Από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή της Κριτικής επέλεξα τίτλους κυρίως λογοτεχνικούς (εξαίρεση αποτελεί το βιβλίο Σούρουπο ή χάραμα; – το οποίο περιλαμβάνει τέσσερα χρονογραφήματα του Κουρτ Τουχόλσκι). Κάθε μία από τις προτάσεις είναι ξεχωριστή, πρέπει σαφώς να διαβαστεί για διαφορετικούς λόγους, αλλά όλες επικοινωνούν μεταξύ τους σε μια κοινή βάση που με απασχολεί ως εκδότρια: πέρα από την αναγνωστική τέρψη, να υπάρχει δηλαδή και μια θέση για τον σημερινό κόσμο. Ασχέτως αν κάποια από τα κείμενα είναι παλιότερα, παραμένουν ωστόσο επίκαιρα. Αυτό μάλιστα αποτελεί και ένα διαπιστευτήριο για την αξία τους.

André Kubiczek: «Η αξέχαστη χρονιά της αναρχίας»
Μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός

Ήδη το 2018 εκδώσαμε, πάλι σε μετάφραση Απόστολου Στραγαλινού, το βιβλίο του Αντρέ Κούμπιτσεκ Σκίτσο ενός καλοκαιριού. Ήταν η πρώτη εμφάνιση του συγγραφέα στα ελληνικά και η ανταπόκριση από το αναγνωστικό κοινό υπήρξε ενθουσιώδης. Ο Κούμπιτσεκ (1969) ήταν είκοσι χρόνων όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου και κουβαλάει, όπως κι η γενιά του, όλο αυτό το φορτίο. Παρά τα ειδυλλιακά σκηνικά που στήνει, η γραφή του είναι πολιτική, κι αυτό είναι στα ατού της συγγραφικής του γοητείας. Στην Αξέχαστη χρονιά της αναρχίας, ο συγγραφέας διηγείται την ιστορία του Αντρέα και της Ουλρίκε, που αφήνουν το Βερολίνο για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στην επαρχία, μακριά από τον πραγματικό κόσμο. Από τον οποίο, όπως είναι αναμενόμενο, δεν ξεφεύγει κανείς εύκολα.

Alberto Moravia: «Η προσήλωση»
Μετάφραση: Δημήτρης Παπαδημητρίου

Πέρα από την εγγύηση που παρείχε το ίδιο το όνομα του Αλμπέρτο Μοράβια, την απόφαση να εκδώσουμε το συγκεκριμένο έργο του την πήραμε καθώς, αν και κείμενο του 1965, το θέμα του είναι εξαιρετικά επίκαιρο: ο ήρωάς του, ο δημοσιογράφος Φραντσέσκο Μερίνγκι, δεν μπορεί να διαχωρίσει με επιτυχία τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Η αυθεντικότητα μοιάζει ανέφικτη. Ο Μοράβια γράφει χαρακτηριστικά: «Τίποτα δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί από την πραγματικότητα, ούτε τα όνειρα, ούτε τα ψέματα». Και αυτό ακριβώς είναι το βασικό χαρακτηριστικό της εποχής που ζούμε: τα ασαφή όρια στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, αλλά και στη σχέση μας με τον ίδιο μας τον εαυτό.

Robert Walser: «Οι εκθέσεις του Φριτς Κόχερ»
Μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός

Όσο κι αν το βιβλίο φαινομενικά παραπέμπει στην αθωότητα των σχολικών χρόνων ‒πρόκειται για τις εκθέσεις ενός μαθητή‒, κρύβει πίσω του έναν αξιολογότατο συγγραφέα. Ο μοντερνιστής γερμανόφωνος ελβετικής καταγωγής Βάλζερ (1878-1956) έχαιρε απεριόριστου θαυμαστού από τον Χέρμαν Έσσε, τον Βάλτερ Μπένγιαμιν, τον Φραντς Κάφκα, τον Στέφαν Τσβάιχ και άλλους σπουδαίους διανοητές του καιρού του. Τα κείμενα που διαβάζουμε εδώ, σχεδόν έναν αιώνα από τη συγγραφή τους, διατηρούν την ακεραιότητά τους καθώς πραγματεύονται αξίες οικουμενικές: τη φιλία, τη φύση, τον άνθρωπο, την αγάπη, την ίδια την ύπαρξή μας.

