Ruth Ware: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
Η συγγραφέας Ρουθ Γουέαρ μεγάλωσε στο Λιουζ του Σάσεξ και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος. Τα δύο πρώτα μυθιστορήματά της, Βαθιά στο σκοτεινό δάσος (μτφρ. Ρένα Χατχούτ) και Η γυναίκα στην καμπίνα 10 (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος), μεταφράστηκαν σε περισσότερες από 40 γλώσσες, μπήκαν στις σημαντικότερες λίστες των μπεστ σέλερ, σημείωσαν τεράστια εμπορική επιτυχία διεθνώς και εξασφαλίστηκε η μεταφορά τους στον κινηματογράφο. Το νέο της μυθιστόρημα, Το κλειδί (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης), αποτελεί την αφορμή για τη συνέντευξη που ακολουθεί.
Πώς ξεκινάει η ιδέα της συγγραφής ενός νέου βιβλίου;
Συνήθως σκέφτομαι καιρό κάθε καινούργιο μου βιβλίο πριν αρχίσω να γράφω, έτσι τη στιγμή που κάθομαι στον υπολογιστή έχω σχηματίσει μια σαφή ιδέα των χαρακτήρων της ιστορίας μου. Στην πραγματικότητα, η δακτυλογράφηση της πρώτης σελίδας είναι ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια της δουλειάς. Το να βρω στη συνέχεια τον σωστό τρόπο να εντάξω στην υπόθεση αυτούς τους χαρακτήρες που έχω στο μυαλό μου είναι πάντα μια πρόκληση.
Κατά πόσο το θέμα ενός βιβλίου θα παίξει ρόλο στην επιτυχία του;
Είμαι της γνώμης ότι ένας καλός συγγραφέας μπορεί να κάνει ενδιαφέρον κάθε αντικείμενο, κι ακόμα το ίδιο θέμα μπορεί να δώσει εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα γραμμένο από δυο διαφορετικούς συγγραφείς. Επιπλέον, υπάρχει το ερώτημα: ποιο είναι πραγματικά το θέμα ενός βιβλίου, μ’ άλλα λόγια, ποιος ήταν ο σκοπός αυτού που το έγραψε; Τούτο μπορεί να είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από την πλοκή αυτή καθαυτή. Μερικές φορές δεν καταλαβαίνω τι βιβλίο γράφω στ’ αλήθεια, μέχρι να φτάσω σχεδόν στο τέλος του. Σε κάθε περίπτωση, όμως, εφόσον πρέπει να αφιερώσεις μέρες και εβδομάδες από τον χρόνο σου ξοδεύοντας ίσως τις καλύτερες στιγμές σου, πρέπει να έχεις διαλέξει ένα θέμα που σε συναρπάζει αληθινά και που μπορείς να κάνεις τους αναγνώστες σου να το αγαπήσουν.
