Φωτογραφία: Αλέξιος Μάινας / Alexios Mainas

επιμέλεια/συντονισμός αφιερώματος: Αλέξιος Μάινας 
(Τα νησιά είναι σε αλφαβητική σειρά.)

~ Ρόδος ~  

Έλσα Κορνέτη 

LA MADONNA DEL FILEREMO 

Το πέτρινο Μοναστήρι χάνεται πίσω της
ένας δρόμος ανοίγει ανάμεσα στις λιγοστές σκιές
οδηγώντας το φωτεινό περίγραμμά της
κάθε αγριολούλουδο σκύβει σε υπόκλιση
τα παγόνια κλείνοντας τις βεντάλιες των φτερών 
τραβιούνται στην άκρη
σουβλερά κυπαρίσσια λυγίζουν σαν τόξα
εμβολίζοντας την αγριότητα του φωτός

Αέρινη ανεβαίνει τον δρόμο του Γολγοθά

Το νησί του Ήλιου εκλύει 
την απέραντη γοητεία της φθοράς 
σ’ ένα αρχετυπικό ξέσπασμα 
Ζωής – Θανάτου  

~ Σαλαμίνα ~ 

Σωκράτης Καμπουρόπουλος 

ΑΤΙΤΛΟ   

ένας κόκκος
αλάτι
στη Σαλαμίνα  

~ Σαμοθράκη ~  

Χλόη Κουτσουμπέλη 

ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ 

Ήταν τότε που μπήκαμε μαζί στην κοιλιά του Φεγγαριού. 
Σάος, το φαλακρό κορμί 
που βουνό τις νύχτες έριχνε σκιά στο μαξιλάρι μας.
Για τον καθαρμό του έρωτα 
γυμνοί κολυμπήσαμε στα κρύα του δάκρυα 
μέσα στα μάτια βάθρες.
Δεν θυμάμαι αν τελικά πήρα μέρος στα Μυστήρια.
Δεν έμεινα βέβαια και αιώνες. 
Η πιο σίγουρη μονάδα μέτρησης του χρόνου
ήταν το μαύρο βότσαλο που κόλλησες στο στήθος μου
ή το Καβείριο Φιλί του αποχωρισμού.
Κάποια βράδια ψάχνω ακόμα τη Σαμοθράκη στον χάρτη
μα στη θέση της σε σχήμα ωοειδές
αχνίζει ένα περίγραμμα.
Αναγνωρίζω τότε
καυτό, λείο και στιλπνό
το άγαλμα μιας Νίκης 
που ποτέ δεν νίκησε.   

 
~ Σάμος ~ 
 
Γιώργος Βέης   

[ άτιτλο της Σάμου ]    

Κύμα ονείρου
Μα του νησιού αλήθεια
Πυθαγόρειον 

~ Σαντορίνη (Θήρα) ~  

Αλέξιος Μάινας 

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΔΥΤΙΚΕΣ ΙΝΔΙΕΣ        

(Καμάρι-Περίσσα 1976)  

Είμαι μωρό ή προνήπιο – νέο μάγμα.      
Φοράω μια εργατική ποδιά με μαλακή φόδρα κι επικαλαμίδες 
που λέρωνα είκοσι μήνες λίμπερο στον διάδρομο
και μια σαλιάρα στα χρώματα της Χιλής.
Μου ’χουν βάψει πάνω απ’ τα κρεμώδη χείλη
ένα λεπτό μουστακάκι σαν μεξικανού πιστολέρο 
και κοιτώ κακόθυμος την κάμερα της μαμάς σαν να λέω
ξεχειλίζοντας μπανανόχλαδο πως δεν είμαι Λατίνο. 
Είμαι Γερμανός και βρέθηκα στη χούντα του Πυρός  
με κρατάνε όμηρο με ταΐζουν φάβα πάχυνα 
και κάνω τον δύσκολο. Αυτά σε γενικές γραμμές.  

