Ο Αντόνιο Φούσκο γεννήθηκε στη Νάπολη το 1964. Σπούδασε Νομικά και Δημόσια Διοίκηση. Υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος της ιταλικής αστυνομίας και εγκληματολόγος. Εργάστηκε στη Ρώμη και στη Νάπολη. Από το 2000 ζει στην περιοχή της Τοσκάνης, όπου ασχολείται με την εγκληματολογική έρευνα στην ιταλική δικαιοσύνη. Έκανε το λογοτεχνικό του ντεμπούτο με το βιβλίο Πέντε μικρές αδικίες (μτφρ. Γιάννα Σκαρβέλη, Ελληνικά Γράμματα 2017), ένα θρίλερ με στοιχεία νουάρ και παράλληλα μια ανατομία της ανθρώπινης ψυχής, όπου το Καλό και το Κακό συνυπάρχουν αδιαχώριστα. Το νέο του μυθιστόρημα, Υπόθεση 178 (μτφρ. Γιάννα Σκαρβέλη, Ελληνικά Γράμματα 2019), έδωσε την αφορμή για τη συζήτησή μας αυτή.

Μετά τις Πέντε μικρές αδικίες, ο αστυνόμος Καζαμπόνα επιστρέφει. Μήπως επειδή οι αναγνώστες περιμένουν να διερευνήσει μια νέα υπόθεση;

Πιστεύω πως ένας συγγραφέας πρέπει πάντα να τρέφει τον μέγιστο σεβασμό για τους αναγνώστες του, καθώς και να προσπαθεί στον μέγιστο βαθμό να καταστήσει ευχάριστη εμπειρία την ανάγνωση των βιβλίων του, αλλά δεν πρέπει να γράφει μονάχα για να τους ευχαριστήσει. Ένας συγγραφέας πρέπει να νιώθει την ανάγκη να αφηγηθεί μια ιστορία και πρέπει να είναι ο πρώτος που θα συγκινηθεί, όταν τη δημιουργεί στη φαντασία του. Μονάχα έτσι μπορεί να ελπίζει πως θα συγκινήσει τους αναγνώστες. Ο Καζαμπόνα επιστρέφει για να ερευνήσει, επειδή εγώ του ζήτησα να το κάνει, είχα ανάγκη να με βοηθήσει να επιλύσω μια υπόθεση που δεν μ’ άφηνε να κοιμηθώ τα βράδια.

Είναι Δεκαπενταύγουστος με φριχτό καύσωνα και στους λόφους της Τοσκάνης ανακαλύπτεται το πτώμα ενός δολοφονημένου άντρα. Πρόκειται για εκτέλεση ή κάτι άλλο κρύβεται;

Η αλήθεια είναι μια γυναίκα πολύ σεμνή, που δεν μας παρουσιάζεται ποτέ γυμνή. Είναι πάντοτε καλυμμένη, ενίοτε κρυμμένη και αγνώριστη. Ούτε καν ο πιο έμπειρος αποπλανητής δεν καταφέρνει να την κάνει να αποκαλυφθεί εξ ολοκλήρου. Ο Καζαμπόνα θα έχει πολλά να κάνει για να ανασυστήσει τα γεγονότα, για τον επιπλέον λόγο ότι η πολιτική εξουσία επιζητά με κάθε τρόπο να τον εμποδίσει να το κάνει.

Αλήθεια, πώς ένας αστυνομικός εξιχνιάζει έναν φόνο; Υπάρχει κάποια μεθοδολογία για να ανακαλύψει τον δολοφόνο;

Υπάρχουν ορισμένες ερευνητικές τεχνικές, που σήμερα βασίζονται πολύ στην τεχνολογία και στην επιστήμη (ας σκεφτούμε τις τηλεφωνικές και περιβαλλοντικές υποκλοπές, την ιατροδικαστική βιολογία κ.λπ.), αλλά σχεδόν πάντοτε η ευφυΐα και η διαίσθηση του ανθρώπου είναι αυτές που του δίνουν τη δυνατότητα να φτάσει σε μια λύση.

