Ιωάννης Μ. Φύκαρης: «Σύγχρονες διαστάσεις του διδακτικού έργου και ρόλου του εκπαιδευτικού»
Ο γενικότερος προβληματισμός της κοινωνίας μας και η ανησυχία για το αύριο που θα παραδώσουμε στους νέους μάς κάνει να αναρωτιόμαστε ποια εκπαίδευση πρέπει να δώσουμε στην ερχόμενη γενιά. Αν και η εκπαιδευτική πολιτική αλλάζει, ο δάσκαλος μοιάζει να είναι ο μόνος που πολλές φορές είναι αμέτοχος σε αυτές τις αποφάσεις. Έτσι, γίνεται αποδέκτης πολλών προβλημάτων και καταστάσεων που δυσκολεύουν το δρόμο του και τον οδηγούν σε σκέψεις και σε θολό τοπίο για το τι θα πράξει για να προσφέρει στους μαθητές του τη σωστή μάθηση.
Όπως προτείνει ο συγγραφέας, ο δάσκαλος πρέπει να είναι κριτικά σκεπτόμενος και με διάθεση «ανοικτότητας» σε διδακτικές καινοτομίες. Έτσι θα μπορέσει να λειτουργήσει καλύτερα σε ένα πλουραλιστικό περιβάλλον γνώσεων, αξιών και στάσεων ως αμερόληπτος κριτής, με ευαισθησία, κοινωνική δικαιοσύνη αλλά και με δεκτικότητα στις κοινωνικοεκπαιδευτικές προκλήσεις και αλλαγές. Στη βάση αυτή δημιουργείται η ανάγκη ενός νέου διδακτικού προφίλ, μέσω του οποίου δίνεται πρωτίστως έμφαση στην ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης και των κοινωνικών διαστάσεων της συμπεριφοράς του μαθητή, και δευτερευόντως στις γνωστικές επιδόσεις. Ο δάσκαλος, όπως λέει ο Νίκος Καζαντζάκης, είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Για να καταστεί αυτό εφικτό, ο εκπαιδευτικός επιβάλλεται να διαφοροποιεί τη διδακτική δραστηριοποίησή του και να κινείται στο πλαίσιο του ρόλου του καθοδηγητή, συμβούλου, οργανωτή, διαμεσολαβητή και διαμορφωτή συνθηκών ενεργοποίησης των μαθητών. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ενεργεί έχοντας υπόψη του τη συνολική συγκρότηση προσωπικότητας του μαθητή και δείχνοντας ταυτόχρονα εμπιστοσύνη στην αυτόνομη δραστηριοποίησή του. Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η σχέση δασκάλου-μαθητή δεν αποτελεί μία σχέση εξουσίας, αλλά μια δημιουργική διασύνδεση διαπροσωπικών σχέσεων, που έχει ως βασικό της γνώρισμα την αμοιβαιότητα και την αλληλεπίδραση.
Για να πετύχει ένας δάσκαλος πρέπει να αγαπά το επάγγελμά του, αλλά και τα παιδιά. Να τον διακρίνει η καλοσύνη, η εντιμότητα, η ακεραιότητα, η ευγένεια, η αμεροληψία, η υπομονή και το χιούμορ του. Για τον Δελμούζο «αληθινός δάσκαλος» είναι εκείνος που δεν ασκεί το διδακτικό του έργο με συνταγές, αλλά προβληματίζεται αδιάκοπα για το έργο του και την αποτελεσματικότητά του. Ο ρόλος και το έργο του δασκάλου στοιχειοθετείται σε τέσσερα βασικά δομικά σημεία: ο εκπαιδευτικός πρέπει να πιστεύει στην αποστολή του, να κατέχει τα μορφωτικά αγαθά, ώστε να βοηθήσει τους μαθητές του, να γνωρίζει και να σέβεται την αναπτυξιακή και εξελικτική διαδοχή των ψυχοσωματικών δυνάμεων του παιδιού και, τέλος, να διακρίνεται για την ακεραιότητα του χαρακτήρα του, το πνεύμα δικαιοσύνης και το παιδαγωγικό τακτ. Προκειμένου όμως όλα αυτά να γίνουν πράξη, οι εκπαιδευτικοί οφείλουν: να σκέφτονται ελεύθερα, να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση, να συνειδητοποιούν τα λάθη τους, να δημιουργούν κατάλληλο μαθησιακό κλίμα, να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες των μαθητών τους και, το σημαντικότερο, να φροντίζουν ώστε να μην αισθάνονται οι μαθητές ως παρίες αλλά να παίρνουν κίνητρα από το σχολείο. Ο δάσκαλος, τονίζει ο συγγραφέας, πρέπει να έχει συνείδηση του διδακτικού ρόλου και έργου. Και αυτό δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κατάρτισης, αλλά κυρίως εσωτερικής αναζήτησης, προβληματισμού και προσπάθειας. Γιατί τότε η πορεία προς μια πραγματικά ανθρώπινη κοινωνία υπάρχει η ελπίδα να γίνει ευκολότερη.
Μία μελέτη γραμμένη σε πολύ καλή γλώσσα και θα έλεγα ένα εγχειρίδιο σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς, αλλά και για τους φοιτητές που θέλουν να μυηθούν στην τέχνη της διδασκαλίας.
Σύγχρονες διαστάσεις του διδακτικού έργου και ρόλου του εκπαιδευτικού
Ιωάννης Μ. Φύκαρης
Αφοί Κυριακίδη
360 σελ.
Τιμή € 31,00
