«Από έναν πίνακα του Γιαν Βερμέερ» της Μαρίας Κοτοπούλη
Ο Ολλανδός ζωγράφος Γιοχάνες (Γιαν) Βερμέερ [Johannes (Jan) Vermeer, 1632-1675] είναι ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της «Χρυσής εποχής» της ζωγραφικής τέχνης στην Ολλανδία, της οποίας προεξάρχων είναι ο Ρέμπραντ Χάρμενσοον φαν Ράιν (Rembrandt Harmenszoon van Rijn, 1606-1669), κορυφαίος ζωγράφος και χαράκτης όλων των εποχών.
Το έργο υπό τον τίτλο Το ερωτικό γράμμα του Γιαν Βερμέερ βρίσκεται στο Κρατικό Μουσείο του Άμστερνταμ από το 1893, χάρη στη μεσολάβηση του Ιδρύματος Ρέμπραντ, σκοπός του οποίου ήταν η διάσωση και η προστασία της καλλιτεχνικής κληρονομιάς της Ολλανδίας. Το μεγαλύτερο μέρος των έργων του Βερμέερ απεικονίζει εσωτερικό σπιτιών με πρόσωπα στην καθημερινή τους δραστηριότητα. Έτσι, βλέπουμε στο Μουσείο του Λούβρου την κυρία που πλέκει δαντέλα, την περίφημη Δαντελού, την Προαγωγό στην Πινακοθήκη της Δρέσδης, τη Γαλατού στο Κρατικό Μουσείο του Άμστερνταμ, τη Γυναίκα που ζυγίζει μαργαριτάρια στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον και το Μάθημα μουσικής στη Βασιλική Συλλογή των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ. Η λεπτομέρεια του πίνακα αυτού εντυπωσιάζει! Ένας κόσμος από αλλοτινή εποχή τόσο πιστά δοσμένος, που έχεις την αίσθηση ότι, αν λίγο αφεθείς στη μαγεία του, είσαι κι εσύ μέρος του.
Στο μοναδικό αυτό «Μάθημα» κι εμείς θα δηλώναμε συμμετοχή, αν μας δινόταν η χάρη.
Ένα δωμάτιο αρχοντικού, όπου κυριαρχεί το βιργινάλι, ένα πληκτροφόρο και χορδόφωνο μουσικό όργανο, ιδιαίτερα δημοφιλές στην Ευρώπη κατά την όψιμη Αναγέννηση, αλλά και κατά την αρχή της εποχής του Μπαρόκ. Πολλοί ζωγράφοι το συμπεριέλαβαν στο έργο τους, ο Βερμέερ όμως ήταν εκείνος που χάρισε στην αιωνιότητα την εικόνα του, τοποθετώντας το στο κέντρο των συνθέσεών του. Ο ήλιος που εισβάλλει από το παράθυρο κάνει διακριτές τις λεπτομέρειες του οργάνου, αλλά και του περιβάλλοντος χώρου. Μπροστά στο βιργινάλι μια γυναίκα με ένδυμα χαρακτηριστικό της εποχής, όρθια, παίζει μουσική ενώ στην αντανάκλαση του καθρέφτη βλέπουμε το πρόσωπό της. Μαζί της ένας άνδρας, προφανώς ο δάσκαλός της, παρακολουθεί την απόδοσή της στηριγμένος στο μπαστούνι του. Με το δεξί του χέρι ακουμπά την άκρη του οργάνου, στο οποίο διακρίνεται στα λατινικά η φράση: «Η Μουσική είναι συντρόφισσα της χαράς και βάλσαμο για τον πόνο». Το αφημένο στο πάτωμα κοντραμπάσο είναι σαν να παίρνει τον ήχο του πληκτροφόρου και να τον υψώνει στα επουράνια, ενώ το πολυτελές τραπεζομάντιλο έρχεται να συμπληρώσει την απαράμιλλη αισθητική της σύνθεσης.
Ο μεγάλος Ολλανδός ζωγράφος Γιοχάνες Βερμέερ, εκτός από τα αριστουργήματά του που κοσμούν τα μουσεία του κόσμου, μας δώρισε κι έναν μοναδικό πίνακα, το Μάθημα μουσικής, που περικλείει όλη την ομορφιά και την αρχοντιά μιας περασμένης εποχής. Στο μοναδικό αυτό «Μάθημα» κι εμείς θα δηλώναμε συμμετοχή, αν μας δινόταν η χάρη.
