«Ένα διήγημα είναι σαν το αυγό… (Ναντίν Γκόρντιμερ)» του Πέτρου Γκάτζια
Εκείνο το παγωμένο φθινοπωρινό απόγευμα στις αρχές της δεκαετίας του ’90, στη Νέα Υόρκη, η ομίχλη θόλωνε τα πάντα. Ο κόσμος, σύμφωνα με αφηγήσεις της εποχής, πάλευε να φτάσει σπίτι του με ασφάλεια. Μια γυναίκα όμως δεν έδειχνε καμία διάθεση να μετακινηθεί. Η Ναντίν Γκόρντιμερ βρισκόταν εδώ και ώρα στο γραφείο του Αμερικανού εκδότη της και κοιτούσε νωχελικά έξω από το παράθυρο, αδιαφορώντας για την κακοκαιρία. Δεν το γνώριζε ακόμη, αλλά λίγους μήνες αργότερα θα γινόταν η πρώτη γυναίκα, τα τελευταία τότε 25 χρόνια, που θα κέρδιζε το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Εκείνη την εποχή βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, για να προωθήσει το νέο της βιβλίο (μια συλλογή διηγημάτων), να κάνει κάποιες ομιλίες, αλλά και να συναντήσει τον γιο της. Εκεί, σ’ αυτή τη μεγαλούπολη, θα τη ρωτούσαν πώς καταλαβαίνει ότι μια ιδέα μπορεί απλώς να γίνει ένα διήγημα ή ένα μυθιστόρημα. Η απάντηση, αφοπλιστική: «Για μένα, ένα διήγημα είναι σαν το αυγό. Ο κρόκος, με το ασπράδι γύρω του, μέσα στο κέλυφος. Γνωρίζω πολύ καλά το πώς θα τελειώσει, προτού καν αρχίσω να γράφω την πρώτη λέξη. […] Το μυθιστόρημα είναι κάτι μέσα στο οποίο διοχετεύεις διαρκώς τη μοναξιά σου».
Και είναι αλήθεια πως ήξερε πολύ καλά τι έλεγε. Υπήρξε παιδί-θαύμα: ξεκίνησε να γράφει στα εννέα της και στα δεκαπέντε της είχε εκδώσει ήδη το πρώτο της βιβλίο.
«Μου έρχονται συχνά στο μυαλό τα λόγια του Γκράμσι: να ζει κανείς στα διαλείμματα», έλεγε. Υπήρξε ενεργό μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου στον αγώνα κατά του Απαρτχάιντ. Προσωπική φίλη του Μαντέλα και των δικηγόρων του. Ήταν η πρώτη που εκείνος ζήτησε να δει από κοντά, όταν βγήκε ύστερα από δεκαετίες από τη φυλακή.
Ήθελε να γίνει πρίμα μπαλαρίνα, το ονειρευόταν από μικρή, αλλά στα έντεκά της διαγνώστηκε με καρδιακή ανεπάρκεια. Όμως η απογοήτευση αυτή την οδήγησε στο διάβασμα και στη συγγραφή. Αν γινόταν μπαλαρίνα, τότε δεν θα ήταν η Γκόρντιμερ, η νομπελίστρια με την ακτιβιστική δράση και τη λατρεία για τη χώρα της, τη Νότια Αφρική.
Διηγείται η ίδια: «Αυτό που ξέρω είναι ότι εγώ δεν έφυγα ποτέ από την Αφρική. Έζησα εδώ όλη μου τη ζωή. Και ένα από τα υπέροχα πράγματα που συμβαίνουν στη Νότια Αφρική, παρά τα δεινά που υπάρχουν, είναι ο τρόπος που οι άνθρωποι συνεχίζουν να διαχειρίζονται τις ζωές τους με αξιοπρέπεια. Συνεχίζουν να ερωτεύονται, να γελούν, να χαίρονται τη ζωή».
Από την άλλη, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, οι φίλοι της, όταν τους ρωτούσαν για κείνη, έλεγαν απλώς προσπαθώντας να τη χαρακτηρίσουν: «Αγαπούσε τις γάτες, αλλά και οι γάτες την αγαπούσαν…»