Μετά μπάνια σε μια πλαστική πισινούλα με κάτουρο και θέα το ηφαίστειο    
τρεις στρώσεις μπρατσάκια για τείχη  
μια κατσίκα δεμένη στον θαλασσόκεδρο στα παξιμάδια της ελαφρόπετρας
μην ξεφύγω απ’ τους χαφιέδες  
μια πλαστική μπάλα νιβέα εγκαύματα αιγαιόσαυρες  
και μια οικογένεια χιλιανών ζωγράφων σαν Πακιστανοί.
Μαζεύονται όλοι γύρω απ’ την Καραϊβική της πισίνας
και τον θείο Κολόμβο και γελάνε με ευγνωμοσύνη.   
Η μάνα μου τους έσωσε για να δουν το ηλιοβασίλεμα στην Οία
ξαναζωγραφίζουν λάβα σφυρίζουν χριστιανικά βλέπουν μπουντεσλίγκα.
Εμένα μου φτάνει – κατεβαίνω σαράντα εκατοστά προς Ίο    
μπουσουλώντας ελεύθερος
και φιλώ το μαύρο βότσαλο σαν τον Ρήγα Φεραίο.  
Δεν έχουν ιδέα τι τους περιμένει.   

~ Σέριφος ~   

Λένα Σαμαρά 

ΣΕΡΙΦΟΣ, ΠΡΟΣΗΜΕΙΩΣΗ 

Έφερα τα πράγματά μου στο νησί. 
Τρεις αλλαξιές ρούχα, σεντόνια, μαξιλάρι.  
Οι λόφοι άγονοι, τα σπίτια φυτρωμένα στον βράχο.  
Θυμάσαι τις αγριόπαπιες που χόρευαν στο περιβόλι; 
Λέω, τι θέλω εγώ εδώ 
σαν φτερό χαμένου πουλιού;  
Έχει χρόνια να βρέξει, είπαν οι ντόπιοι.  
Ευτυχώς δεν έφερα ομπρέλα.  
Ένα βαρίδι λιγότερο.  
Χωρίς βροχή.  

Η θάλασσα ευλογεί, θυμήθηκα.  

Σκέφτομαι να γελάσω και νιώθω παρείσακτη.  
Δεν θέλω να γελάσω ούτε να κλάψω.  
Θέλω να εισπνεύσω.  
Μόνο αυτό.  
Αύριο, θ’ αυγίσει μια μέρα άλλη.  
Εκείνη, ας μου δείξει το δρόμο.  

~ Σίκινος ~  

Βάλια Γκέντσου  

ΣΙΚΙΝΟΣ 

(του ονείρου)   

το μοβ μαγιό αστράφτει άναρχο
στο υπερούσιο φως
σκληρός ο Αύγουστος απλώνεται
οδαλίσκη πελώρια
τα παχυλά του κάλλη αναδεύει
δεν χαρίζεται 

μέσα από κορμοράνους και γλαρόνια
στης πλάτης τη λεπτή σκούρα γραμμή
που σπάει στα δύο επιστρέφω
σαν χρυσαφένιος μπάμπουρας γυαλίζω
η θάλασσα με κατακαίει  
κάποιος, ας μου πει πώς μαλακώνει το νερό   

ποιμένας ο χρόνος ξεδιαλέγει  
το ήταν και το είναι του  
όπως τα πρόβατα απ’ τα κατσίκια  
κι εσύ φαντάζεσαι  
μιαν άλλη γύμνια αγαπημένη  
το μοσχοβολιστό μυστήριο του κορμιού  
να ξεφυτρώνει πάνοπλο 
αφηγητής κρινοφόρος σιωπηλός 

αύριο το νησί ολάνοιχτο 
σε ήλιους ιερόσυλους    

με προκαλεί η αιχμή του μοβ 

~ Σίφνος ~   

Χάρις Κοντού  

ΣΙΦΝΟΣ   

Κουβαλάμε το σώμα  
Όπως το χρυσόψαρο στο νερό της σακούλας.  