Kurt Tucholsky: «Σούρουπο ή χάραμα; ‒ Δημοκρατία της Βαϊμάρης, αντισημιτισμός, σάτιρα»
Μετάφραση: Σωματείο Μεταπτυχιακών Σπουδών Γερμανικής Γλώσσας & Λογοτεχνίας

Τέσσερα μόνο χρονογραφήματα του Κουρτ Τουχόλσκι (1890-1935), δημοσιογράφου και σατιρικού συγγραφέα, ήταν υπεραρκετά για να πάρουμε μια γενναία γεύση από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της περιόδου της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Είναι, θα έλεγα, τρομακτική η επικαιρικότητά τους. Πνεύμα οξύ, ατίθασο και προφητικό, ο Τουχόλσκι γράφει: «Είναι καιρός που δεν κρατάμε πια το τιμόνι [...] Σχήματα και φαντάσματα αιωρούνται γύρω μας [...] Υποχωρούν, διαλύονται, βυθίζονται. Επικρατεί ημίφως». Ακόμα, το βιβλίο αυτό είναι σπουδαίο γιατί αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο της τέχνης ως μέσου έκφρασης και κριτικής στη σκιά του ναζισμού.

Roberto Vecchioni: «Ο έμπορος του φωτός»
Μετάφραση: Δημήτρης Παπαδημητρίου

Μετά τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου Ο βιβλιοπώλης του Σελινούντα, αυτής της παράξενης ιστορίας με τον βιβλιοπώλη που δεν πουλάει τα βιβλία του, αποφασίσαμε να εκδώσουμε το βιβλίο του Βεκιόνι Ο έμπορος του φωτός. Αφήνοντας στην άκρη ακόμα έναν συμβολισμό, αυτόν του φωτός (και μάλιστα της εμπορίας του), στη σκοτεινή περίοδο που διανύουμε, το κείμενο έχει ατόφια λογοτεχνική αξία. Εκτός από τις αναφορές σε έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, το ιδιότυπο θέμα του ήταν προκλητικό: ένας πατέρας κι ένας γιος προσπαθούν να κρατηθούν στη ζωή, να στηρίξουν ο ένας τον άλλο, να ανατροφοδοτούν τη σκέψη και τα αισθήματα. Στο ερώτημα ποιος από τους δύο γίνεται για τον άλλον ο κομιστής του φωτός, της γνώσης και της ελπίδας δηλαδή, μένει να δοθεί απάντηση από τον κάθε αναγνώστη.

Bernhard Schlink: «Χρώματα του αποχαιρετισμού»
Μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός

Κυκλοφορεί στις 7 Οκτωβρίου 2021

Στην ωριμότητά του, ο Μπέρνχαρντ Σλινκ, ο συγγραφέας του best seller Διαβάζοντας στη Χάννα (Κριτική, 1998), επιστρέφει με μια συλλογή διηγημάτων. Πρόκειται για ιστορίες που αφορούν την απώλεια, τα αντίο της ζωής μας, τους λυτρωτικούς αλλά και επώδυνους αποχαιρετισμούς που βιώνουμε κατ’ επανάληψη. Για τους αποχαιρετισμούς εντός της ζωής. Τι συμβαίνει όταν χρειάζεται να διαχειριστούμε απειλητικές αναμνήσεις και πού καταλήγουν εκείνες που φαινομενικά τις έχουμε τακτοποιήσει; Μπορεί μια ζωή με λανθασμένες επιλογές να είναι «σωστότερη» από μια ζωή γραμμική και ακύμαντη;

Η Μάγγη Μίνογλου είναι η εκδότρια των Εκδόσεων Κριτική.

Twitter