Roger Eatwell – Matthew Goodwin: «Εθνικολαϊκισμός»
Το κίνημα του εθνικολαϊκισμού συγκλόνισε τον κόσμο όταν ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να γίνει ο ηγέτης των ΗΠΑ κι όταν η πλειοψηφία των Βρετανών αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σοκάροντας τους δημοσιογράφους και τους πολιτικούς αναλυτές, όμως όπως εξηγούν οι Roger Eatwell και Matthew Goodwin, τούτη η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη. Οι ψηφοφόροι των εθνικολαϊκιστών χαρακτηρίζονταν ως «βλάχοι», «χωριάτες» κι «απολίτιστοι, η Χίλαρι Κλίντον με περισσή έπαρση τους είχε αποκαλέσει «ένα μάτσο αποτυχημένων», ανθρώπους των οποίων οι απόψεις ήταν «ρατσιστικές, σεξιστικές, ομοφοβικές, ισλαμοφοβικές κι ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς», ενώ ο Ντέιβιντ Κάμερον χαρακτήρισε τους οπαδούς του Brexit «τυχάρπαστους, τρελούς και κρυφορατσιστές». Ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού αντιμετωπίστηκε με χλευασμό από την πλειοψηφία των διανοουμένων, που θεώρησαν τον μέσο πολίτη ηλίθιο γιατί δεν μπορούσε να κατανοήσει τα οφέλη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της μαζικής μετανάστευσης. «Αυτό που πραγματικά θέλουν να κάνουν είναι να σκοτώσουν τη δημοκρατία. Δεν τους άρεσαν οι απαντήσεις που πήραν και έτσι θα συνεχίσουν να ρωτούν μέχρι να συμφωνήσουν οι άνθρωποι. Λες και είμαστε ανόητοι», είπε χαρακτηριστικά ένας Βρετανός ψηφοφόρος από κάποια βιομηχανική περιοχή, όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος.
Για τους δύο Βρετανούς συγγραφείς του Εθνικολαϊκισμού, που ανακηρύχτηκε βιβλίο της χρονιάς (2018) από τους Sunday Times, οι πολίτες είχαν κάθε λόγο να αμφισβητούν το παραδοσιακό πολιτικό κατεστημένο. Ένας στους τρεις υπουργούς της κυβέρνησης του Εμανουέλ Μακρόν ήταν εκατομμυριούχος και στα σύγχρονα κοινοβούλια είναι εξαιρετικά δύσκολο πια να βρεθεί κάποιος εκπρόσωπος της εργατικής τάξης ή έστω κάποιος που έχει κάνει στη ζωή του μια χειρωνακτική δουλειά. Πριν από λίγες δεκαετίες, τα αριστερά και σοσιαλιστικά κόμματα είχαν πάντα εκπροσώπους των κατώτερων τάξεων, σήμερα όμως η πανεπιστημιακή ελίτ των διδακτορικών μοιάζει να ελέγχει κάθε λειτουργία του συστήματος. Το 2014, στις ΗΠΑ, το κογκρέσο αποτελούνταν κατά το ήμισυ από εκατομμυριούχους, ενώ τα μέλη της δεύτερης κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα κατείχαν πανεπιστημιακά πτυχία σε ποσοστό 99%. Ο μέσος πολίτης βλέπει να δαπανώνται τεράστια ποσά για τη διευκόλυνση της ζωής των προσφύγων, την ώρα που το κράτος αγνοεί παραδοσιακές βιομηχανικές περιοχές των μεγάλων πόλεων, για παράδειγμα το γαλλικό κράτος ξόδεψε 40 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανακαίνιση προαστίων όπου κατοικούσαν μετανάστες, τη στιγμή που οι γηγενείς Γάλλοι έβλεπαν τις δικές τους περιοχές να βουλιάζουν στην παρακμή. Οι διανοούμενοι της Αριστεράς από τη μεριά τους παρέμειναν προσκολλημένοι με ναρκισσιστική εμμονή σε διεκδικήσεις σχετικές με το φύλο, τη φυλή και την «ποικιλομορφία», αντί να μεριμνήσουν για την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του συνόλου. Οι κορυφαίοι αρθρογράφοι της Αγγλίας απέτυχαν να προβλέψουν τον θυμό της εργατικής τάξης που εκφράστηκε με το Brexit – έχοντας σπουδάσει στα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία και στα πανεπιστήμια του Κέμπριτζ και της Οξφόρδης, είχαν χάσει κάθε επαφή με τις λαϊκές μάζες. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η κυριαρχία της λεγόμενης πολιτικής ορθότητας, η οποία έχει δημιουργήσει ένα καθεστώς καταδίωξης της διαφορετικής άποψης σπρώχνοντας τον μέσο ψηφοφόρο στην αγκαλιά των λαϊκιστικών κομμάτων.
