Hannah Kent: «Οι Καλοί»
Η Χάνα Κεντ συστήθηκε στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό με το βιβλίο Έθιμα ταφής, το οποίο αγαπήθηκε πολύ κι έγινε μεγάλη εμπορική επιτυχία με συνεχείς ανατυπώσεις. Ο λογοτεχνικός πήχης που κατάφερε να υψώσει ήταν μεγάλος και το δεύτερο βιβλίο της –και μέχρι στιγμής τελευταίο– είχε να αναμετρηθεί με τις υψηλές προσδοκίες των αναγνωστών, τις οποίες όμως δικαιώνει σε μέγιστο βαθμό.
Το βιβλίο Οι Καλοί, περί αυτού ο λόγος, μας ταξιδεύει όπως και το Έθιμα ταφής στο παρελθόν, και συγκεκριμένα στην Ιρλανδία του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα στην κομητεία του Κέρι, εκεί όπου το 1825 συμβαίνουν περίεργα γεγονότα και η Κεντ, βασιζόμενη σε πραγματικά στοιχεία, στήνει μια ολόκληρη ιστορία, όπου όπως λέει η ίδια «προσπάθησα να εντάξω αυτά που εμείς σήμερα ονομάζουμε προλήψεις και δεισιδαιμονίες μέσα στο υφάδι της καθημερινής ζωής στην ιρλανδική ύπαιθρο του 19ου αιώνα, σαν κάτι φυσιολογικό και συνηθισμένο».
Κεντρικό πρόσωπο γύρω από το οποίο στήνεται η πλοκή του βιβλίου είναι η Νόρα, μια γυναίκα που έχει χάσει ξαφνικά την κόρη της, ενώ στο ξεκίνημα της ιστορίας πεθαίνει, το ίδιο ξαφνικά, και ο άντρας της. Χήρα και ολομόναχη αναλαμβάνει να μεγαλώσει το εγγόνι της, τον Μίχολ, ο οποίος έχει νοητικά και κινητικά προβλήματα. Δεν μπορεί να περπατήσει, να μιλήσει, βγάζει τρομακτικές κραυγές, αρρωσταίνει συνέχεια και τον ακολουθεί ο χαρακτηρισμός «σακάτικο παιδί». Η κατάστασή του αναγκάζει τη Νόρα να ζει μια ζωή μοναχική, κρύβοντας το άρρωστο εγγόνι της από τα μάτια του κόσμου. «Την έπνιγε η ανημποριά του εγγονού της. Η παρουσία του την έκανε να νιώθει άβολα. Χτες το βράδυ προσπάθησε να τον σηκώσει, μπας και περπατήσει. Τον κράτησε έτσι που τα πόδια του ν’ ακουμπάνε στο πάτωμα. Αλλά εκείνος έριξε πίσω το κοκκινομάλλικο κεφάλι του, φάνηκε άσπρος ο μακρύς λαιμός του, φάνηκαν τα πεταχτά κόκαλα κάτω από τους ώμους του, κι άρχισε να ουρλιάζει σαν να τον σούβλιζε».
Το μεγάλο προσόν της γραφής της Κεντ είναι η τρομερή ατμόσφαιρα που χτίζει σε κάθε σελίδα του βιβλίου.
Η Νόρα, απελπισμένη, θα προσλάβει τη δεκαεξάχρονη Μαίρη για να προσέχει και να κρατάει συντροφιά στον Μίχολ, του οποίου γίνεται ο φύλακας άγγελος. Στο χωριό όπου ζουν οι δυο γυναίκες, αρχίζουν να διαδίδονται σκοτεινές ιστορίες, εμφανίζονται ασθένειες και ό,τι κακό συμβαίνει αποδίδεται στο σακάτικο παιδί. Η Νόρα σαν ύστατη λύση θα ζητήσει τη βοήθεια της Νανς, η οποία έχει τη γνώση να θεραπεύει διάφορες περίεργες αρρώστιες, είναι μαμή, αλλά το σημαντικότερο: μπορεί να επικοινωνήσει με τους Καλούς, τα μοχθηρά πνεύματα που στοιχειώνουν ανθρώπους, τους παίρνουν και στη θέση τους αφήνουν τελώνια, όπως πιστεύουν ότι συνέβη με τον Μίχολ. «Οι Καλοί μάς κοιτάζουν κι έχουνε δύναμη, έχουνε γνώση που μπορεί να σε διαλύσει. Το βλέμμα τους μπορεί να γυρίσει τον άνθρωπο, να τον φέρει τα πάνω κάτω… Άλλες φορές, όμως, τιμωρούνε όποιον τους κακολογάει. Άλλοτε ξεπληρώνουν το καλό με καλό. Το κακό με κακό. Άλλοτε πάλι δεν υπάρχει λογική καμιά και κανένας δεν καταλαβαίνει γιατί έγινε ό,τι έγινε, και τότε τα ρίχνουνε στους Καλούς, που κάνουνε ό,τι θέλουν». Πεπεισμένες οι τρεις γυναίκες ότι ο Μίχολ είναι τελώνιο που έχουν αφήσει οι Καλοί, αποφασίζουν να προχωρήσουν στην τελική λύση, η οποία θα είναι καταστρεπτική και θα οδηγήσει στην κορύφωση την πλοκή του βιβλίου.
Το μεγάλο προσόν της γραφής της Κεντ είναι η τρομερή ατμόσφαιρα που χτίζει σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι νιώθεις το νερό να κυλάει στα πόδια σου, πατάς το χορτάρι, οσμίζεσαι τη μυρωδιά των βοτάνων και οι στάχτες πέφτουν πάνω σου. Από την άλλη, η υπόθεση είναι ιδιαίτερα σφιχτοδεμένη και σε κρατάει ως το τέλος, με τους χαρακτήρες να περιγράφονται με πολύ γλαφυρό τρόπο. Η ιστορική δε απεικόνιση της εποχής είναι εξαιρετική και προδίδει τη σημαντική έρευνα της συγγραφέως.
Η ικανότητα της Κεντ να αναπλάθει κόσμους που έχουν χαθεί είναι μοναδική, ενώ η ζωντάνια της γλώσσας της βοηθάει τα μέγιστα στο τελικό αποτέλεσμα: το μυθιστόρημά της είναι μια ιδανική πρόταση για όσους αρέσκονται σε ιδιαίτερα, ατμοσφαιρικά και καλογραμμένα βιβλία.
Οι Καλοί
Hannah Kent
μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου
Ίκαρος
488 σελ.
ISBN 978-960-572-200-5
Τιμή €16,90
