Sarah Chiche: «Κρόνος»

Τα εγκλήματα των Ευρωπαίων αποικιοκρατών στην Αφρική κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα είναι γενικά ένα παραμελημένο και λησμονημένο θέμα τόσο στην Ιστορία, όσο και τη Λογοτεχνία. Μια εξαίρεση στον κανόνα αυτό αποτελεί το πόνημα της Γαλλίδας συγγραφέως και ψυχαναλύτριας Σάρας Σις, το οποίο παρουσιάζει με εξαιρετικό τρόπο τις ταραχές που έζησε η Αλγερία στα μέσα του εικοστού αιώνα κατά τη διαδικασία της αποαποικιοποίησής της.

Η Σάρα Σις, όμως, δεν συγγράφει ιστορικό μυθιστόρημα, αλλά ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα εποχής, στο οποίο αναλύονται έξοχα τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών. Οπωσδήποτε η μυθιστορία δεν χάνει έδαφος σε σχέση με την Ιστορία, από την άλλη όμως οι αναγνώστες θα μάθουν αρκετά πράγματα για την Αλγερία και την καταπίεση που υπέστη από τους Γάλλους αποικιοκράτες.

Το κείμενο του βιβλίου αποτελείται από τη συγκινητική και πρωτοπρόσωπη αφήγηση και κατάθεση ψυχής της 42χρονης κόρης του Χάρι, ενός γιατρού που πέθανε από λευχαιμία όταν η κόρη του ήταν μόλις δεκαπέντε μηνών. Στα σαράντα δύο χρόνια της, λοιπόν, η κόρη αυτή συναντά μια γυναίκα που γνώριζε τον Χάρι όταν αυτός ήταν παιδί. Ο Χάρι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην υπό γαλλική κατοχή τότε Αλγερία. Ήταν γόνος επιφανούς εβραϊκής οικογένειας γιατρών, που θα εκδιωχτούν από την Αλγερία κατά τη διάρκεια των ταραχών της δεκαετίας του 1950-60 και θα μεταναστεύσουν στη Γαλλία, τη μητέρα-πατρίδα, όπου θα ξαναρχίσουν τη ζωή τους από το μηδέν. Ο Χάρι έχει έναν αδελφό, τον Αρμάν, επίσης γιατρό και μάλιστα αρκετά ικανό, σε αντίθεση με τον ίδιο, που στα εφηβικά χρόνια του ήταν ο άσωτος υιός, το μαύρο πρόβατο της οικογένειας. Ο Χάρι θα ερωτευτεί την Εύα με ένα πάθος εμπρηστικό, το οποίο απειλεί να κατακάψει τα πάντα.

Η γραφή της πυκνή μα συγχρόνως λυρική, με υπέροχες περιγραφές τόσο των τόπων, των γεγονότων, των προσώπων, όσο και των συναισθηματικών εξάρσεων που οι χαρακτήρες βιώνουν.

Στο μυθιστόρημα αυτό η Σις μάς αφηγείται τα παιδικά χρόνια του Χάρι στην Αλγερία, τις συγκρούσεις μεταξύ ντόπιων και Γάλλων, τη ζωή της οικογένειας όταν αυτή μετανάστευσε οριστικά στη Γαλλία, τον θυελλώδη έρωτά του για την Εύα, καθώς και το πένθος και την κατάθλιψη στις οποίες βυθίστηκε η οικογένεια του Χάρι μετά τον θάνατό του. Η επιλογή του τίτλου δεν είναι διόλου τυχαία: όπως ο Κρόνος έτρωγε τα ίδια του τα παιδιά, έτσι και η ηρωίδα του βιβλίου κατασπαράζει τα ίδια της τα σωθικά στοιχειωμένη από τη θλίψη, κυριευμένη από το Σύνδρομο του Κρόνου. Θα καταφέρει άραγε να το ξεπεράσει;

sa chiche23 Η Σις διαθέτει αναμφισβήτητο λογοτεχνικό χάρισμα και εξαίρετη αφηγηματική ικανότητα. Ο λόγος της είναι μακροπερίοδος, με πολλά κόμματα, και η γραφή της πυκνή μα συγχρόνως λυρική, με υπέροχες περιγραφές τόσο των τόπων, των γεγονότων, των προσώπων, όσο και των συναισθηματικών εξάρσεων που οι χαρακτήρες βιώνουν. Το βιβλίο ξεκινά πιθανότατα με την πιο δυνατή και σπαραχτική αφήγηση σκηνής θανάτου που έχετε διαβάσει ποτέ σε μυθιστόρημα. Ολοζώντανες ερωτικές σκηνές, σκληρές εικόνες βίας από τις συγκρούσεις στους δρόμους του Αλγερίου, απελπισμένες ερωτικές επιστολές και λανθάνουσες συναισθηματικές καταστάσεις των ηρώων διαμορφώνουν ένα δυνατό ανάγνωσμα στην έξοχη μετάφραση της Έφης Κορομηλά.