Οι στατιστικές λένε ότι το 90% των Αμερικανών που γεννήθηκαν μετά το 1940 έφτασαν στο σημείο να κερδίζουν περισσότερα από τους γονείς τους, ενώ το ποσοστό αυτό έπεσε στο 40% γι’ αυτούς που γεννήθηκαν μετά το 1980.
Χρησιμοποιώντας πολλά στατιστικά στοιχεία και μετρήσεις της κοινής γνώμης, οι Roger Eatwell και Matthew Goodwin ερευνούν τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στην καρδιά των σύγχρονων κοινωνιών. Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, πολλοί από τους ψηφοφόρους των λαϊκιστικών κομμάτων είναι ηλικιωμένοι που έζησαν σε μια εποχή όπου η πανεπιστημιακή εκπαίδευση ήταν κάτι σπάνιο, η άμβλωση και η ομοφυλοφιλία θεωρούνταν ποινικά αδικήματα και η θανατική ποινή επιβαλλόταν συχνά. Οι ηλικιωμένοι Άγγλοι που ψήφισαν υπέρ του Brexit είχαν ακόμα στη μνήμη τους την εικόνα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και είχαν βιώσει μεγάλες ροές μεταναστών στα χρόνια της επικράτησης των εργατικών του Τόνι Μπλερ. Την ίδια στιγμή, η κατάρρευση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και η υποχώρηση του κοινωνικού κράτους είναι μια εντυπωσιακά αρνητική εξέλιξη, σε συνδυασμό μάλιστα με το φαινόμενο της αύξησης του χάσματος ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς. Οι στατιστικές λένε ότι το 90% των Αμερικανών που γεννήθηκαν μετά το 1940 έφτασαν στο σημείο να κερδίζουν περισσότερα από τους γονείς τους, ενώ το ποσοστό αυτό έπεσε στο 40% γι’ αυτούς που γεννήθηκαν μετά το 1980. Η δυνατότητα ενός ελάχιστου ποσοστού (1%) να απολαμβάνει ένα τεράστιο κομμάτι του κοινωνικού εισοδήματος έχει αυξηθεί από το 8% που ήταν το 1973 στο 19%, όπως συνέβαινε τη δεκαετία του 1920. Τα προκλητικά προνόμια που απολαμβάνουν τα μέλη του παραδοσιακού πολιτικού κατεστημένου δημιούργησαν μια τεράστια καχυποψία, την οποία έσπευσαν να καλύψουν οι εθνικολαϊκιστές, που έδρασαν τόσο αποτελεσματικά ώστε κατάφεραν να σχηματίσουν κυβερνήσεις σε χώρες όπως η Αυστρία, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, ενώ το ελληνικό σχήμα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αποτέλεσε τον ορισμό της εθνικολαϊκιστικής συμμαχίας. Επιπλέον, πολλά μεγάλα κόμματα σε χώρες όπως η Αγγλία, η Ολλανδία και η Γερμανία αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν τις θέσεις των εθνικολαϊκιστών, κι έτσι η ατζέντα αυτών των μορφωμάτων κατάφερε να ενσωματωθεί στα προγράμματα πολλών ευρωπαϊκών κομμάτων.
Ο Εθνικολαϊκισμός από τις Εκδόσεις Επίκεντρο είναι ένα πολύτιμο μέσο για να κατανοήσει κανείς σε βάθος το φαινόμενο της αποξένωσης μεγάλων στρωμάτων από την ηγεσία που διαχειρίζεται τις τύχες τους και τη συνακόλουθη άνοδο των λαϊκιστών. Είναι ένας ποιοτικός τόμος κι αξίζουν συγχαρητήρια στους υπεύθυνους του εκδοτικού οίκου για τη σπουδαία δουλειά που κάνουν προσφέροντας στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό τόσο σημαντικά βιβλία της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης.
Εθνικολαϊκισμός
Η εξέγερση εναντίον της φιλελεύθερης δημοκρατίας
Roger Eatwell – Matthew Goodwin
Μετάφραση: Ηρακλής Οικονόμου
Επίκεντρο
σ. 336
ISBN: 978-618-20-4071-3
Τιμή: 17,00€