Γι’ αυτόν τον λόγο αλλάζετε τρόπο γραφής σε κάθε μυθιστόρημά σας;
Ναι, είναι αλήθεια, αλλάζω τρόπο γραφής κάθε φορά χρησιμοποιώντας άλλους χρόνους ή διαφορετικούς τρόπους αφήγησης, όπως στο Κλειδί, όπου χρησιμοποιώ επιστολές. Αυτή η διαδικασία βέβαια δεν αφορά πρωτίστως τον αναγνώστη αλλά εμένα, καθώς θέλω να κεντρίζω τον εαυτό μου και να ξεχωρίζω στο μυαλό μου κάθε βιβλίο που γράφω. Όταν γράφεις ανεξάρτητα βιβλία, όχι στο πλαίσιο μιας σειράς, όπως κάνω εγώ, πρέπει να προσπαθείς να φτιάξεις το καθένα ξεχωριστό, ιδιαίτερο – μόνο οι συγγραφείς σειρών έχουν την πολυτέλεια να αφήνουν τους χαρακτήρες και τα σκηνικά να αναμειγνύονται μεταξύ τους.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του μυθιστορήματος Το κλειδί;
Δεν μπορώ να θυμηθώ από πού προήλθε η αρχική μου έμπνευση, ήθελα απλώς να γράψω για το φαινόμενο της ψηφιακής κατάχρησης, για την οποία διαβάζω συνέχεια στις ειδήσεις. Αυτό συμβαίνει τις περισσότερες φορές όταν σε μια σχέση κάποιος από τους δύο είναι εξοικειωμένος με την τεχνολογία, ενώ ο άλλος δεν έχει την ίδια άνεση. Επιτρέπουν στον σύντροφό τους να εγκαταστήσει έξυπνες κάμερες, μικρόφωνα κι άλλες συσκευές που μπορούν να ελεγχθούν από μακριά επιθυμώντας να κάνουν τη ζωή τους πιο άνετη και πιο ευχάριστη, όταν όμως καταρρέει η σχέση ανακαλύπτουν ότι δεν ξέρουν πώς να ελέγξουν όλα αυτά τα συστήματα, τα οποία γίνονται μέσα έλεγχου. Είναι εγκλήματα που πολύ δύσκολα αστυνομεύονται και διώκονται.
Ο τίτλος είναι συμβολικός ή δηλώνει κάτι κυριολεκτικά;
Και τα δύο! Σε έναν βαθμό είναι μια αναφορά στο Στρίψιμο της βίδας [The Turn of the Screw] του Χένρι Τζέιμς, που μιλά για μια μοναχική γκουβερνάντα σε ένα απομονωμένο σπίτι, όπου προσέχει δύο παιδιά νομίζοντας ότι το μέρος είναι στοιχειωμένο. Είναι φανερό ότι υπάρχουν ομοιότητες με το μυθιστόρημά μου, όπου ο τίτλος [The Turn of the Key] έχει να κάνει με την αυξανόμενη πίεση που νιώθει η δική μου γκουβερνάντα. Ήθελα να κινηθώ σε μια παρόμοια ατμόσφαιρα, όμως το δικό μου βιβλίο στοχεύει αλλού. Η αφηγήτριά μου βρίσκεται στη φυλακή γράφοντας μια σειρά από γράμματα, με την ελπίδα ότι θα αποτελέσουν ένα μέσο απόδρασης – τα γράμματα είναι στην ουσία το κλειδί που θα τη βγάλει από την αιχμαλωσία. Και πάλι όμως τα κλειδιά και οι κλειδαριές είναι μοτίβα που επανέρχονται στη διήγησή μου, είτε αφορούν τα πράγματα που κρατούμε κλειδωμένα μακριά μας είτε αφορούν τρόπους για να προφυλαχτούμε.
Η ανισότητα αυξάνεται παντού στον κόσμο και πιστεύω ότι αν δεν την αντιμετωπίσουμε σύντομα, θα βρούμε μπροστά μας τις επιπτώσεις της.
Όταν η Ρόουαν φτάνει στην Οικία Χέδερµπρι για τη θέση της γκουβερνάντας, ενθουσιάζεται µε το πολυτελές «έξυπνο» σπίτι και µε τη φαινομενικά τέλεια οικογένεια. Μήπως η ζωή που θα ζήσει σε ένα τέτοιο σπίτι είναι ένας άλλος κόσμος, που δεν έχει δει ποτέ στη ζωή της;
Μάλιστα – το βιβλίο μου καταπιάνεται με το θέμα της ανισότητας ανάμεσα στις δύο οικογένειες. Οι μεν ζουν πλουσιοπάροχα, με κάθε πολυτέλεια, κάτι που ξεπερνά τη φαντασία των δε. Έχω ζήσει πολλά χρόνια στο Λονδίνο κι αυτή η ανισότητα ήταν κάτι που δεν μπόρεσα ποτέ να συνηθίσω, το γεγονός δηλαδή ότι έχεις στη μια πλευρά του δρόμου ανθρώπους που ζουν σε σπίτια τα οποία κοστίζουν εκατομμύρια και, λίγο πιο πάνω, στον ακριβώς επόμενο δρόμο, ολόκληρες οικογένειες στριμώχνονται σε μικροσκοπικά διαμερίσματα με ένα δωμάτιο, όπου το ταβάνι στάζει όποτε βρέχει. Όμως αυτό δεν είναι ένα πρόβλημα που αφορά αποκλειστικά και μόνο την Αγγλία. Η ανισότητα αυξάνεται παντού στον κόσμο και πιστεύω ότι αν δεν την αντιμετωπίσουμε σύντομα, θα βρούμε μπροστά μας τις επιπτώσεις της.
