Ένα άγονο τοπίο. Βράχια ολόγυρα και πιο πίσω αχνή, σχεδόν διάφανη, η μορφή του βουνού. Πίσω από το βουνό η θύελλα. Αυτό. Είχα το σκηνικό, λοιπόν. Κάτι όχι ιδιαίτερα δύσκολο, αν σκεφτεί κανείς ότι το νησί μου –η Κρήτη– κόβεται στη μέση από βουνά. Για να πας από τον βορρά στον νότο, περνάς μέσα τους. Ο δρόμος μια στενή σπασμένη λωρίδα ασφάλτου και ολόγυρα τα αιώνια βουνά, άκαμπτα, βλοσυρά, όμορφα και τρομακτικά, μυστικοπαθή ή ανοιχτά βιβλία – αναλόγως τη διάθεσή σου. Πάντως όχι αδιάφορα.

Διασχίζοντας συχνά τα βουνά αυτά –τα Λευκά Όρη στη δύση, τον Ψηλορείτη πιο ανατολικά, τα Αστερούσια Όρη στον νότο– περνούν από το μυαλό μου τα στοιχειωμένα μεξικάνικα χωριά του Χουάν Ρούλφο και του Κόρμακ Μακάρθι. Δεν θέλω και πολύ. Συνήθως ο αέρας σφυρίζει έξω από το ανοιχτό παράθυρο του αυτοκινήτου. Τι κουβαλάει ο αέρας αυτός; Τα μυστικά του βουνού; Τα μυστικά των ανθρώπων πίσω από τις σκεβρωμένες πλαγιές, σε εκείνα τα χωριά που μοιάζουν να κρέμονται στο χείλος του γκρεμού; Εκείνα τα περίκλειστα χωριά, συνήθως αποψιλωμένα από νέους ανθρώπους, με γέροντες που συνεχίζουν να κάνουν αυτό που έκαναν οι πρόγονοί τους, αδιάφοροι για τον νέο θαυμαστό κόσμο, αδιαπέραστοι, στάσιμοι, γνωρίζοντας πως ο κόσμος τους πεθαίνει. Σε εκείνες τις ρωγμές, σε εκείνο το σμίξιμο των τεκτονικών πλακών όπου η μια εποχή ακουμπάει την άλλη, σε εκείνα τα διάκενα, το Κακό μπορεί πολύ εύκολα να αναπτυχθεί. To Παλιό και το Νέο. Η πάλη τους. Η βία της πάλης τους. Αλλά αυτά είναι πράγματα που ήρθαν μετά. Μιλώντας για τη γραφή πάντα. Νομίζω ότι σε αυτό το σημείωμα, επέμεινα στο ζήτημα του βουνού. Γιατί η πρώτη εικόνα, αυτή που δίνει το ερέθισμα για μια ιστορία, είναι σημαντική.

Ψυχικά τοπία πάνω σε πέτρινα τοπία. Και το αντίθετο. Από κει και πέρα δεν είχα παρά να αφήσω τους ανθρώπους και τον τόπο να μιλήσουν.

Στην περίπτωσή μου, η πρώτη εικόνα ήταν ο σπινθήρας. Που πυροδότησε ένα σωρό προβλήματα. Τι συμβαίνει σε αυτό το μέρος; Τι δουλειά έχει εκείνη η παράγκα στη μέση αυτού του πέτρινου τοπίου; Τι κάνει ο άντρας αυτός μέσα στην παράγκα, ενώ ξεσπάει η θύελλα; Ποιος είναι αυτός ο άντρας; Ψέματα λέω. Τον άντρα τον ήξερα λίγο-πολύ. Είχε εμφανιστεί σε ένα διήγημα, κομμάτι μιας συλλογής που δεν έμελλε να ολοκληρωθεί. Επέμεινε όμως να εμφανίζεται στην πρόζα μου. Σαν φάντασμα. Κάτι έπρεπε να κάνω με αυτόν. Τα υπόλοιπα ήταν ζήτημα του βουνού και του κόσμου που έκρυβε πίσω του. Είπαμε. Χωριά όπου το Παλιό κουρνιάζει σαν πληγωμένο ζώο που βγάζει τα νύχια του. Το Κακό που προκύπτει όταν το Παλιό συναντάει τον Νέο κόσμο. Η βία. Σωματική. Ψυχολογική. Βία των λέξεων. Βία της γλώσσας. Και πάνω απ’ όλα: Βία του τόπου. Βία που διαχέεται πάντα σε ένα Τοπίο. Ποιος το έλεγε; Η Ανιές Βαρντά; Ότι ανοίγεις έναν άνθρωπο και αυτό που βλέπεις είναι ένα τοπίο; Νομίζω, ναι. Ψυχικά τοπία πάνω σε πέτρινα τοπία. Και το αντίθετο. Από κει και πέρα δεν είχα παρά να αφήσω τους ανθρώπους και τον τόπο να μιλήσουν. Να πουν αυτό που ήθελαν να πουν. Προσέχοντας τη σκαλωσιά του βιβλίου. Παρακολουθώντας τους ήρωες. Προσπαθώντας να μην παρεμβαίνω. Πάνω απ’ όλα υπηρετώντας την ιστορία που ήθελα να πω.

Όταν απευθύνθηκα στο Σκαρίφημα για εκδοτική στέγη, η απάντηση ήταν άμεση. Κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικό, αν λάβουμε υπόψη το πόσο εκλεκτικοί είναι στις επιλογές τους από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν. Κάτι ανέλπιστο, λοιπόν, ειδικά σε τέτοιους δύσκολους καιρούς. Αλλά κάποιες φορές είσαι τυχερός.

Από χώμα και κόκαλα
Γιάννης Νικολούδης
Σκαρίφημα
144 σελ.
ISBN 978-618-5564-04-9
Τιμή €14,00

Twitter