Αιμίλιος Σολωμού: «Κράτα την ανάσα σου»
Ο Αιμίλιος Σολωμού είναι ένας από τους πλέον αξιόλογους νέους συγγραφείς της Κύπρου. Το Κράτα την ανάσα σου είναι το τέταρτο μυθιστόρημά του για ενήλικους αναγνώστες. Έχει ακόμα εκδώσει και δυο εφηβικά μυθιστορήματα. Τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη έχει διακριθεί με σημαντικά βραβεία και έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.
Αυτό που σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζει τη γραφή του Σολωμού είναι μια ματιά εστιασμένη στην ψυχοσύνθεση άλλοτε ενός αγοριού κι άλλοτε ενός νέου άντρα. Και στις δυο περιπτώσεις οι ήρωές του διαθέτουν μια ενδοσκόπηση που συχνά τους φέρνει στη θέση να αναζητούν να κατανοήσουν την ταυτότητά τους, παρακολουθώντας στιγμές και αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας τους.
Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα, ο κεντρικός ήρωας –ο Ιωάννης Καλλέργης– είναι ένας φιλόλογος καθηγητής, μα και γνωστός συγγραφέας, παντρεμένος, χωρίς παιδιά και με μια οικονομική όσο και κοινωνική αρκούντως εξέχουσα υπόσταση. Την –σε πρώτη προσέγγιση– ατσαλάκωτη ζωή του έρχεται να κατακερματίσει η καταγγελία από τον γονιό μιας μαθήτριάς του για σεξουαλική παρενόχληση.
Οι πάντες γύρω του τόσο στο επαγγελματικό, όσο και στο φιλικό, αλλά και στο οικογενειακό περιβάλλον στέκονται αρνητικά απέναντί του, λες και ο προηγούμενος άψογος βίος του σε τίποτε πλέον δεν μετρά, ενώ παράλληλα και όλη η γύρω του κοινωνία, παρασυρμένη από το ανελέητο κυνηγητό των ΜΜΕ, χωρίς καν να του προσφέρει την ευκαιρία της όποιας υπεράσπισης του εαυτού του, τον εξαναγκάζει να επιλέξει τη φυγή και την απομόνωση στο χωριό της πατρικής του οικογένειας. Η εικόνα του επιτυχημένου μεγαλοαστού καταστρέφεται και το μέρος απ’ όπου ο ίδιος ξεκίνησε τη ζωή του –ένα μικρό χωριό– είναι εκείνο που θα του προσφέρει τη δυνατότητα επανασχεδιασμού όχι μόνο της καθημερινότητάς του, αλλά και ολόκληρης της ζωής του.
Οι συνθήκες ζωής του σήμερα συχνά καθυστερούν την πορεία προς την ενηλικίωσή μας… αν δεν την εμποδίζουν να υλοποιηθεί και μέχρι τέλους της ζωής.
Πάνω σε αυτόν τον καμβά, ο Σολωμού στήνει την ανίχνευση του εσωτερικού κόσμου του ήρωά του και παράλληλα βρίσκει την ευκαιρία να προβάλλει τις δυνατότητες που προσφέρει η φύση και η ενασχόληση με τη γη σε σχέση με τις αλλοτριωμένες ζωές στον αστικό χώρο.
Το μυθιστόρημα, αν και διαθέτει μια ιδιαίτερη πλοκή που στηρίζεται στα όσα δημιουργεί η καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση, εντούτοις στρέφεται και προς μια ψυχογραφική ανάλυση ενός ανθρώπου που εγκλωβίστηκε σε καταναλωτικούς ρυθμούς επιβίωσης. Κι αυτό το πετυχαίνει με τη χρησιμοποίηση μιας συγκεκριμένης δόμησης της αφήγησης.
Στο πρώτο μέρος, μέσα από μια τριτοπρόσωπη και κοφτή, σχεδόν δημοσιογραφική αφήγηση, παρακολουθούμε κυρίως το ξέσπασμα του σκανδάλου. Στο δεύτερο μέρος, όπου και ο Ιωάννης Καλλέργης θα αποσυρθεί στο χωριό, η τριτοπρόσωπη αφήγηση συνεχίζεται αλλά τώρα αποκτά ένα συναισθηματικό βάθος που θα φωτίσει το παρελθόν του ήρωα, ενώ παράλληλα ανάμεσά της υπεισέρχονται σύντομα κεφάλαια πρωτοπρόσωπης αφήγησης, που η ύπαρξή τους ξαφνιάζει τον αναγνώστη και αναταράσσει δημιουργικά την αναγνωστική πορεία.
Ο αφηγητής –φίλος και συνάδελφος του Καλλέργη– είναι ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου που διαβάζουμε και οι παρεμβάσεις του θα είναι αυτές που θα κατοχυρώσουν την αλήθεια των όσων τελικά είχαν συμβεί στη σχολική ζωή, αλλά και των όσων θα ακολουθήσουν μετά την τελευταία σελίδα.
Έτσι, έχουμε ένα μυθιστόρημα που χρησιμοποιεί από τη μια τη γραφή και από την άλλη τη δομή, για να προτείνει τις πολιτικές του απόψεις. Και χαρακτηρίζω τις απόψεις ως πολιτικές γιατί, βέβαια, τι άλλο πέρα από μια καθαρά πολιτική στάση μπορεί να είναι η μυθιστορηματική ενσάρκωση της πρότασης που υποστηρίζει από τη μια την καθαρότητα της φύσης και από την άλλη το ψεύδος ενός επιφανειακού αστικού τρόπου ζωής.
Αληθινά ενδιαφέρον μυθιστόρημα, που θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει και ως «μυθιστόρημα μαθητείας ή ενηλικίωσης». Γιατί, βέβαια, οι συνθήκες ζωής του σήμερα συχνά καθυστερούν την πορεία προς την ενηλικίωσή μας… αν δεν την εμποδίζουν να υλοποιηθεί και μέχρι τέλους της ζωής.
Κράτα την ανάσα σου
Αιμίλιος Σολωμού
Εκδόσεις Καστανιώτη
σ. 256
ISBN: 978-960-03-7156-7
Τιμή: 16,00€