Όταν όμως αντιληφθούμε πως το σώμα μας είναι το νερό –
Η ίδια η φύση που μας φιλοξενεί,
Τότε θα είμαστε εμείς που θα κολυμπήσουμε
Με τα χρυσόψαρα.

~ Σκιάθος ~  

Λίνα Φυτιλή 

ΚΟΥΝΙΑ ΣΤΟ ΕΞΟΧΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΙΑΘΟΥ     

Ανάμεσα στα πόδια της 
περνούσε όλη η θάλασσα 
η παραλία με τ’ αρμυρίκια  
όπου κοκάλωνε το μεσημέρι.
Γλάροι ανεβοκατέβαιναν
πάνω απ’ τη ράχη της στεριάς
κι ο χρόνος 
ήταν τώρα ένας κύκλος, 
μια σπείρα νοτισμένη
από βαθιά αλμύρα.        

~ Σκόπελος / Αλόννησος ~  

Χάρης Ιωσήφ 

ΑΠΕΝΑΝΤΙ Η ΣΚΟΠΕΛΟΣ 

Το κέντρο του σύμπαντός μας 
είπες δείχνοντας το απέναντι γλαυκό νησί 
τούτη η κάμαρα σού είπα  
με το κρεβάτι μας με το τραπέζι 
το σερβίτσιο πάνω στο κεντητό 
τραπεζομάντηλο 
κι η βεράντα που ήπιαμε 
το κρύο νερό 
Ποιανού σύμπαντος κέντρο είναι εδώ;  

~ Σκύρος ~  

Γιώργος Χ. Θεοχάρης 

ΣΚΥΡΟΣ 

Τούτο το καλοκαίρι
αφήσανε ένα φορτίο πίκρας
στις αμμουδιές της Σκύρου.

Όταν θα ξαναπάνε,
θ’ ακούνε τους ήχους των στεναγμών τους
να σέρνονται στους παφλασμούς της θάλασσας
κάτω από την κοιλιά των βράχων
στα Βρυκολακονήσια… 

Στον καθάριο βυθό 
της παραλίας του Πεύκου 
θα βρούνε τα φιλιά που στερηθήκανε 
σε μικρά ροζ κοχύλια.   

~ Σύμη / Κως ~    

Αποστόλης Ηλιόπουλος  

ΑΠΟΖΗΤΩΝΤΑΣ ΛΗΘΗ ΣΤΗΝ ΠΛΑΓΙΑ     

Drifter στο ποταμάκι του όρμου της   
με τα χάρτινα πειρατικά καράβια
και τα τυχαία βότσαλα

με τον χρόνο ακονισμένο
πέτρα στην πορεία του

τη σιωπή του λίγου ουράνιου τόξου
να βυθίζεται στη μακρινή όχθη
πέρα απ’ την Κω

γνωρίζοντας τη λήθη ως έμπνευση
και την άγνοια ως αναπόληση

η Σύμη σαύρα στο σπασμένο
ξυλαράκι του νερού  

δεν νιώθει τα σημάδια
τον αέρα να φωτίζει  
την ωραία παρακμή

αλλά ένα άδειο ξερό κουφάρι 
σε έναν σκονισμένο ξερό πλανήτη
σ’ ένα άδειο σκονισμένο σύμπαν

~ Σύρος ~    

Πέτρος Στεφανέας  

ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΣΥΡΟ     

Το γυμνό μοντέλο  
πάτησε στο μαύρο σκαλοπάτι δύο φορές: 
μια για τον θόρυβο και μια για την τόλμη.  

Τα κουνούπια, άρρητο σμήνος,
έκαναν σαματά στο πίσω μέρος της βάρκας. 
Κάλυπταν τα λίγα ροκανίδια του έρωτα.    

Πιο πέρα, στο σκοτάδι, 
υπήρχε μια ομπρέλα φωτογράφου.  