Στο βιβλίο σας, ο αστυνόμος δεν προλαβαίνει να ξεκινήσει τις έρευνες και την υπόθεση αναλαμβάνει η Διεύθυνση Ερευνών κατά της Μαφίας. Πώς μπορούν να συνεργαστούν για να βρουν την αλήθεια;

Όταν τα διάφορα ερευνητικά όργανα είναι καλόπιστα, η συνεργασία έχει πάντοτε θετικό πρόσημο, αλλά, ορισμένες φορές, μπορεί να τύχει μία από τις δύο παρτίδες να παίζεται σε διαφορετικό τραπέζι, οπότε η κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη αντί να απλοποιηθεί.

Ύστερα από την εκκένωση του φράγματος που κατασκευάστηκε μετά τον πόλεμο, μέσα από τα νερά της λίμνης αναδύθηκε το παλιό χωριό-φάντασμα Τόρε Γκιμπελίνα. Γιατί η σύγρονη αρχιτεκτονική κατασκευάζει φράγματα και βυθίζει χωριά, χωρίς να σέβεται την ιστορία τους;

Η πρόοδος είναι σαν ένα ξέχειλο ποτάμι, που συχνά παρασύρει μαζί του την ιστορία και τις αρχαίες παραδόσεις χωρίς κανέναν σεβασμό. Είναι ο αμείλικτος νόμος του κέρδους.

Η αλήθεια είναι μια γυναίκα πολύ σεμνή, που δεν μας παρουσιάζεται ποτέ γυμνή.

Ο Καζαμπόνα θα κληθεί να ανακαλύψει τι κρύβουν τόσα χρόνια τα ταραγμένα νερά της λίμνης. Ποιο είναι το αντίτιμο της αλήθειας;

Θα απαντήσω αναφέροντας ένα απόσπασμα από τον μονόλογο σχετικά με την αλήθεια, τον οποίο έγραψα κατά τη διάρκεια της συγγραφής του δεύτερου μυθιστορήματός μου: «Η πείνα για αλήθεια σε διδάσκει να περιεργάζεσαι τον ορίζοντα, όπως ένα αρπακτικό στη σαβάνα. Να στέκεσαι στις μύτες των ποδιών, για να απλώνεις περισσότερο το βλέμμα και να βλέπεις παραπέρα. Πέρα από ό,τι είναι σκόπιμο. Και να το απολαμβάνεις. Απλώνοντας τα χέρια, με το σώμα και το πρόσωπο προτεταμένα προς τα εμπρός, για να γευθείς καλύτερα εκείνο το αεράκι που κάνει το πετσί σου ν’ ανατριχιάζει και σε κάνει να νιώθεις ζωντανός. Έτσι, γίνεται κανείς ο ιδανικός στόχος. Ορατός και επίμονος. Εύκολος να χτυπηθεί. Δεν πρέπει ποτέ να κάνεις κατάχρηση της αλήθειας, γιατί αργά ή γρήγορα θα σε σκοτώσει».

Ο αστυνομικός ερευνά έναν φάκελο με μυστηριώδη έγγραφα για μια σφαγή από τους Ναζί που έγινε στο βυθισμένο πια χωριό. Έναν «καυτό» φάκελο, που περνούσε από χέρι σε χέρι σαν θανατική καταδίκη, φέρνοντας μαζί του μια σειρά από ανεξήγητους φόνους. Η απόδοση δκαιοσύνης μπορεί να βοηθήσει να ξεχαστούν τα πάντα;

Να ξεχάσουμε εντελώς δεν είναι ποτέ δυνατό. Απεναντίας, το να θυμόμαστε ορισμένα εγκλήματα, όπως εκείνα που διαπράχθηκαν κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι χρήσιμο προκειμένου να αποφύγουμε να επαναλάβουμε τα ίδια σφάλματα. Η απόδοση δικαιοσύνης είναι απαραίτητη, για να ξαναξεκινήσουμε ειρηνικά και να αναδημιουργήσουμε με γαλήνια ψυχή.

