Βασίλης Γεωργιάδης: «Ιωάννης Καποδίστριας»
Ο ιστορικός Βασίλης Γεωργιάδης, μέλος πολλών λογοτεχνικών εταιρειών και σωματείων, βραβευμένος και παθιασμένος με την Ιστορία, το ιστορικό μυθιστόρημα, την ποίηση και το δοκίμιο, υπογράφει τη μυθιστορηματική βιογραφία Ιωάννης Καποδίστριας.
Και το όνομα μόνο του πρώτου Κυβερνήτη αρκεί για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη να παρακολουθήσει την τραγική πορεία, την άνοδο και την πτώση αυτού του σημαντικότατου ανθρώπου, που ήρθε για να φτιάξει κράτος στην Ελλάδα και να πεθάνει.
Όπως γράφει και ο Τ.Σ. Έλιοτ στον Πρόλογο του εμβληματικού έργου του Το Φονικό στην Εκκλησιά (μτφρ. Γιώργου Σεφέρη): «Ένας άνθρωπος γυρίζει στην πατρίδα του προβλέποντας ότι θα τον σκοτώσουν· και τον σκοτώνουν». Βλέπετε, η συγκυρία είναι μεγάλη και οι συμπτώσεις πολλές. Ο ένας, ο Θωμάς Μπέκετ, συγκρούεται με τον βασιλιά του, Ερρίκο Β’ Πλανταγενέτη, και δολοφονείται στα σκαλιά της Μητρόπολης όπου ιερουργεί. Ο άλλος συγκρούεται με τους αγωνιστές της Επανάστασης, τα μεγάλα συμφέροντα και τις μεγάλες δυνάμεις που τον υπονομεύουν και δολοφονείται μπροστά στον Άγιο Σπυρίδωνα, στο Ναύπλιο, όπου πήγαινε να εκκλησιαστεί. Και οι δύο ξέρουν με τι δυνάμεις έχουν να πολεμήσουν, όμως δεν διστάζουν να μπουν στη φωτιά και να καούν.
Ο αναγνώστης θα βρεθεί μπροστά στην ελληνική Ιστορία, στη μεταιχμιακή περίοδο, ανάμεσα στην Επανάσταση και στο τέλος της, στην πολύ δύσκολη ώρα της προσαρμογής. Το βιβλίο περιέχει τρεις ενότητες: «Τα πρώτα χρόνια», «Η μεγάλη πορεία στην Ευρώπη», «Τα δύσκολα χρόνια στην πατρίδα». Ο ανυπόμονος αναγνώστης θέλει να μάθει όλα όσα αφορούν τον Καποδίστρια, ο συγγραφέας όμως θέλει τον χρόνο του για να μας προετοιμάσει, με ό,τι έχει προηγηθεί στην Ευρώπη, την κρίσιμη δεκαετία πριν από τον Αγώνα και τον Καποδίστρια. Γάλλοι στρατιώτες, η εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο, ο κόντες Σπύρος Θεοτόκης που «μιλούσε με κουβαρντοσύνη […] για τον μεγάλο φραντζέζο στρατηλάτη τον ελευθερωτή», ενώ η σύζυγός του «κρατούσε μόνη της όλο το επίσημο πρόσωπο της μεγάλης οικογένειας των κόντηδων… όσο ο άντρας της κατέβαινε […] στο ποπολαριό». Εκεί, λοιπόν, που περίμεναν τον Ναπολέοντα, έφτασαν οι Ρώσοι και οι Οθωμανοί «αγκαλιαστά» να διώξουνε τους Γάλλους. Στον Ναπολέοντα, πάντως, ο Καποδίστριας δεν είχε καμία εμπιστοσύνη. Τον θεωρούσε τυχοδιώκτη και η ιστορική εξέλιξη τον επιβεβαίωσε.
Για τον κίνδυνο του Αλή πασά, η Ιόνιος Γερουσία τον Μάη του 1807 ίδρυσε το «Ιόνιο στρατόπεδο» στη Λευκάδα, με τον Καποδίστρια «Αντιπρόσωπο της Επτανήσου Πολιτείας». Ανάμεσα στα λόγια του ήταν: «Αισθάνομαι ότι οι δυνάμεις μου είναι απιστεύτως κατώτεραι προς το καθήκον, εις το οποίον καλούμαι».
Θα μελετήσει τους χαρακτήρες, θα εισχωρήσει στη μικρή χαραμάδα και θα ερευνήσει, πίσω από την αδρομερώς καταγεγραμμένη ιστορία, την άλλη, εκείνη που απορρέει από την παρατήρηση των άγνωστων λεπτομερειών.
Το βιβλίο παρέχει όλα τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής λογοτεχνίας, τοπία, ταξίδια, περιγραφές, πρόσωπα, σκιαγράφηση χαρακτήρων, πολιτικό κλίμα, ίντριγκες, Ευρώπη εν βρασμώ και έναν ήρωα που αγωνίζεται για την πατρίδα του. Ο συγγραφέας θα μας μιλήσει για το φεγγάρι, για τα τοπία, τα παλάτια με τα ψηφιδωτά διαζώματά τους, αλλά και για την τέχνη, για τους μεγάλους ζωγράφους, τον «προσφυγεμένο πλούτο», στο παλάτι του Τσάρου, από το οποίο ο νεαρός Γκιουζέπε, που βρέθηκε στην υπηρεσία του Κυβερνήτη, θα μας μεταφέρει την έκπληξή του. Κι ακόμα, με αυστηρή τεκμηρίωση ποιος είναι παρών, τι είπε ο Τσάρος στον Καποδίστρια, πώς ήταν οι όμορφες Ρωσίδες πριγκίπισσες.
