέρον, αλλά τον φόνο για τον φόνο.

Είναι πολύ ιντριγκαδόρικο να γνωρίζεις ποιος είναι ο δολοφόνος, αλλά να ξέρεις πως είναι σχεδόν αδύνατον να τον παγιδεύσεις ώστε να οδηγηθεί στην τιμωρία.

Είναι μια ανίερη απόδειξη της ευφυΐας της ανθρώπινης φύσης, που θεωρεί ως ανωτερότητα το τέλειο έγκλημα, δηλαδή αυτό που δεν θα επισύρει τιμωρία. Όμοια με το δακτυλίδι του Γύγη, στην Πολιτεία του Πλάτωνα, που μπορούσε να κάνει αόρατο τον ιδιοκτήτη του, όπου αναλύεται αν ένα ιδιοφυές άτομο θα ήταν ηθικό γνωρίζοντας ότι δεν θα τιμωρηθεί για τις πράξεις του όντας αόρατος, έτσι και ο συγγραφέας της Σκοτεινής Μούσας επιχειρεί να στηλιτεύσει τη δήθεν ηθική στις πράξεις των ηρώων του. Με αυτόν τον τρόπο, ο αναγνώστης αυθυποβάλλεται σε αμφιβολίες και σύγχυση μέσα από την επιχειρηματολογία του άθλιου καθηγητή. Επιθυμεί όμως με κάθε μέσον την τιμωρία του, έστω κι αν αυτή είναι με αυτοδικία ή Θεία δίκη, χωρίς να γνωρίζει πώς θα τελειώσει αυτή η ιστορία, για καλό ή για κακό.

Το μυθιστόρημα αυτό δεν είναι απλώς μια αίθουσα δικαστηρίου. Είναι ένας ολόκληρος τόπος που ανοίγει σιγά σιγά με την ξεχωριστή γραφίδα του Άρμιν Έρι, σαν ένα παράθυρο στο παρελθόν, με τρόπο διατύπωσης που θυμίζει έντονα τη λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Με το Βερολίνο της εποχής σε πρώτο φόντο, μέσα από το οποίο φαίνεται η κοινωνία, η θέση της γυναίκας, οι φιλοσοφικές αναζητήσεις, ο τρόπος ζωής.

Ο συγγραφέας δεν επιχειρεί να μας δώσει το παρελθόν του ήρωά του, Μπέντχαϊμ, δεν γνωρίζουμε αρκετά γι’ αυτόν. Τον ακολουθούμε στη δράση του, βλέπουμε την τάση του προς τη σκοτεινή Μούσα χωρίς όμως να της παραδίδεται. Κυρίως όμως ο ήρωάς του μένει έκθετος στα βέλη του πάστορα και πατέρα της αγαπημένης του Φιλίν και, προδομένος από τις περιστάσεις, εισπράττει την κυνική απάντηση του πάστορα περί αγάπης: «Αγάπη; Μην είστε ανόητος: η καρδιά είναι ένα προκλητικό και λιπόψυχο πράγμα. Ποιος μπορεί να την εξακριβώσει;»

Τα μυθιστορήματα που έπονται με τον ίδιο ήρωα έχουν μια σύνδεση μεταξύ τους. Έτσι, βλέπουμε ένα ανοιχτό τέλος στο πρώτο του βιβλίο, ώστε να ανοίγει το πεδίο σε σκέψεις και προσδοκίες για τα επόμενα. Με λογοτεχνική αξία αδιαμφισβήτητη, το βιβλίο αυτό θυμίζει παλιές καλές εποχές της αστυνομικής λογοτεχνίας, ανεξαρτήτως πλοκής, επιβεβαιώνοντας ότι το σημαντικότερο όλων είναι το ταλέντο και το ύφος του συγγραφέα.

Η σκοτεινή Μούσα
Άρμιν Έρι
μετάφραση: Χριστίνα Ντρέκου
Εκδόσεις Βακχικόν
σ. 266
ISBN: 978-618-5733-76-6
Τιμή: 14,84€

Η Κωνσταντίνα Μόσχου είναι συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• S. A. Cosby: «Δάκρυα ξυράφι»
• Γεωργία Τάτση: «Χορός στα ποτήρια»
• Ιωάννα Γκανέτσα: «Θείο δώρο»
• Κώστας Θ. Καλφόπουλος: «Ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο»
• Clare Pooley: «Οι επιβάτες της αποβάθρας 5»

Twitter