~ Σχοινούσα ~ 

Δημήτρης Αθηνάκης 

[ άτιτλο ] 

σχεδόν ρήμα
σχεδόν κρίμα
σχεδόν γυμνή
σχεδόν αγία
σχεδόν σκυμμένη παραλία
σχεδόν αγάπη
που σχοινούσα
σχεδόν ρήμα κι εγώ
που σχοινούσες
σχεδόν κρίμα εσύ
σχεδόν γυμνός
μα άγιος καθόλου 

 
~ Τήλος ~    

Τασούλα Καραγεωργίου 

Η ΤΗΛΟΣ ΤΗΣ ΗΡΙΝΝΑΣ

Αν η χάρη ποτέ σας δοθεί 
–με καράβι αγόνου γραμμής– 
στο νησί το μικρό να βρεθείτε
που κείται στην Κω και στη Ρόδο ανάμεσα,
στον ευώδη αγέρα της Τήλου 
με τ’ άγρια τα βότανα, 
τις λυγιές και τα κρίνα,
πλάι στο κύμα που σβήνει στα βότσαλα 
τον αχό των αρμάτων του χρόνου,
ίσως δείτε την Ήριννα
τη μικρή Περσεφόνη της ποίησης
οπτασία που τ’ άνθη μαζεύει.

(Α! δεν βλέπει τη μαύρη σκιά.)

Μη σκεφθείτε «δεν γίνονται αυτά».
– Είν’ ο βάσκανος Άδης·
να την πάρει ζητά 
σε ολόμαυρο υμέναιο νύφη.

Μη σκεφθείτε λοιπόν πως «δεν γίνονται αυτά».
Να σώσουμε πρέπει του νησιού τις υφάντρες
που πλέκουν ακούραστες 
το καλό κατευόδιο στις φεύγουσες κόρες του κόσμου.

Τι νομίζετε αλήθεια;
Χωρίς τραγούδι σιγαλό, το Αιγαίο μαραζώνει. 

~ Τήνος ~   

Ντίνος Σιώτης  

[ ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ ]  

Τις ώρες της φιέστας η ηρεμία και η γαλήνη 
περισσεύουν, ακούμε μόνο το σώμα μας που 
ξεκουράζεται, η περίσκεψη παίρνει μια χροιά 

προς τα μέσα, οι κουρτίνες πάνε κι έρχονται 
στο περβάζι σπρωγμένες από μια αδιάφορη 
αύρα, το ελληνικό καλοκαίρι λάμπει. 

*

Έλενα Πολυγένη 

ΘΑΥΜΑ ΒΥΘΟΥ 

Η θάλασσα κηλιδώνει το έδαφος
τα κόκαλά του, τα βότσαλα
γλιστρούν πάνω στο δέρμα της
γράφοντας πληγές κύκλους

Μια ζωντανή καρδιά
έπεσε βαθιά μες στον πυρήνα της
χτυπώντας βιαστικά, σαν να ’θελε
κάποιος να της ανοίξει 

Μια πύλη υδάτινη, 
ένα κόσμημα υγρό ανάμεσα στα πόδια 
η Τήνος, μεγαλόχαρή μου 
το μαύρο κέλυφός σου     

έσπασε

~ (Παλαιό) Τρίκερι (του Πηλίου, στον Παγασητικό) ~  

Αλεξάνδρα Μπακονίκα 

ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΡΙΚΕΡΙ

Σαν μια αγκαλιά με συντροφεύει 
η ηρεμία του τοπίου:
το νησί μικρό, 
μακρόστενο στο σχήμα, 
καταπράσινο με ελιές. 
Το ίδιο και η στεριά απέναντι, 
που βρίσκεται σε μικρή απόσταση. 
Στο στενό πέρασμα ανάμεσά τους 
η θάλασσα μοιάζει με γαλαζοπράσινο 
κι άλλοτε με μπλε ποτάμι. 
Τοπίο κόσμημα, απόγειο ομορφιάς. 
Μέσα στο καλοκαίρι  
η ομορφιά σπινθηρίζει.  

