Κατάγομαι από τα Αρφαρά Μεσσηνίας, όπου και τελείωσα τις βασικές μου σπουδές. Εκεί, λοιπόν, εκείνα τα χρόνια μπορούσες να αντικρίζεις και να θαυμάζεις τον έναστρο νυχτερινό ουρανό, μακριά από τα φώτα της πόλης. H θέα της Σελήνης, των άστρων και του Γαλαξία πάντα μου προξενούσε δέος και θαυμασμό, αλλά και γεννούσε πολλά ερωτήματα για το τι είναι αυτά που βλέπουμε, πώς δημιουργήθηκαν και για ποιο σκοπό. Από τότε, λοιπόν, άρχισε να με απασχολεί το μυστήριο του έναστρου ουρανού, όμως ο προσανατολισμός μου προς την Αστρονομία οριστικοποιήθηκε κατά τα φοιτητικά μου χρόνια στο Τμήμα Μαθηματικών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές (M.Sc. και Ph.D.) στο πανεπιστήμιο του Manchester (UK), υπό την εποπτεία του διάσημου καθηγητή Ζ. Kopal. Στη συνέχεια άρχισα την υπερ-40ετή ακαδημαϊκή μου καριέρα στο Εργαστήριο Αστρονομίας της τότε Φυσικομαθηματικής Σχολής του ΕΚΠΑ και αργότερα στον Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής, Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ, περνώντας από όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας.

Από τα πρώτα χρόνια της ακαδημαϊκής μου θητείας στράφηκα προς την Παρατηρησιακή Αστροφυσική, που είναι ο κλάδος της Αστροφυσικής που ασχολείται με την παρατήρηση των ουρανίων σωμάτων και φαινομένων με διάφορες μεθόδους και όργανα παρατήρησης, πάντοτε με τη χρήση τηλεσκοπίου. Υποπτεύομαι ότι η ενασχόλησή μου με την Παρατηρησιακή Αστροφυσική δεν ήταν τυχαία, αλλά το αποτέλεσμα της έντονης επίδρασης του θαυμαστού νυχτερινού ουρανού που είχα την ευκαιρία και την τύχη να βιώσω από τα παιδικά μου χρόνια. Στη διάρκεια της ερευνητικής μου προσπάθειας και του παρατηρησιακού μου έργου, ευτύχησα να εργαστώ σε μερικά από τα μεγαλύτερα αστεροσκοπεία του κόσμου, όπως στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO) στη Χιλή, στο Αστρονομικό Παρατηρητήριο της Νοτίου Αφρικής, στα Κανάρια Νησιά και αλλού.

Η μεγαλύτερη εμπειρία, που θα θυμάμαι για πάντα, ήταν οι παρατηρήσεις που έκανα για τέσσερις εβδομάδες τον Ιούνιο του 1990 στο μεγαλύτερο αστεροσκοπείο του κόσμου, στη La Silla της Χιλής, όντας ο πρώτος αστρονόμος από την Ελλάδα που έκανε παρατηρήσεις στο μεγάλο αυτό αστεροσκοπείο. Έπειτα από ένα αεροπορικό ταξίδι περίπου 16 ωρών βρέθηκα στη La Silla, σε μια κορυφή των Άνδεων, στην έρημο Atacama της Χιλής, όπου βρίσκεται το κύριο συγκρότημα των τηλεσκοπίων του ESO. Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς το τι βιώνει και αισθάνεται όταν βρίσκεται σε ένα έρημο περιβάλλον σε υψόμετρο 2.500 μέτρων, ένα περιβάλλον που παραπέμπει σε εκείνο της Σελήνης. Η καταπληκτική θέα του νυχτερινού ουρανού, το ερημικό τοπίο και η αίσθηση της μοναξιάς μού έφεραν πάλι με ένταση στη σκέψη μερικά από τα προαιώνια ερωτήματα που έχουν απασχολήσει τον άνθρωπο από τότε που εμφανίστηκε στη Γη, όπως: «Από πού ερχόμαστε;», «Πού πάμε;», «Γιατί είμαστε εδώ;», «Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;». Πρέπει να ομολογήσω ότι η εργασία μου στο αστεροσκοπείο αυτό υπήρξε καθοριστικός σταθμός στην επιστημονική μου διαδρομή και έδωσε το έναυσμα για να ασχοληθώ με τα ερωτήματα που ανέφερα, ώστε να επιχειρήσω να δώσω απαντήσεις.

Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς το τι βιώνει και αισθάνεται όταν βρίσκεται σε ένα έρημο περιβάλλον σε υψόμετρο 2.500 μέτρων, ένα περιβάλλον που παραπέμπει σε εκείνο της Σελήνης.

Από τα παραπάνω ερωτήματα, εκείνο που μπορεί να απαντηθεί με καθαρά επιστημονικά και όχι φιλοσοφικά κριτήρια (δεδομένα) είναι το ερώτημα: «Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;». Για να δοθεί λοιπόν απάντηση στο ερώτημα αυτό, πρέπει να ψάξουμε αν υπάρχει ζωή –και μάλιστα ευφυής ζωή– σε άλλα μέρη του δικού μας ηλιακού συστήματος ή σε άλλους πλανήτες (εξωπλανήτες) γύρω από άλλα άστρα του δικού μας γαλαξία ή και άλλων γαλαξιών. Άρχισα, λοιπόν, να ασχολούμαι επισταμένα με το θέμα αυτό. Αυτό ξεκίνησε πριν από περίπου δέκα χρόνια, τότε που εκτοξεύτηκε το περίφημο διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, με σκοπό την ανίχνευση εξωπλανητών. Καρπός όλης αυτής της μακροχρόνιας προσπάθειας είναι το νέο μου βιβλίο, με τίτλο Αναζητώντας μιαν άλλη Γη στο Σύμπαν. Εξωπλανήτες και εξωγήινη ζωή.

[45] «...Ομοίως, υπάρχουν άπειροι κόσμοι, άλλοι μεν όμοιοι με τον δικό μας και άλλοι που διαφέρουν από αυτόν...» (Από την επιστολή του Επίκουρου προς Ηρόδοτο, 341-270 π.Χ.)

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει το πρόβλημα της εξωγήινης ζωής και ειδικότερα την ερευνητική προσπάθεια που γίνεται παγκοσμίως για να ανακαλυφθεί μια άλλη Γη στο Σύμπαν, δηλαδή ένας εξωπλανήτης που να μοιάζει πολύ με τη Γη. Ελπίζω να κατάφερα να μεταφέρω μέρος έστω των συναισθημάτων, των γνώσεων και του προβληματισμού που εισέπραξα από την ενασχόλησή μου όλα αυτά τα χρόνια με το θαυμαστό Σύμπαν και το αγωνιώδες ερώτημα για τη μοναδικότητα ή μη της ύπαρξης μας μέσα σ’ αυτό.

Αναζητώντας μιαν άλλη Γη στο σύμπαν
Εξωπλανήτες και εξωγήινη ζωή
Παναγιώτης Γ. Νιάρχος
Δίαυλος
304 σελ.
ISBN 978-960-531-425-5
Τιμή €21,20

Twitter