Ο χρόνος δεν σβήνει τις μνήμες. Μας ξεγελάει απλώς. Ο χρόνος τοκογλύφος και δυνάστης.

Η μετανάστευση των νέων, επιστημόνων και μη, που διογκώθηκε την εποχή της οικονομικής κρίσης αποτέλεσε το έναυσμα για να γράψω Τα τεμάχια. «Τεμάχια» αποκαλούσαν οι Γερμανοί εργοδότες τούς μετανάστες που πήγαιναν να εργαστούν στη χώρα τους, μετά την υπογραφή της ελληνογερμανικής σύμβασης το 1961. Η σύγχρονη μετανάστευση, παρόλο που γίνεται με διαφορετικούς όρους και συνθήκες, αποτέλεσε τη γέφυρα των δύο εποχών, φαινομενικά ολότελα διαφορετικών, κατ’ ουσίαν όμως με αρκετά κοινά σημεία.

Άλλωστε η μετανάστευση απλώς αλλάζει τόπους και εποχές. Και συνήθως –αν όχι πάντα– δεν αποτελεί επιλογή, αλλά βίαιη επιλογή.

Η κεντρική ηρωίδα, η Κατερίνα, είναι μια γυναίκα της διπλανής πόρτας, που αναγκάζεται να ζήσει εις διπλούν τη μετανάστευση των γιων της στο εξωτερικό. Έχοντας ζήσει η ίδια τη μετανάστευση, αυτό τη λυπεί βαθιά, παρόλο που τα παιδιά της θα ζήσουν με πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας και ποιότητας ζωής. Για αυτή την απλή γυναίκα της υπαίθρου, ωστόσο, αυτό είναι κάτι που δε θέλει να δεχτεί και να κατανοήσει. Η ίδια, όπως και όλοι οι Έλληνες γονείς και οι γονείς κάθε ανθρώπου, θέλουν τα παιδιά τους να ζήσουν και να προοδεύσουν στη χώρα τους. Αυτή η τόσο αυτονόητη ανάγκη δυστυχώς μοιάζει φενάκη με τα οικονομικά και άλλα δεδομένα που μεταβάλλονται συνεχώς στο παγκόσμιο σκηνικό, κάτι που το κατανοήσαμε ακόμα περισσότερο με την πανδημία που βιώνουμε.

Μέσα από τη ματιά της απλής αυτής γυναίκας –που θα μπορούσε να συμβολίζει την Ελλάδα– θέλησα να φέρω στο προσκήνιο την πρόσφατη ιστορία μας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την εποχή της οικονομικής κρίσης. Παρόλο που πρόκειται για γνωστά σε όλους γεγονότα, ένιωσα την ανάγκη να κάνω αυτή την αναδρομή για να θυμόμαστε πάντα, και ιδιαίτερα οι νέοι, ότι όλα επαναλαμβάνονται και κάθε στιγμή στη ζωή μας πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα. Ως εκπαιδευτικός συνειδητοποιώ καθημερινά ότι όλα τα αυτονόητα για εμάς είναι άγνωστα για τα νέα παιδιά και δεν πρέπει να αφήνουμε την ιστορία μας να ξεχνιέται.

Και η προσωπική επιλογή; Πάντα υπάρχει, αρκεί να μην υποκύπτουμε αβασάνιστα σε αυτό που μας προβάλλουν ως σωστό.

Η ηρωίδα θα διανύσει μια πορεία στον χρόνο, σαν να παρακολουθεί μια ταινία, από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη σύγχρονη εποχή, ερχόμενη άλλη μια φορά αντιμέτωπη με εικόνες και γεγονότα που τη θύμωσαν και την πόνεσαν και συναισθήματα που νόμιζε ότι είχαν θαφτεί για πάντα μέσα της. Μέσα από αυτή τη διαδρομή θέλησα να τονίσω πως όσο ο άνθρωπος βάζει το «εγώ» πάνω από το εμείς, όσο οι άνθρωποι αποτελούν απλά πιόνια σε μια οικονομική σκακιέρα ισχυρών, η Ιστορία θα επαναλαμβάνεται και τα προβλήματα των ανθρώπων θα διαιωνίζονται.

Και η προσωπική επιλογή; Πάντα υπάρχει, αρκεί να μην υποκύπτουμε αβασάνιστα σε αυτό που μας προβάλλουν ως σωστό. Είναι ένα βιβλίο που μας οδηγεί να ξανασκεφτούμε την πορεία μας ως χώρα και να αναμετρηθούμε και εμείς ως μονάδες με τα προσωπικά μας λάθη και τις επιλογές μας.

Παράλληλα, κάνοντας την ιστορική έρευνα μέσα από την Κατερίνα ξαναήρθα σε επαφή με τα έθιμα, τα τραγούδια και τις αγωνίες των ανθρώπων της υπαίθρου, που για αυτούς τίποτα δεν ήταν αυτονόητο όπως σήμερα. Απώτερος σκοπός μου ήταν να μεταφέρω τον πόνο και τη θλίψη των ηλικιωμένων ανθρώπων, που η μετανάστευση αποτελούσε για αυτούς τρόπο ζωής και αναγκάστηκαν να την ξαναζήσουν μέσα από τα παιδιά και τα εγγόνια τους, χωρίς να είναι πραγματικά επιλογή τους.

Σε αυτούς αφιερώνω τούτο το βιβλίο, στους νέους μας και φυσικά στους γονείς μου, και ιδιαίτερα στη μητέρα μου, που έφυγε πέρσι από τη ζωή.

Τα τεμάχια
Χρύσα Μαστοροδήμου
Εκδόσεις Βακχικόν
302 σελ.
ISBN 978-960-638-203-1
Τιμή €14,84

Twitter