Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πρόκληση για έναν ποιητή απ’ το να θέσει υπό την εξουσία του τις λέξεις. Τι λέω; Και τα σημεία στίξης ακόμα! Μία τελεία, ένα κόμμα αν λείψει ή αν προστεθεί σε ένα του ποίημα και καταρρέει το σύμπαν.

Φανταστείτε τι γίνεται όταν ένας συγγραφέας, με τις ρίζες της τέχνης του βαθιά χωμένες στο κορμί της ποίησης, βρίσκεται μπροστά στο μέγα πρόβλημα του λογοτέχνη: Την άρνηση του κεντρικού του ήρωα, σε ένα μυθιστόρημα που γράφει χρόνια, να πειθαρχήσει, να υπακούσει και να ζήσει τρεφόμενος με λέξεις.

Ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα για έναν επαναστάτη, έναν θρύλο των νεανικών μου χρόνων. Για τον Νίκο Πλουμπίδη.

Για πέντε χρόνια, διάβαζα για τη ζωή και τη δράση του Ν.Π. και ταυτόχρονα έγραφα… Όμως, όσο περισσότερο διάβαζα, τόσο λιγότερο έγραφα, για να φτάσει κάποια στιγμή που ο ήρωάς μου στύλωσε τα πόδια! Δεν ήταν τόσο εύκολο, αλλά παραδέχτηκα την ήττα μου! Ήταν μια παρτίδα σκάκι με αντίπαλο, στην πραγματικότητα, τον εαυτό μου η οποία …χάθηκε! Δεν ήλπιζα σε ρεβάνς.

Τα επόμενα οχτώ χρόνια εκδόθηκαν δύο βιβλία μου, και τότε έγινε ακριβώς αυτό που είχε συμβεί σε ένα χαϊκού, που είχα γράψει πριν χρόνια, για την:

Μνήμη
Όταν ξυπνά
στα ορεινά του χρόνου
βγαίνουν αντάρτες.

Ο έρωτας και ο χρόνος είναι θεριά ανήμερα. Δεν δαμάζονται, απλώς βιώνονται.

Συνειδητοποίησα τους λόγους που ο ήρωάς μου αρνιόταν πεισματικά να «υπάρξει». Αρωγός σ’ αυτή τη διαδικασία ήταν ο Αριστοτέλης και η Ποιητική του. «Ο ιστορικός λέει εκείνα που έγιναν, ο ποιητής όμως εκείνα που μπορούσαν να γίνουν» και σχολιάζει ο ευφυής Στάθης Δρομάζος: «Έτσι με το εικός ή το αναγκαίον μπορεί ο ποιητής να πλάσει έναν ενδεχόμενο κόσμο, έναν κόσμο που να έχει τη λογική του αναγκαίου και την πειθώ του πιθανού».

Αναμετρήθηκα με αναστολές και προκαταλήψεις, με την ιστορία και την ποίηση, και έγραψα ένα ερωτικό μυθιστόρημα στο οποίο ευχαρίστως πλέον φώλιασε ο Ν.Π. και έγραψα ένα ιστορικό μυθιστόρημα στο οποίο ο έρωτας εισέβαλε, για να μην αφήσει τίποτα στη θέση του. Ένα μυθιστόρημα που δεν θα γραφόταν αν ο Ν.Π. δεν μιλούσε και έπραττε «κατά πιθανή ή αναγκαία συνέπεια» ή αν ο έρωτας δίσταζε στο «εν βυθώ γαρ η αλήθεια» και οπισθοχωρούσε.

Κάπως έτσι χτίστηκε το Κισσόσπιτο. Κάπως έτσι ο θρύλος της νεότητάς μου, ο Νίκος Πλουμπίδης, σταμάτησε τα πείσματα, ελευθερώθηκε απ’ την απάνθρωπα κτητική κομματική πειθαρχία και ως Π.Ν. πλέον άδραξε την ευκαιρία για μία ενδεχομένως διαφορετική στάση στις ίδιες ιστορικές προκλήσεις.

Επειδή, όπως πολύ εύστοχα συμπυκνώνει ο Μπρετόν στη διάσημη φράση του: «Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση».

Για να …πραγματωθεί ένα έργο τέχνης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενεργή συμμετοχή του αναγνώστη. Επιδιώκω μια δυναμική σχέση με τον αναγνώστη. Αποζητώ τη δική του ματιά για να ολοκληρωθεί το έργο. Δεν ανακοινώνω, αλλά αφήνω στον αναγνώστη τη χαρά της ανακάλυψης, τρόπον τινά της συνδημιουργίας. Ακόμα και σε κομβικά σημεία, μια προσωπική αντωνυμία, π.χ., αν δεν αναγνωσθεί σωστά, αν παραβλεφθεί, μπορεί να συγκαλύψει, να αποσιωπήσει την απιστία της κεντρικής ηρωίδας, της Μυρσίνης!

Υπάρχουν κεφάλαια που δεν πειθαρχούν στη γραμμική ροή του χρόνου. Ο χρόνος, μερικές φορές, πρωταγωνιστεί, κάνει του κεφαλιού του, όπως και στην καθημερινή ζωή. Ο Κορτάσαρ προσπάθησε να τον τιθασεύσει στο Κουτσό με αμφίβολα αποτελέσματα, σε αντίθεση με τον Ρούλφο ο οποίος, στο Πέδρο Πάραμο, τον προσεταιρίστηκε και τον έκανε σύμμαχο αφήνοντάς τον ελεύθερο.

Ο έρωτας και ο χρόνος είναι θεριά ανήμερα. Δεν δαμάζονται, απλώς βιώνονται.

Το Κισσόσπιτο
Γιώργης Ξηρογιάννης
Εκδόσεις Βακχικόν
σ. 214
ISBN: 978-960-638-214-7
Τιμή: 13,78€

Twitter