Πάνος Αμυράς: «Η λέσχη του κακού»
Έπειτα από την επιτυχημένη Τριλογία της Κατοχής, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Πάνος Αμυράς επιστρέφει γράφοντας ένα πρίκουελ της σειράς με ήρωα τον Νίκο Αγραφιώτη. Αφήνει πίσω του, λοιπόν, το σκηνικό της πιο μαύρης σελίδας της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας και πηγαίνει πίσω στον χρόνο, στο ξεκίνημα της καριέρας του Αγραφιώτη.
Βρισκόμαστε στα 1939: παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έναν μόλις μήνα πριν από την έναρξη των εχθροπραξιών, η ατμόσφαιρα μυρίζει καταιγίδα και ο κόσμος της Αθήνας, υπό το καθεστώς Μεταξά, μοιάζει με τους επιβάτες του Τιτανικού λίγο πριν από την πρόσκρουση στο παγόβουνο. Τίμιοι και καιροσκόποι, κατάσκοποι, υπόκοσμος, καμπαρέ, ιππόδρομος, καπνοί από τσιγάρα, τζαζ, η φαμ φατάλ τραγουδίστρια, νύχτες και μέρες στην πρωτεύουσα που κυλούν σπάταλα, αγνοώντας τα σημάδια. Ο μεσοπόλεμος βρίσκεται στο τέλος του, ήταν απλώς ένα διάλειμμα μετά τον πρώτο πόλεμο, προκειμένου να αναπτύξουν τις δυνάμεις τους οι δυνάμεις του Άξονα.
Σε αυτό το θολό τοπίο, το γεμάτο κατασκόπους και ανθρώπους από κάθε καρυδιάς καρύδι, ο Νίκος Αγραφιώτης καλείται να εξιχνιάσει την υπόθεση της δολοφονίας ενός παλαιστή ολυμπιακών προδιαγραφών με διασυνδέσεις στο εξωτερικό. Οι ανώτεροί του στην αστυνομία τον επιλέγουν τυχαία και τον βγάζουν από τη γραφειοκρατική αφάνεια, λόγω της μετεκπαίδευσης που έχει λάβει στη Γερμανία. Οι σπουδές του και ο χαρακτήρας του θα του χρησιμεύσουν ώστε να σταθεί σε περιβάλλον ανώτερης κοινωνικά τάξης, όπου θα διαπιστώσει ότι βρίσκονται οι χειρότεροι καιροσκόποι – και η λύση της υπόθεσής του επίσης θα αναζητηθεί σε αυτούς τους κύκλους.
Κάθε τι που έχει ενσωματώσει αρμονικά ο Πάνος Αμυράς στο βιβλίο του, μέσα από τη μεγάλη έρευνα που έχει κάνει, μας δίνει ένα έργο ολοκληρωμένο.
Η λέσχη του κακού, τίτλος ταιριαστός με το περιεχόμενο του βιβλίου, είναι μια χούφτα ανθρώπων με κοινά συμφέροντα ενόψει του επικείμενου πολέμου με τη Γερμανία. Μια κλίκα επιτήδειων Ελλήνων, που εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις για να πλουτίσουν, αυτό που συμβαίνει δηλαδή πάντα σε όλες τις άσχημες συγκυρίες, το διαπιστώνουμε άλλωστε και από την πρόσφατη Ιστορία και όχι μόνο, αφού η Ιστορία επαναλαμβάνεται και διδάσκει.
Σε αυτό το πλαίσιο κινείται ο συγγραφέας, δίνοντάς μας παραστατικά την αγωνία ή την αδιαφορία των προσώπων, ζωές που μοιάζουν με αληθινές, αφού οι χαρακτήρες δεν είναι διόλου χάρτινοι, μοιάζουν να ζωντανεύουν σε κάθε σελίδα. Η ιστορία τους, όπως και η ιστορία των κτιρίων, των δρόμων της μεσοπολεμικής Αθήνας, των εορτασμών, των απαγορεύσεων, του ουρανού όπου πυκνώνουν τα σύννεφα, κάθε τι που έχει ενσωματώσει αρμονικά ο Πάνος Αμυράς στο βιβλίο του, μέσα από τη μεγάλη έρευνα που έχει κάνει, μας δίνει ένα έργο ολοκληρωμένο.
Το βιβλίο έχει το εξής προτέρημα: Το σκηνικό ανοίγει διαρκώς, ώστε να βλέπουμε και πράγματα που δεν ξέρει ο Αγραφιώτης. Με τριτοπρόσωπη αφήγηση, όπου παρακολουθούμε τον ήρωα σε όλες του τις κινήσεις, ενώ αλλού σπάει η πλοκή σε κεφάλαια όπου εμφανίζονται ιστορικά πρόσωπα, μια σοφή τεχνική ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα για το κλίμα μέσα στο οποίο υφίσταται η μυθοπλασία. Είναι ένας τρόπος για να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ιστορία και η Πολιτική είναι αδερφάκια με την Κοινωνία όπως διαμορφώνεται, γεγονός που θα επηρεάσει και τους ίδιους τους ήρωες και τις επιλογές τους.
Το αποτύπωμα του Αγραφιώτη είναι ισχυρό και σε αυτό το βιβλίο, ίσως επειδή τον έχουμε αγαπήσει στα τρία πρώτα του μυθιστορήματα. Ξέρουμε ότι είναι ένας ακέραιος χαρακτήρας, έξυπνος και λιγομίλητος, σκληρός αλλά με ενσυναίσθηση, πότης, γυναικάς, ασυμβίβαστος, αποτελεσματικός, αλλά και δίκαιος και ηθικός σε έναν κόσμο που δεν αναγνωρίζει αυτά τα προτερήματα.
Σε όλα τα βιβλία του Αμυρά, παρότι πραγματεύονται μια σκληρή εποχή, δεν λείπει η ανθρωπιά. Νομίζεις πως υπάρχει μια παράλληλη σύνδεση, όπου κάπου συναντώνται οι ήρωες με την αληθινή ζωή ή με τον κινηματογράφο. Κάπου ο Αγραφιώτης θα ζητήσει μια πληροφορία και ο κυριούλης που τη δίνει θα συνεχίσει να φλυαρεί, μιλώντας τελικά στον αέρα, ούτε καν αντιλήφθηκε ότι ο υπαστυνόμος έχει ήδη εξαφανιστεί. Ή ο Αγραφιώτης θα μιλά στον τηλεφωνικό θάλαμο με τη γυναίκα που του έκλεψε την καρδιά, ενώ παραδίπλα τα ξυπόλυτα παιδιά της αλάνας θα χασκογελούν. Όμορφες εικόνες που νομίζεις ότι τις ζεις.
Το βιβλίο αξίζει να διαβαστεί για τους ζωντανούς χαρακτήρες, το κλίμα, τις πληροφορίες, την αντικειμενικότητά του και την πλοκή, που καθορίζει πλέον το μέλλον του ήρωα Νίκου Αγραφιώτη. Κυρίως, όμως, για τον βαθμό δυσκολίας στην ένωση Ιστορίας και αστυνομικής μυθοπλασίας, κάτι που έχουν καταφέρει μεγάλοι μετρ της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως ο Φίλιπ Κερ. Ο Πάνος Αμυράς τόλμησε και κέρδισε το στοίχημα μιας παρόμοιας γραφής, γι’ αυτό και τα βιβλία του αγαπήθηκαν από το κοινό.
Η λέσχη του κακού
Πάνος Αμυράς
Διόπτρα
σ. 400
ISBN: 978-618-220-457-3
Τιμή: 16,60€
