James R. Hansen: «Πρώτος άνθρωπος»

Το 1865, ο σπουδαίος Ιούλιος Βερν δημοσίευσε το προφητικό του έργο Από τη Γη στη Σελήνη, όπου τρεις εξερευνητές εισέρχονται σε μια τεράστια οβίδα και με τη βοήθεια ενός κανονιού προσπαθούν να φτάσουν στη Σελήνη για να την εξερευνήσουν. Έναν αιώνα σχεδόν μετά και συγκεκριμένα στις 20 Ιουλίου 1969, ό,τι είχε φανταστεί ο Γάλλος συγγραφέας γίνεται πραγματικότητα όταν ο Αμερικανός αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ κάνει το πρώτο βήμα του ανθρώπου στη Σελήνη και έτσι γίνεται ο άνθρωπος που κατέχει για πάντα αυτόν τον τίτλο, ο οποίος και θα στιγματίσει τη ζωή του. Με τη ζωή του Άρμστρονγκ καταπιάνεται το ογκώδες βιβλίο του James Hansen, το οποίο έγινε πραγματικότητα έπειτα από τρία χρόνια επιμονής του συγγραφέα και πενήντα πέντε ώρες συνεντεύξεων, και σίγουρα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο για την προσπάθεια του ανθρώπου να κατακτήσει τη Σελήνη, όσο και επειδή ο βίος του Άρμστρονγκ ήταν συναρπαστικός και πάντα συνδεδεμένος με τα όρια και τις αντοχές του ανθρώπου.

Ξεκινώντας τη βιογραφία, ο Hansen κάνει αναφορά στο γενεαλογικό δέντρο του Άρμστρονγκ, στα σχολικά του χρόνια, στις συχνές μετακινήσεις λόγω της εργασίας του πατέρα του. Ακολουθούν τα μαθήματα χειρισμού αεροσκαφών, στην ηλικία των 16 ετών, οι σπουδές και η στρατιωτική του θητεία, το πτυχίο αεροναυπηγικής, οι απογειώσεις και προσγειώσεις σε αεροπλανοφόρο και οι ετοιμασίες του για να πάει στον πόλεμο της Κορέας, όπου συμμετέχει και παρ’ ολίγον να χάσει τη ζωή του. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στην εργασία του πάνω στην αεροναυπηγική έρευνα και στην απώλεια της δίχρονης κόρης του, που τον στιγμάτισε, στην υποβολή της αίτησης για να γίνει αστροναύτης, στην ιδιαιτέρως απαιτητική εκπαίδευση πριν από την πρώτη του αποστολή με το Gemini VIII, η οποία παραλίγο να καταλήξει σε τραγωδία. Η περίοδος αυτή στιγματίζεται από τους θανάτους πολλών φίλων του: «Όλη η ενήλικη ζωή μου σημαδεύτηκε από θανάτους φίλων», δηλώνει ο ίδιος.

«Ένα μικρό βήμα για έναν άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα».

Τα πιο ενδιαφέροντα σημεία όμως της βιογραφίας είναι αυτά που έχουν να κάνουν με την ιστορική πτήση του Apollo 11· αυτά που προηγήθηκαν, όπως το παρασκήνιο για το ποιος από τους Μάικλ Κόλινς, Μπαζ Όλντριν και Νιλ Άρμστρονγκ θα έκανε το πρώτο βήμα ανθρώπου στη Σελήνη, τις συνεντεύξεις πριν από την εκτόξευση, τη διαδικασία της εκτόξευσης, το ταξίδι και την προσέγγιση της Σελήνης, την προσσελήνωση και τα λόγια του Άρμστρονγκ: «Χιούστον, εδώ βάση Ηρεμίας. Το Eagle προσσεληνώθηκε», καθώς και τις αντιδράσεις του κόσμου που ήταν συνδεδεμένοι με τους τηλεοπτικούς τους δέκτες και παρακολουθούσαν τις προσπάθειες των τριών αστροναυτών. «Τη στιγμή που η ανθρωπότητα συνειδητοποίησε ότι η προσσελήνωση είχε επιτευχθεί με ασφάλεια, ο Κρονκάιτ αναφώνησε κατά τη ζωντανή σύνδεση: “Απίστευτο! Άνθρωποι στη Σελήνη!” επικράτησαν πανηγυρισμοί. Όπως και ο Κρονκάιτ, οι άνθρωποι σ’ ολόκληρο τον κόσμο ένιωσαν μια φοβερή συναισθηματική ανακούφιση. Έμειναν αποσβολωμένοι ή ξέσπασαν σε ξέφρενα χειροκροτήματα. Δάκρυα χαράς έτρεχαν στα μάγουλά τους. Φώναζαν, ούρλιαζαν, ζητωκραύγαζαν και πανηγύριζαν. Αντάλλαζαν χειραψίες και αγκαλιάζονταν, τσούγκριζαν τα ποτήρια τους ή έκαναν κάποια πρόποση. Οι πιστοί έκαναν προσευχές». Μετά την επιτυχημένη προσσελήνωση, ο Νιλ Άρμστρονγκ κάνει το πρώτο του βήμα στη Σελήνη ξεστομίζοντας τη φράση που έμεινε στην ιστορία: «Ένα μικρό βήμα για έναν άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα».

Στα τελευταία κεφάλαια της βιογραφίας διαβάζουμε για την επιστροφή του πληρώματος του Apollo 11 στη Γη, την ενθουσιώδη υποδοχή από την αμερικανική ηγεσία και όλη την υφήλιο, ενώ κατόπιν γίνεται αναφορά στην προσωπική ζωή του Νιλ Άρμστρονγκ έως τον θάνατό του, το διαζύγιο από την πρώτη του γυναίκα, τη συμμετοχή του σε πολλά ΔΣ εταιρειών, τα εξερευνητικά ταξίδια όπου συμμετείχε, τα τιμητικά βραβεία και τις διακρίσεις που έλαβε.

James Hansen Ο Πρώτος άνθρωπος είναι ένα βιβλίο που μας καλεί να ρίξουμε μια αναλυτική ματιά στη ζωή του πρώτου ανθρώπου που πάτησε το πόδι του στη Σελήνη, βασιζόμενο στην έρευνα και στον πλούτο πληροφοριών, που θεωρώ ότι αν δεν ήταν τόσο εξαντλητικές, σε σημείο να κουράζουν τον αναγνώστη, θα είχαν συμβάλει σε μια πολύ καλή βιογραφία.