~ Ύδρα / Μύκονος ~   

Αλέξανδρος Μηλιάς  

[ Απόσπασμα ] 

Ένιωσες το βλέμμα μου. Ήσουν η πιο ωραία παρουσία που έχει φωτογραφηθεί στο φως των μύλων της Μυκόνου.
Χοάνες της απουσίας στομώνουν απ’ τη δική σου πύκνωση της ομορφιάς. Και θα βαδίζεις μόνη στο έρεβος του έρωτα; 
Υποτελείς· μιας ευτελούς βιογραφίας. Corpus miserabile. Σώματα που ένιωθαν για σένα σαν αναμμένα κούτσουρα. Τι με ρωτάς;
Αν θα διακρίνω τον εαυτό μου από το σμήνος των γυπών, αν θα επιμείνω; Κραυγή της ποίησης με ήχο παραπόνου

φιλά το πρόσωπό σου. I have been endeavouring to wean myself from you. Και όμως: όταν είμαι κοντά είμαι κοντά σου κι όταν είμαι μακριά σου είμαι μακριά.
Θάλασσα, αίσθηση του δέρματος στο νερό, το αρματαγωγό γιγάντια φάλαινα μηχανική στην Ύδρα,
ξαπλωμένοι στα βράχια, ύστερα ανάβαση απ’ τα πεύκα, το απόγευμα ν’ αυξάνει σε σκοτάδι, το χαμένο βραχιόλι, σε είδα
να λάμπεις βρίσκοντάς το από χαρά, βυθισμένο στα βότσαλα ήταν, της ανάδυσης δάχτυλα να προσμένει, στο χέρι σου κυλά

σαν αχτίδα του ήλιου και πάλι. Στο σπίτι επιβιώνει μια ζώνη της νύχτας, περιδέραιο, σίδερο σκοτωμένο τα μαλλιά σου,
ξυπνώ, διαλέγω ένα κομμάτι τοίχου, στην πληγή δημιουργώ, δαντέλα κοιμισμένων σκιών, κυμάτων, εξετάζω μια ενδεχόμενη διαφυγή,
άπνοια, περισυλλογή, μνήμη διάτρητη: ρετσινόκολλα, φύλλα νερωμένα εφημερίδας, μια πήχη ύφασμα, μπογιά, στουπί,
τελειωμένο κορίτσι μορφή πλάθουν τα χέρια μου του νηπιαγωγείου – αν μόνο μ’ έβλεπες τότε, σε σκεφτόμουν. Σειρά σου.   

 ~ Φολέγανδρος ~   

Ιφιγένεια Σιαφάκα 

ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ 

(στη μνήμη του πατέρα μου)  

Στο κάστρο ανοχύρωτος ο θάνατος 
Βρέφος ασαραντάριστο ακόμη στα φασκιά 
Κρεμιέται απ’ το τσιγκέλι του ήλιου 
Και γελάει στα πλατάνια 
Είναι που η Φολέγανδρος ρίχνει 
Τα παραμύθια στους γκρεμούς 
Και ράβει τα αίματα ρουμπίνια 
Στα σανδάλια     

~ Χάλκη ~   

Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου    

ΤΗΣ ΑΓΟΝΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ

Εκεί δεν παριστάνεται το καλοκαίρι
δεν υφαρπάζεται η αλήθεια του γυμνού οφθαλμού
ούτε λεηλατείται πυρακτωμένο το σκοτάδι
για ιδιωτικές ευχές.
Χάλκινος παπαγάλος φτερωτός
διασχίζει ερειπωμένους ανεμόμυλους
γυμνά τοπία με ξερολιθιές, φραγκόσυκα και βότανα
πλησιάζει στο λιμάνι του Εμποριού
–κοιμάται η λύκαινα πολύχρωμη–
πετά πάνω από αυλές με αρμυρίκια
χοχλάκια της θαλασσινής σοδειάς
πάνω απ’ την Αλιμιά, τους Δυο Γιαλούς πετά
–πας μόνο με πλεούμενο εκεί– 
μα αυτός πετά και συνεχίζει να πετά
πάνω κι από την πτώση των ανθρώπων
και μόνο στα θρανία των υπαίθριων γλωσσών
αποφασίζει να σταθεί, ν’ αποστηθίσει
παράδοξους  Κ ά λ χ η 
συλλαβισμούς  Χ ά λ κ η 
σαν γλωσσοδέτης  Κ ό λ χ η.  

