Τον συμβολικό τίτλο Όρος των Ελαιών  επιλέγει ο πολυγραφότατος συγγραφέας και ιστορικός Θάνος Βερέμης για την αυτοβιογραφία του. Όπως μας εξομολογείται στον πρόλογο του βιβλίου του, πιστεύει πως κάθε άνθρωπος οφείλει, όταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου, να προβεί σε μία ανασκόπηση της ζωής του. Όπως λέει:

Τη σκέψη να ανατρέξω σε περασμένες στιγμές της ζωής μου, που μπορεί να ενδιαφέρουν περισσότερους από τα μέλη της οικογένειάς μου, μου την έβαλε στο μυαλό ο Νίκος Αλιβιζάτος με το βιβλίο του  Δύο βήματα μπρος, ένα πίσω (2020). Αποτελεί εξιστόρηση πτυχών της ζωής του που σχετίζονται με τον δημόσιο βίο και παράλληλα υπόμνηση μιας ολόκληρης εποχής που η δική μας γενιά, όσοι δηλαδή γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1943 και το 1953, έζησε από κοντά.

Το ίδιο ακριβώς πράττει και ο Βερέμης στην παρούσα αυτοβιογραφία του: δεν πρόκειται για μία εξιστόρηση των πιο προσωπικών και οικογενειακών του στιγμών, αλλά για μία αφήγηση η οποία αφορά τις δημόσιες πτυχές του βίου του, θέματα δηλαδή που ενδιαφέρουν το ευρύ κοινό. Πράγματι, ελάχιστες αυτοβιογραφίες έχουμε διαβάσει που να μην είναι εγωκεντρικές ούτε στο ελάχιστο, όπως η παρούσα. Ο Βερέμης δεν μιλά για τον εαυτό του, αλλά κυρίως για τους άλλους, για τους γύρω του, για σημαίνοντες ανθρώπους που σημάδεψαν τη ζωή του και που επηρέασαν και διαμόρφωσαν την προσωπικότητά του, όπως για τον νονό του, τον διανοούμενο Παναγιώτη Κανελλόπουλο, τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη, τον φίλο του ιστορικό Γιάννη Κολιόπουλο, τον λογοτέχνη Βασίλι Γκρόσμαν και άλλους.

Δεν πρόκειται για μία εξιστόρηση των πιο προσωπικών και οικογενειακών του στιγμών, αλλά για μία αφήγηση η οποία αφορά τις δημόσιες πτυχές του βίου του, θέματα δηλαδή που ενδιαφέρουν το ευρύ κοινό.

Για τη ζωή του αυτή καθαυτή παραθέτει μονάχα κάποια μικρής εκτάσεως κεφάλαια για τα σχολικά του χρόνια, την οικογένειά του, τις σπουδές του, τη στράτευσή του και άλλους σημαντικούς σταθμούς του βίου του. Όλα αυτά περιγράφονται, όμως, αδρομερώς, δίχως πλατειασμούς και εκτενείς αναφορές. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι για τους αναγνώστες τα κεφάλαια που αφορούν τις σκέψεις και τις κρίσεις του τόσο για την τέχνη και την πολιτική, όσο και για τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και την παιδεία γενικότερα. Έτσι, κάθε αναγνώστης θα βρει κάτι που θα τον ενδιαφέρει στην παρούσα αυτοβιογραφία, είτε αυτό αφορά την πολιτική, είτε την παιδεία, είτε την Ιστορία του 20ού αιώνα, είτε την τέχνη. Διότι, φυσικά, με την παρούσα αυτοβιογραφία επιχειρείται, παράλληλα, και μία μικρή ανασκόπηση ολόκληρου του 20ού και των πρώτων χρόνων του 21ου αιώνα.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για μία εξαιρετικά θαρραλέα αυτοβιογραφία, όπου ο συγγραφέας δεν φοβάται να εκφέρει κρίσεις για οποιοδήποτε ζήτημα, να πει ανοιχτά τη γνώμη του, ακόμη και αν με αυτή του την τακτική δυσαρεστήσει κάποιους. Η αυτοβιογραφία ενός ανθρώπου που έχει προσφέρει τα μέγιστα στην ιστοριογραφία και στην επιστήμη της Ιστορίας, ένα βιβλίο στο οποίο αξίζει να αφιερώσουμε τον χρόνο μας.

Όρος των ελαιών
Μια αυτοβιογραφία
Θάνος Βερέμης
Εκδόσεις Καστανιώτη
σ. 208
ISBN: 978-960-03-6995-3
Τιμή: 14,00€

Η Λεύκη Σαραντινού είναι ιστορικός και συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• Τίνα Κουτσουμπού: «Χλομά βουνά»
• Ken Follett: «Τα όπλα του φωτός»
• Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»
• Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»
• Ahmet Ümit: «Η χώρα των χαμένων θεών»

Twitter