Ηλίας Κοντανδριόπουλος: «Το Θανατονήσι»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας Ηλίας Κοντανδριόπουλος μας συστήνεται με το δυστοπικό, πολιτικό μυθιστόρημα Το Θανατονήσι, το οποίο δεν θυμίζει σε τίποτα «πρώτη προσπάθεια».

Το υπόβαθρο της ιστορίας είναι η Ελλάδα του άμεσου μέλλοντος, όπου εν μέσω πολιτικής αστάθειας μία χούντα καταλαμβάνει την εξουσία. Ακολουθούν συλλήψεις, φυλακίσεις, φίμωση του Τύπου και εξορία για όσους κριθούν επικίνδυνοι από το νέο καθεστώς. Και στο επίκεντρο αυτών των γεγονότων βρίσκονται ο Δήμος, ο Ιάσονας, η Μάγδα και ο Αχιλλέας, μία παρέα συγγραφέων και ποιητών.

Ο Δήμος, λειτουργώντας σαν κεντρικός αφηγητής, μας περνάει από όλα τα στάδια του ταξιδιού τους: η πρώτη κανονιά των τανκς που ηχεί στο Σύνταγμα, η στιγμή που στέκονται όλοι μαζί και αποφασίζουν να αντισταθούνε, η προδοσία που οδηγεί στη σύλληψή τους, η εξορία, η Γυάρος, τα βασανιστήρια και η καταναγκαστική εργασία, η ευκαιρία για δραπέτευση, η ευκαιρία για εκδίκηση, ο διχασμός και ένα γλυκόπικρο τέλος.

Θεματικά κυριαρχούν τρία ερωτήματα: ποιος είμαι, πού πάω και τι κάνω. Γύρω από αυτά τα ερωτήματα η τετραμελής παρέα αντιλαμβάνεται μέσα απ’ τις κακουχίες τι σημαίνουν έννοιες όπως: ελευθερία, αυτογνωσία και αυτοθυσία. Μα πέραν αυτών, σημαντικό θέμα είναι ο έρωτας και η σεξουαλικότητα. Ο Δήμος κρύβει την ομοφυλοφιλία του, φοβούμενος την αντίδραση της οικογένειάς του. Ο Ιάσονας την έχει καταπιέσει, επιχειρώντας να διατηρήσει μια ψεύτικη εικόνα λόγω της θέσης του ως δημόσιο πρόσωπο. Η Μάγδα ολότελα περήφανη και αναπολογητική για το ποια είναι.

Γύρω από αυτά τα ερωτήματα η τετραμελής παρέα αντιλαμβάνεται μέσα απ’ τις κακουχίες τι σημαίνουν έννοιες όπως: ελευθερία, αυτογνωσία και αυτοθυσία.

Ο Ηλίας Κοντανδριόπουλος χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερα πρωτότυπη και ώριμη γραφή και φαίνεται να μην εμμένει στην αυστηρή φόρμα του πεζού, αλλά να παρεκκλίνει όποτε το κρίνει απαραίτητο· άλλοτε ποιητική, άλλοτε θεατρική και άλλοτε φιλοσοφική. Οι περιγραφές είναι ολοζώντανες, ο ρυθμός ασταμάτητος και δημιουργείται η αίσθηση ότι κάθε λέξη έχει λόγο που βρίσκεται εκεί. Οι χαρακτήρες, «καλοί» και «κακοί», είναι σμιλεμένοι με προσοχή και μεράκι· κανείς δεν μοιάζει ψεύτικος. Ακόμη, η δομή εξυπηρετεί το μεγάλο μέγεθος του βιβλίου, αφού τα σύντομα κεφάλαια και οι χρονικές εναλλαγές στην αφήγηση ξεκουράζουν τον αναγνώστη και κρατάνε το ενδιαφέρον αμείωτο.

il kontandriopoulos Συνοψίζοντας, ο Κοντανδριόπουλος πλέκει με το Θανατονήσι μια σύνθετη και ανθρώπινη ιστορία γεμάτη πόνο και λύτρωση, μίσος και αγάπη, γραμμένη αριστοτεχνικά, με ένα τέλος που απαιτεί, έπειτα, να μείνεις στη σιωπή και να σκεφτείς για λίγο, όπως γράφει και στο οπισθόφυλλο: «Εσύ τι θα έκανες;»