Στις μέρες μας, η λογοτεχνία της επιστημονικής φαντασίας γνωρίζει αρκετή άνθηση τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Τα περισσότερα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας κινούνται ανάμεσα σε δύο κύριες θεματικές: είτε ασχολούνται με την κλιματική κρίση και την καταστροφή του πλανήτη που βιώνουμε τώρα, η οποία θα μας οδηγήσει σε έναν δυστοπικό κόσμο, είτε με την κυριαρχία των οθονών, των ρομπότ, των υπολογιστών και της εικονικής πραγματικότητας, η οποία εισβάλλει κάθε χρόνο που περνά όλο και περισσότερο στη ζωή μας.

Στον κόσμο της δεύτερης θεματικής ανήκει το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Ζακυνθινού συγγραφέα Διονύση Καλαμβρέζου με τον, κάπως απαισιόδοξο είναι η αλήθεια, αλλά διαφωτιστικό για το περιεχόμενο του βιβλίου, τίτλο Εικονικός εφιάλτης. Πρόκειται για ένα πολυφωνικό, περίπλοκο και πολυδιάστατο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, το οποίο διαδραματίζεται στο όχι πολύ μακρινό από την εποχή μας μέλλον στις ΗΠΑ και, κυρίως, στην περιοχή της Νέας Υόρκης και του Χάρλεμ. Οι περιοχές αυτές αφορούν τον πραγματικό κόσμο, αλλά και τον εικονικό πολλές φορές.

Οι ήρωες ακροβατούν μεταξύ του αληθινού και του εικονικού κόσμου, συμπαρασύροντας και τους αναγνώστες στην ακροβασία τους αυτή.

Το μυθιστόρημα ξεκινά με μία εικόνα παρακμής και εγκατάλειψης από μια στοιχειωμένη πόλη του θρυλικού Φαρ Ουέστ των ΗΠΑ. Ο αναγνώστης θα καταλάβει γρήγορα –αν και ίσως μπερδευτεί λιγάκι στην αρχή– ότι πρόκειται περί εικονικής πραγματικότητας. Οι περισσότεροι από τους βασικούς ήρωες του βιβλίου –ο Φέλιξ, η Αουρόρα, η Μαργκρέτε, η Λίντα και άλλοι πολλοί στο πολυπρόσωπο αυτό μυθιστόρημα– θα περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους μπροστά από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και οι κοινωνικές επαφές τους θα είναι κατά κύριο λόγο μέσω PC, όχι αληθινές ανθρώπινες επαφές. Οι ήρωες ακροβατούν μεταξύ του αληθινού και του εικονικού κόσμου, συμπαρασύροντας και τους αναγνώστες στην ακροβασία τους αυτή. Οι τελευταίοι αρκετές φορές θα κληθούν να μαντέψουν, στις εκάστοτε σκηνές του βιβλίου, αν πρόκειται ή όχι για εικονική πραγματικότητα.

Ο συγγραφέας δεν παραλείπει, συγχρόνως, να αναφέρει όλα τα μείζονα προβλήματα της εποχής μας, πέρα από την προσήλωση στις οθόνες – την αυξανόμενη κυριαρχία των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης, την κλιματική αλλαγή, τις μεταναστευτικές ροές, τις επιδημίες, την ψηφιοποίηση, τις κυβερνοεπιθέσεις, το ενεργειακό πρόβλημα και την τρομοκρατία.

Το εικονικό περιβάλλον τείνει να κυριαρχήσει απόλυτα στη ζωή των ηρώων, δημιουργώντας ολοένα και περισσότερες νευρολογικές ασθένειες που σχετίζονται με την αυξανόμενη χρήση των οθονών. Μέσα σε όλους αυτούς τους κυβερνητικούς ακτιβιστές, τους χρήστες του διαδικτύου, τα στελέχη των κρατικών υπηρεσιών, τους διάφορους ερευνητές σε προγράμματα αντιμετώπισης ψυχώσεων αποδιδόμενων στις νέες τεχνολογίες, βρίσκεται και μία μυστηριώδης γυναίκα. Αυτή θα κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις σελίδες του βιβλίου – και στον εικονικό, αλλά και στον πραγματικό κόσμο.

Πόσο μακρινό είναι τελικά το κοντινό αυτό μέλλον για μας; Πόσο απειλητική είναι η εικονική πραγματικότητα για τη ζωή μας; Μήπως τελικά η εικονική πραγματικότητα δεν είναι παρά μία φυλακή για εμάς; Τέτοιου είδους ερωτήματα αναλαμβάνει να θέσει το εν λόγω πόνημα του Διονύση Καλαμβρέζου, το οποίο απευθύνεται πρωτίστως σε αναγνώστες που λατρεύουν τη λογοτεχνική επιστημονική φαντασία.

Εικονικός εφιάλτης
Διονύσης Καλαμβρέζος
Εκδόσεις Παπαζήση
432 σελ.
ISBN 978-960-02-4033-7
Τιμή €23,32

Η Λεύκη Σαραντινού είναι ιστορικός και συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• Τίνα Κουτσουμπού: «Χλομά βουνά»
• Ken Follett: «Τα όπλα του φωτός»
• Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»
• Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»
• Ahmet Ümit: «Η χώρα των χαμένων θεών»

Twitter