Στην Αλβανία βρέθηκα για πρώτη φορά το Πάσχα του 1978, όπου υπηρετούσε ο σύζυγός μου ως γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα. Την εμπειρία από την εκεί διαμονή μου αφηγούμαι στις σελίδες αυτού του πονήματος μαζί με κάποιες σκέψεις και αναφορές στην ιστορία της χώρας από αρχαιοτάτων χρόνων, που άπτονται της δημιουργίας σημαντικών ελληνικών αποικιών, μερικών εκ των οποίων τα ερείπια επισκεφτήκαμε κατόπιν υποβολής αιτήσεως και αιτιολόγησης του λόγου της επισκέψεώς μας στην αρμόδια υπηρεσία. Η άδεια ως επί το πλείστον εχορηγείτο και μαζί η «διακριτική!» συντροφικότητα της Sigurimi.

Στην περιγραφή γεγονότων και καταστάσεων που έζησα, προσπάθησα να είμαι αντικειμενική και να μην παρασύρομαι από τα συναισθήματά μου. Η αφήγησή μου δεν ήθελα να είναι καταγγελτική, αλλά περιγραφική με όσον το δυνατόν λιγότερη κριτική. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, γιατί τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή η γειτονική μας χώρα βίωνε την πιο στυγνή δικτατορία της ύπαρξής της. Και δεν ήμουν τόσο ανάλγητη, ώστε να κλείνω τα μάτια.

Συνεχίζω με απόσπασμα από το βιβλίο μου, όπου αφηγούμαι την άφιξή μας στα αλβανικά σύνορα μέσω Γιουγκοσλαβίας. Ήταν, τότε, η μόνη επιτρεπόμενη είσοδος στη χώρα.

Η γειτονική μας χώρα βίωνε την πιο στυγνή δικτατορία της ύπαρξής της. Και δεν ήμουν τόσο ανάλγητη, ώστε να κλείνω τα μάτια.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ανασφάλεια που ένιωσα και τον πανικό που με κυρίεψε, όταν συνειδητοποίησα πως ήμασταν ολομόναχοι μέσα στη μαύρη νύχτα μπροστά στο αλβανικό φυλάκιο Κεφαθάνες. Σκοτάδι και συρματοπλέγματα. Κάθε τόσο ένας προβολέας σάρωνε την περιοχή σαν κακότροπο τέρας. Περιμέναμε. Ύστερα από αρκετή αναμονή εμφανίστηκε ένας στρατιώτης, χαιρέτησε με τη γροθιά σφιγμένη στον κρόταφο και μίλησε στα αλβανικά με τον οδηγό μας, που γνώριζε τη γλώσσα. Έφυγε. Περιμέναμε. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε ένας άλλος και ζήτησε τα διαβατήρια. Έφυγε. Τώρα η αναμονή ήταν μεγαλύτερη. Τα παιδιά είχαν αποκοιμηθεί στο πίσω κάθισμα. Ο φόβος μου γι’ αυτά με είχε αποσυντονίσει.

Ασφαλώς και δεν είχε περάσει ο αιώνας των φανταστικών μου υπερβολών –πάντα η αδημονία ξεχειλώνει τον χρόνο– όταν διέκρινα μέσα στο σκοτάδι μια σκιά να έρχεται με το πάσο της κραδαίνοντας τα διαβατήριά μας. Μας άνοιξε μια πύλη εσόδου και περάσαμε μέσα από ένα τείχος ηλεκτροφόρων συρματοπλεγμάτων στη χώρα της απόλυτης κομμουνιστικής καθαρότητας, κατά τον ορισμό του δημιουργού της. Προχωρούσαμε μέσα στη νύχτα με το σκοτάδι σύντροφο πάνω στα άγρια βουνά από ορεινούς δρόμους δαιδαλώδεις, που δεν σου επέτρεπαν να φανταστείς ότι μπορεί να έφτανες κάπου. Κάθε τόσο ρωτούσα τον λιγομίλητο και στωικό οδηγό μας: «Κοντεύουμε;». Αυτός μου απαντούσε με χιλιόμετρα. Εκατόν είκοσι ακόμα, ογδόντα ακόμα… Σε μια στιγμή βλέπω από μακριά φώτα πολλά. Ζήτω! Φτάσαμε. «Όχι, είναι το Ελμπασάν».

Όλα όμως κάποτε τελειώνουν κι επιτέλους φτάσαμε τυραννισμένοι στα Τίρανα.

Στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα
Μαρίνα Λυκούδη
Εκδόσεις Βακχικόν
σ. 114
ISBN: 978-618-5733-55-1
Τιμή: 13,78€

Twitter