Στο μεταξύ, κάτω από το μεγάλο κυπαρίσσι 
οι άλλοι χορεύουν σούστα μέχρι το πρωί. 

~ Χίος ~    

Πέτρος Πολυμένης 

ΣΤΗ ΛΑΓΚΑΔΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ   

Έλα να κάτσουμε ξανά στην πεζούλα, να έρθουνε πλάι μας τα παιδικά καλοκαίρια,
σα φαναράκια ανάβουν ακόμα κάτι νύχτες.
Μας σφραγίσανε τρεχάλες μεσαριά στον κάμπο, τραμπάλα σε μια φέτα καρπούζι,
ξύλινες βαρκούλες από φλούδες πεύκου επιπλέουν ακόμα στης ματιάς το άδολο μέρος.
Η κληρονομιά του καλοκαιριού μάς ανήκει. 

Της Παναγιάς καθισμένοι στην πατρογονική πεζούλα, ένας σκορπιός καταπάνω σου ερχόταν.
Κάναμε γύρω του ένα κύκλο με οινόπνευμα, μ’ ένα σπίρτο τού φορέσαμε πύρινο στεφάνι
και μόλις το αδιέξοδο ένιωσε, έστριψε το κεντρί καταπάνω του
διαλέγοντας αυτόχειρο τέλος.   

Αυτή την πεζούλα, αδελφέ μου, πιάσαμε να τη χωρίσουμε πέτρα πέτρα,
να χτίσει από ’κει ο καθένας πέτρα πέτρα τον δικό του ναό.

Πέτρες κατάφατσα
Σπάσιμο
Κατεδάφιση
Χτίσιμο εξαρχής
Όμως χώρια
Σκέτα ντουβάρια
Μόνο.

Αν εμφανιστεί ξανά ο τσακωμός, γύρω του να ρίξουμε τα καλοκαίρια εκείνα,
να τον κυκλώσουν, αναμμένο οινόπνευμα ολόγυρα. 
Να γυρίσει το κεντρί καταπάνω του,
μοναχός να τελειώσει.  

*

Πέννυ Μηλιά 

ΠΕΤΡΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ 

Ο ήλιος διψάει.

Τα μυριάδες μάτια της θάλασσας
στραφταλίζουν
αναβοσβήνουν
ανοιγοκλείνουν
ζητούν να δουν
ηλεκτρισμένα.

Το νησί είναι τυφλό
όπως ο ποιητής του.

Μια αντλία φωτός στη στέρνα του σκότους. 

~ Ψαρά ~ 

Δημήτρης Λεοντζάκος 

ΤΑ ΨΑΡΑ ΩΣ ΧΡΩΜΑ    

Κι η όραση ως χώμα.

Μιλώντας στο χαμομήλι αποκτάς την λεπτότητα του κίτρινου χαμηλού λόφου της γύρης του και των λευκών πετάλων της. Τέτοια λευκότητα, τέτοια αρώματα δίνουν φτερά στην άνθηση και στο περπάτημα αρκετό ημίφως για να ξεκουραστεί, να χαμηλώσει, να ακουμπήσει, να αναπαυθεί. Να σιωπήσει, να κοιμηθεί. 

~~ ** ~~ 

Τα ποιήματα των τριών μερών του αφιερώματος δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά.
Τα περισσότερα γράφτηκαν για το αφιέρωμα αυτό (Καλοκαίρι 2022). Καλές δροσιές, καλό αποκαλόκαιρο!   

Δείτε εδώ το μέρος Ι
Δελιτε εδώ το μέρος ΙΙ

Twitter