Μέσα σε αυτή την υπόθεση μπλέκεται η Μονίκ. Γιατί τα αστυνομικά μυθιστορήματα έχουν πάντα και μια γοητευτική γυναίκα;

Επειδή ανήκει στα πράγματα της ζωής. Θα προσέθετα, μάλιστα: στα όμορφα πράγματα της ζωής. Ευτυχώς δεν υπάρχουν μονάχα δολοφονημένοι νεκροί στην καθημερινή πραγματικότητα, ακόμα και σ’ εκείνη ενός αστυνομικού επιθεωρητή.

Η δράση στο μυθιστόρημά σας είναι καθηλωτική. Θεωρείτε το σασπένς ουσιώδες στοιχείο ενός μυθιστορήματος;

Ναι, είναι θεμελιώδες. Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα χωρίς σασπένς είναι σαν αυτοκίνητο χωρίς βενζίνη. Παραμένει ακινητοποιημένο και οι επιβάτες ύστερα από λίγο κατεβαίνουν και παίρνουν κάποιο άλλο μέσο.

Οι χαρακτήρες σας είναι άνθρωποι που ζουν δίπλα μας. Άρα πολλοί από τους συνανθρώπους μας μπορεί να είναι και ύποπτοι σε κάποια υπόθεση;

Εκτός από σπανιότατες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν επαγγελματίες δολοφόνοι. Αυτός που διαπράττει ένα στυγερό έγκλημα είναι σχεδόν πάντοτε πρόσωπο κοντινό του θύματος. Ένας κανονικός άνθρωπος, με μια κανονική ζωή, όπως εσείς, για παράδειγμα.

Οι μνήμες του λαού σας για τους Γερμανούς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν είναι διόλου καλές. Σβήνεται ποτέ η μνήμη με πρόφαση τη λήθη;

Όχι. Η ανάμνηση αυτών των φρικτών γεγονότων πρέπει να παραμείνει και να μεταδοθεί στις νέες γενιές, προκειμένου να μην επαναληφθούν ποτέ.

Γιατί ο χαρακτήρας του αστυνομικού Καζαμπόνα έχει κερδίσει χιλιάδες αναγνώστες;

Για την ανθρωπιά και την απλότητά του. Είναι ένα πρόσωπο σαν πολλά άλλα, δεν είναι ήρωας με υπερδυνάμεις. Προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αποδεσμευόμενος από τα προσωπικά και οικογενειακά προβλήματα που έχουμε όλοι μας.

Ποια αστυνομικά μυθιστορήματα θα μας προτείνατε να διαβάσουμε;

Μου αρέσει πολύ η ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο Ζαν-Κλοντ Ιζό, οπότε συνιστώ την «Τριλογία της Μασσαλίας». Από ιταλικά αστυνομικά, συνιστώ τα μυθιστορήματα του δασκάλου μου, Αντρέα Καμιλέρι.

Έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα; Ποια είναι η γνώμη σας για τη χώρα μας;

Δεν έχω επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα, αλλά ελπίζω να μπορέσω να το κάνω το συντομότερο δυνατό. Θεωρώ πως κάθε πολιτισμένος λαός της Δύσης φέρει ένα κομμάτι της Ελλάδας εντός του, ακόμα και ασυνείδητα. Όπως ένα παιδί φέρει το αποτύπωμα που του έχει αφήσει η μητέρα του τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Μετάφραση από τα ιταλικά: Στέλλα Πεκιαρίδη

Υπόθεση 178
Antonio Fusco
μετάφραση: Γιάννα Σκαρβέλη
Ελληνικά Γράμματα
272 σελ.
ISBN 978-960-19-0714-7
Τιμή €12,90

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης είναι συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• Στέλιος Παρασκευόπουλος: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Έλενα Χουζούρη: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Τατιάνα Αβέρωφ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Τόλης Νικηφόρου: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Ισίδωρος Ζουργός: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Twitter