Η Ρόουαν είναι μια αφηγήτρια που κρύβει μυστικά. Μήπως γιατί προσπαθεί να πείσει τον αναγνώστη για την ακεραιότητά της;
Έχω γράψει κάμποσα αστυνομικά βιβλία με αφηγητές που αποδεικνύονται ανειλικρινείς. Τα βιβλία αυτά γνώρισαν τεράστια απήχηση, βιβλία των οποίων η συγγραφή ήταν εξαιρετικά ευχάριστη και το ίδιο ευχάριστη ήταν, πιστεύω, η ανάγνωσή τους. Αυτή τη φορά όμως ήθελα να κάνω κάτι αλλιώτικο. Οι ανειλικρινείς αφηγητές είναι πετυχημένοι γιατί συνήθως κρύβουν κάποιο μυστικό, έχουν μια ατζέντα κρυφή ή θολώνουν σκόπιμα την ταυτότητά τους. Επιθυμία μου ήταν να φτιάξω έναν τέτοιο χαρακτήρα, του οποίου η ανειλικρίνεια θα ήταν φανερή. Γνωρίζουμε από την αρχή ότι η Ρόουαν κρύβει μυστικά και ξεκινά προβάλλοντας την εικόνα του αθώου πλάσματος. Λέει λοιπόν από την αρχή στον δικηγόρο στον οποίο απευθύνεται ότι δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά της, επειδή φοβάται πως εκείνος δεν έχει πειστεί για την αθωότητά της. Γνωρίζουμε ότι κρύβει πράγματα καθώς προσπαθεί να πείσει τον αναγνώστη για την ακεραιότητά της, κατά τη γνώμη μου όμως όλοι έχουμε κρυφές επιδιώξεις όποτε παρουσιαζόμαστε με έναν συγκεκριμένο τρόπο προς τα έξω, ήθελα λοιπόν να την κάνω ανειλικρινή μ’ έναν ειλικρινή τρόπο!
Πώς νιώθετε όταν τα βιβλία σας εμφανίζονται συχνά στους καταλόγους ευπωλήτων των New York Times;
Ω, είναι κάτι καταπληκτικό, που με κάνει πολύ χαρούμενη! Εξακολουθώ να νιώθω μεγάλη έκπληξη κάθε φορά που ένα καινούργιο βιβλίο μου μπαίνει στη λίστα των πιο πετυχημένων εμπορικά βιβλίων. Δεν περίμενα ποτέ ότι τα γραπτά μου θα γίνονταν τόσο δημοφιλή!
Τι θα απευθύνατε στους Έλληνες αναγνώστες που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Ελπίζω να διασκεδάσουν με το Κλειδί, αν το διαβάσουν. Συνήθως δε λέω στους αναγνώστες τι θα βρουν μέσα στο μυθιστόρημά μου, γιατί νομίζω ότι πρέπει μόνοι τους να το ανακαλύψουν. Τα σχόλια όμως των αναγνωστών στο facebook και στο twitter είναι για μένα ό,τι πιο ευχάριστο, ελάτε λοιπόν στις σελίδες μου και πείτε μου ένα γεια!
Μετάφραση από τα αγγλικά: Απόστολος Σπυράκης
Το κλειδί
Ruth Ware
μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης
Κλειδάριθμος
360 σελ.
ISBN 978-960-645-062-4
Τιμή €16,60