Σαν καλός ζωγράφος, λογοτέχνης και σκηνοθέτης, ο Γεωργιάδης θα στήσει το σκηνικό του και μέσα σ’ αυτό θα τοποθετήσει τα πρόσωπα τα κοντινά, τα μακρινά και τα επίσημα. Θα μελετήσει τους χαρακτήρες, θα εισχωρήσει στη μικρή χαραμάδα και θα ερευνήσει, πίσω από την αδρομερώς καταγεγραμμένη ιστορία, την άλλη, εκείνη που απορρέει από την παρατήρηση των άγνωστων λεπτομερειών. Με τον προβολέα του στον Καποδίστρια, θα φωτίσει σκηνή και παρασκήνιο.
Το πρώτο κεφάλαιο λειτουργεί σαν πρελούδιο, το δεύτερο αναφέρεται στην προετοιμασία και το τρίτο θα οδηγήσει στην τραγωδία. Στο δεύτερο, συγκεκριμένα, θα μας δώσει τη μεγάλη πορεία του μελλοντικού Κυβερνήτη· σταθμούς σε πόλεις της Ευρώπης, συναντήσεις με σπουδαία πρόσωπα, διαβουλεύσεις, ημερομηνίες, συμφωνίες, προσδοκίες.
Σύμβουλος Επικράτειας Εξωτερικών Υποθέσεων του Τσάρου, ο Καποδίστριας αναλαμβάνει σοβαρές εργασίες, αλλά όχι αυτήν που πραγματικά θέλει· μια πρεσβεία στην Ευρώπη. Το 1810 γνωρίζει τον Αλέξανδρο και την αδελφή του, Ρωξάνδρα Στούρτζα· ένας έρωτας που δεν ολοκλήρωσε ούτε την πρώτη συλλαβή του. Από τη Ρωσία μετακινείται στη Βιέννη. Ενθουσιαστική η περιγραφή της πόλης και αναφορά στην επίσκεψη και διανυκτέρευση στο σπίτι του Μαυροκορδάτου. 27 Οκτωβρίου 1811, ο Υπουργός της Αστυνομίας ενημερώνει τον Μέτερνιχ: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Καποδίστριας προώρισται, εκτός του κυρίου ρόλου του, να προσηλυτίσει και να οργανώσει κατά το πνεύμα της ρωσικής πολιτικής τους εν Βιέννη Έλληνας…». Η παρακολούθηση γίνεται οσονούπω απροκάλυπτη. Μετά τη μάχη της Λειψίας, ο Καποδίστριας είναι ο μεγάλος πολιτικός της Ρωσίας. Στην Ελβετία τον απασχολεί το όραμα της ενωμένης Ευρώπης στο πρότυπο των καντονίων. Ο Ναπολέων εξουδετερώνεται, τα Επτάνησα περιέρχονται στην κυριότητα των Άγγλων. Έγνοια του Καποδίστρια η μόρφωση των Ελλήνων. Με τις πολύτιμες φιλίες και τις υποσχέσεις του Τσάρου, η επιστροφή του αρχίζει.
Δεκέμβρη του 1827 στην Ανκόνα περιμένει το πλοίο που θα τον μεταφέρει στην Ελλάδα. Όχι πολεμικό, όπως ήθελε, αλλά «άλλο ελαφρόν», για να τον υποτιμήσουν. Δυσαρεστείται, αλλά συγκρατείται. Και ενώ πλέει προς την Ελλάδα, μετεπιβιβάζεται σε άλλο πλοίο με προορισμό τη Μάλτα, με εντολή των Άγγλων. Στα δυσοίωνα μηνύματα απαντά: «Το κράτος αυτό θα μεγαλώσει σύντομα το γράφει η Ιστορία. […] Τον αγαπώ αυτόν τον τόπο κι εκεί επιθυμώ να πεθάνω». Κι έχει όνειρα πολλά για όλα.
Τέλος, θα φτάσει στο Ναύπλιο, στις 8 το βράδυ, στις 18 Γενάρη του 1828. Χορός τραγωδίας το πλήθος που τον υποδέχεται κλαίγοντας. Μια Ελλάδα ματωμένη, γεμάτη τραύματα, χήρες και ορφανά, αρρώστιες, ληστείες, πειρατείες, φατρίες. Την άλλη μέρα στη δοξολογία είχε ήδη φανεί «ο ουρανόθεν καταβαίνων προς αυτόν […] σταυρός», όπως το είχε προβλέψει. Οι λεπτομέρειες καταιγιστικές. Τα οικονομικά συμφέροντα των Μαυρομιχαλαίων, η φυλάκιση του Πετρόμπεη, η διαρκής υπονόμευση του Κυβερνήτη από τους Αγγλογάλλους, ο ύποπτος Μαυροκορδάτος και οι Υδραίοι, όλοι ενορχηστρωτές της τραγωδίας. Ο Θεός που είχε βάλει την υπογραφή του, όπως έλεγε ο Κολοκοτρώνης, δεν έβαλε το χέρι του. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η πρόθεσή του ήταν αγία.
Κάθε κεφάλαιο και το μότο του. Το λεξιλόγιο και η βιβλιογραφία ολοκληρώνουν το σοβαρό αυτό πόνημα. Στο εξώφυλλο, το εξιδανικευμένο πορτρέτο του Κυβερνήτη, έργο του Γιώργου Τσαλπαρά, σαν φωτεινός αστέρας μέσα από το 
σκοτωμένο αίμα.
Ιωάννης Καποδίστριας
Η συναρπαστική ζωή του φωτισμένου κυβερνήτη
Μυθιστορηματική βιογραφία – 2η έκδοση
Βασίλης Γεωργιάδης
Βεργίνα
305 σελ.
ISBN 978-960-651-043-4
Τιμή €17,00
