Η πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη μαρτυρία όπου δηλώνεται το χάσμα μεταξύ γενεών προέρχεται από τον Πλούταρχο. Συγκεκριμένα, στον βίο του Λυκούργου καταγράφει το χορικό άσμα στο πλαίσιο θρησκευτικής γιορτής, όπου οι νέοι Σπαρτιάτες υπόσχονται πως θα γίνουν καλύτεροι σε όλα από τους ενήλικους. Αυτό το χαρακτηριστικό της γενεαλογικής αντιπαράθεσης, συνυφασμένο με την ανθρώπινη φύση, μπορεί ο Πλούταρχος να το καταγράφει ιστορικά, αλλά στην πορεία του ανθρώπινου γίγνεσθαι είναι η λογοτεχνία που κατορθώνει να το αποτυπώσει και να το εκφράσει. Ειδικότερα, υπάρχουν βιβλία που έχουν χαρακτηριστεί πως αποτυπώνουν τα γνωρίσματα μιας γενιάς. Ο κατάλογος θα ήταν ατελείωτος. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του Γκαίτε με τα Πάθη του νεαρού Βέρθερου, όπου διαγράφεται το πρότυπο του ατόμου που εμπνέεται από τις αρχές του ρομαντισμού. Το Λιγότερο από Μηδέν  του Μπρετ Ίστον Έλις, μια πιο σύγχρονη αναφορά, ταυτίστηκε με την αποκαλούμενη γενιά Χ που βίωσε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και ευεργετήθηκε συχνά με κυνισμό και χωρίς ηθικές αναστολές από την ανάπτυξη της αποκαλούμενης «ελεύθερης οικονομίας».

Οι Ασυμβίβαστοι του Μάριο Ντεζιάτι μοιάζει να αποτελεί το εμβληματικό μυθιστόρημα της γενιάς που γεννήθηκε στα τέλη του 20ού αιώνα και βιώνει όλα τα «αγαθά» μιας παγκοσμιοποιημένης κοινότητας. Η εικόνα που προκύπτει δεν είναι άλλη από έναν κόσμο εξόχως σύνθετο, όπου η επιβίωση και η καταξίωση συνδέονται με την τήρηση λεπτών ισορροπιών τις οποίες ο καθείς βρίσκει μόνος του. Αυτό αναδύεται μέσα από τις ιστορίες των δύο κεντρικών ηρώων του. Η Κλάουντια και ο Φραντσέσκο βιώνουν και αντιμετωπίζουν διαφορετικά τις προκλήσεις της εποχής. Ο συγγραφέας, γλαφυρά, αποδίδει με εξαιρετική σαφήνεια τη σύνθετη υφή των διλημμάτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Δεν ωραιοποιεί καταστάσεις και εικόνες.

Oι δυσχέρειες, αν και συνθλίβουν, απογοητεύουν, αποκαλύπτουν το επίπλαστο των ονείρων τους, δεν εμποδίζουν τον Φραντσέσκο και την Κλάουντια να επιζητούν το καινούργιο.

Το «ταξίδι» τους μέσα στις σελίδες του βιβλίου διακρίνεται από μια πολυκύμαντη διάσταση, όπου η διάθεση ρήξης με τις ρίζες παλεύει με τη δυναμική με την οποία αυτές διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα τους. Ο οικογενειακός περίγυρος δεν αποτελεί αποκλειστικό φορέα σύγκρουσης και ρήξης μέσω της απάθειας και του κομφορμισμού, όπως στους εμβληματικούς Αδιάφορους του Μοράβια, αλλά διαθέτει και χαρακτηριστικά σύγκλισης και ουσιαστικής διαμόρφωσης της προσωπικότητας των δύο κεντρικών ηρώων. Στο μυθιστόρημα του Ντεζιάτι αναδύεται ο κόσμος της γενιάς Ζ, όπου οι δυσχέρειες, αν και συνθλίβουν, απογοητεύουν, αποκαλύπτουν το επίπλαστο των ονείρων τους, δεν εμποδίζουν τον Φραντσέσκο και την Κλάουντια να επιζητούν το καινούργιο.

Η συγγραφική δεινότητα έγκειται στη διατράνωση της συγκεκριμένης επιδίωξης μέσα σ’ ένα πλαίσιο όπου η διαφορετικότητα είναι κάτι σχετικό. Γοητεύει επίσης η συνειδητοποίηση πως η αποδοχή της δεν συνιστά ανασταλτικό παράγοντα στη συναναστροφή και τη φιλία. Συνεπώς, η ολοκλήρωση του μυθιστορήματος δεν αφήνει μια πικρή και μελαγχολική εικόνα, αλλά αφήνονται σημάδια που αποπνέουν αισιοδοξία.

Ασυμβίβαστοι
Mario Desiati
μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Κλειδάριθμος
360 σελ.
ISBN 978-960-645-361-8
Τιμή €16,60

Twitter