Είναι γνωστό στο ευρύ κοινό και όχι μόνο στους συγγραφείς, ότι οι εκδοτικοί οίκοι δεν αναλαμβάνουν δημοσίευση ποιημάτων στην εκδοτική τους δραστηριότητα. Ο κύριος λόγος της απροθυμίας –αν όχι της άρνησης– είναι το κοινωνικό και μορφωτικό πλαίσιο της εποχής, η απουσία αναγνωστών και ως συνέπειά του η έλλειψη αγοραστικού ενδιαφέροντος.

Η συγγραφή ποιημάτων είναι σύνθετη εργασία. Αποτελεί απόσταγμα εμπειρίας, γνώσεων, βιωμάτων κ.τ.ο. και απαιτεί σύνοψη της γραφής σε επιγραμματικό λόγο. Επομένως ουσιώδες, συνεκτικό και αφαιρετικό περιεχόμενο, μεστό κείμενο. Η ποιότητα των ποιητικών δεδομένων αντιστοιχεί σε υποδοχείς τους οποίους συναντά στις ευγενέστερες, συνθετότερες και υψηλότερες νοητικές λειτουργίες.

Οι καταγραφές των παραμέτρων αυτών έχουν ασυμπτωματικό αποτύπωμα στην επιδερμική αντιμετώπιση και τον εικονιστικό λόγο των θεμάτων που επικρατούν στην αντιηρωική εποχή μας. Ως συνέπεια, το άγονο έδαφος ευνοεί την ποιητική άπνοια που ατροφεί τις δημιουργικές δυνάμεις και καθηλώνει την παραγωγή πολιτισμού.

Οι γενικές αυτές διαπιστώσεις αναιρούνται από τις νησίδες του πνεύματος τις οποίες φιλοτεχνούν με την προσωπική τους κατάθεση μεμονωμένοι διανοητές και συγγραφείς, οι οποίοι συνεισφέρουν στην αφύπνιση των ανθρώπων, στην παραμυθιακή τους στήριξη και την πολιτιστική άνθηση.

Οι σκέψεις αυτές ακολούθησαν την ανάγνωση της ποιητικής συλλογής Μάρτυρας ζωής του Γιάννη Πλαχούρη. Ο ίδιος γνωρίζει την καταλυτική δύναμη του ρωμαλέου λόγου, το πώς δηλαδή λέξεις και περιεχόμενο γίνονται έμπνευση και φως, και το καταγράφει με το αποφθεγματικό ποιητικό ερώτημα: «Λαός που κέρδισε τις εξεγέρσεις του/ χωρίς μεθύσι και γαρύφαλλα/ υπάρχει;» Ανάβει με τη γραφή του μία φλόγα. Αν τύχη αγαθή συντελούσε να γεννηθούν πολλαπλασιαστικά στις τοπικές κοινωνίες και άλλες παρόμοιες πυροδοτήσεις, «η Άνοιξη θα τάχυνε τον ερχομό της»!

Ανάβει με τη γραφή του μία φλόγα.

Το έργο του, κατά τη δική μου πρόσληψη, κυριαρχείται από έναν εκ πρώτης όψεως αντιφατικό δυϊσμό: έχει μια σκληρή περιγραφή και κρίση φαινομένων της κοινωνίας – της ζωής, και ταυτόχρονα μια λυτρωτική πνοή βίου, ένα προς το εμπρός σπρώξιμο – καμία παραίτηση ή αναχωρητισμό!

Αναδεικνύει:
– τον άνθρωπο, εραστή και θηρευτή της ζωής, δημιουργό αν και περίκλειστο από δυσκολίες, εμπόδια, ανατροπές της φυσικής τάξης των πραγμάτων: «ομνύω και βεβαιώ/ νω πως/ στην τρύπα της φλογέρας/ σπάραζε από την ηδονή/ ο αέρας/ καθώς ο μουσικός/ ζευγάρωνε με το κενό/ παραβιάζοντας την κοινόχρηστη εντολή/ που καθορίζει τα όρια/ της υπόγειας γκαρσονιέρας».
– τον καθαρόαιμο, αλλά πολιορκημένο από παντού πολίτη που επαναστατεί στον κοινωνικό καταναγκασμό των προτύπων: «χρόνια και χρόνια σπατάλησα μπροστά στον καθρέφτη/ σχεδιάζοντας μάταιους τρόπους να δραπετεύσει το είδωλό μου». Αντιπαραβάλλω στον στίχο αυτό το πεσιμιστικό καβαφικό παρόμοιο: «Είν’ η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων·/ είν’ η προσπάθειές μας σαν των Τρώων./ Κομμάτι κατορθώνουμε· […] Μα πάντα κάτι βγαίνει και μας σταματά».
– τον ευαίσθητο γεννήτορα που γνωρίζει τον αίτιο, έχει εντοπίσει τις ευθύνες, όμως κρατά τη στιγμή στη βελούδινη υφή της: «Μερώνω μέσα μου τη γιορτινή οργή,/ καυτό ποτάμι, εκπνοή/ που κατεβάζει όχλους».
– τον κατατρεγμένο από την προσφυγική μνήμη και μπολιασμένο από τον δυναμισμό της: «Ανθίζει από τότε αγαπώντας μας/ κόκκινη κατακόκκινη μοσχοβολιά,/ στη μέση της καρδιάς/ ολογεμάτη πόνο».

Οι ποιητικές επιρροές –και τα ερεθίσματα– του Γιάννη Πλαχούρη είναι υπαρκτές, αλλά αδιόρατες, έτσι που το έργο να έχει απολύτως προσωπική, ξέχωρη σφραγίδα.

Αναφέρθηκα πιο πριν σε έναν εκ πρώτης όψεως αντιφατικό δυϊσμό. Πράγματι υπάρχει, αλλά φαντάζει μόνο στην επιπόλαιη ματιά ως αντιφατικός. Γιατί αυτή ακριβώς είναι η ζωή. Και πηδάλιό της, μόνο η αντίσταση στη φθορά και το άσχημο, όσο και αν αυτό μας πολιορκεί. Διέξοδος η δημιουργία και η αγάπη για τη ζωή, αυτό ακριβώς που καταγράφει το πόνημα Μάρτυρας ζωής.

Ο Κωνσταντίνος Ι. Πατούρης υπηρετεί, με διδακτορικό τίτλο, ως διευθυντής σχολείου στη δημοτική εκπαίδευση, είναι ειδικευμένος στην εκπαίδευση μαθητών με προβλήματα όρασης κι έχει συγγράψει και εκδώσει μελέτες με αρχειακές αναφορές.

Μάρτυρας ζωής
Γιάννης Πλαχούρης
Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος
σ. 88
ISBN: 978-960-208-973-6
Τιμή: 10,60€

Twitter