Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία τελευταίας εσοδείας είναι η νουβέλα του Τάκη Καμπύλη με τίτλο Γενικά συμπτώματα. Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι πρόκειται για μυθιστόρημα. Θέμα του η δυστοπία μας τις μέρες του ιού –που δεν κατονομάζεται– με αναδρομές όσο και αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, πού είναι συνάμα κρίση ανθρωπιστική, αισθητική, πολιτισμική, κρίση ταυτότητας. Ένας άντρας, στέλεχος τραπέζης, δέχεται εθελοντικά να γίνει πειραματόζωο στις δοκιμές του εμβολίου για τον ακατονόμαστο ιό. Γύρω του μπλέκονται σαν περικοκλάδα οι ιστορίες ανθρώπων που έχουν μαζί του και μεταξύ τους μια συνάφεια.

Από την πρώτη κιόλας ιστορία είναι ορατή η εξελικτική πορεία του ανθρώπου-μηχανή, ποσοστό, νούμερο. Του ανθρώπου υποκείμενου στο θρίλερ της τεχνολογικής εξέλιξης και η διαρκώς αυξανόμενη απουσία του από κάθε συμμετοχή σε αυτή την εξέλιξη.

«Ο δικός μου εμβολιασμένος χρόνος μετριέται αλλιώς, όμως δεν φαντάστηκα ότι μπορεί να μετρηθεί σε δέκατα πυρετού», λέει ο ήρωας πειραματόζωο, ο οποίος παλεύει ανάμεσα στην πρόθεση για προσφορά και τις αμφιβολίες και τους φόβους που τον ταλανίζουν ένεκα του γεγονότος ότι επικοινωνεί μονάχα με μια ηχογραφημένη φωνή, προγραμματισμένη να δίνει συγκεκριμένες απαντήσεις και φυσικά να μη λύνει καμιά απορία. «Μήπως η σύριγγα είχε καθαρό ορό και όχι το μείγμα των εντολών του RNA του πυρήνα μου;» Οι διάλογοι με τη φωνή-άνθρωπο, που είναι αδύνατον να νιώσει οτιδήποτε, και οι αλγόριθμοι προκαλούν δέος και φόβο μεταφυσικό στον αναγνώστη.

Όταν φυσάει ο άνεμος η Αθήνα ριγεί.

Στη δεύτερη ιστορία, ο οργισμένος γιος του χρεοκοπημένου εμπόρου –ο οποίος έδρασε σε όλη τη ζωή του με συνέπεια– αφηγείται τον βίο του σε συνάρτηση με τη ζωή του πατέρα και της μάνας, η οποία «μετανάστευσε βαθιά μέσα της πριν πεθάνει». Ο άντρας νιώθει μετέωρος, όχι μόνο λόγω της χρεοκοπίας της επιχείρησης του πατέρα, αλλά και λόγω της δικής του κατάστασης. Ζει σε ένα καθεστώς συνεχών ματαιώσεων και έχει κρίση ταυτότητας.

Προς τα πού να πάω; Να δω τους παλιούς; Αυτούς κι αν τους έχω βαρεθεί: Οι φιλοδοξίες τους φτάνουν μέχρι να δείρουν κανέναν μπάτσο. Όλο μαλακίες: κολεκτίβες σε κήπους δέκα τετραγωνικών, κοινόβια με Netflix, συλλογικότητες της κακιάς ώρας και παπαριές. Σκατά. Ασχήμια παντού.

Όμως αν ένα ανάγνωσμα σε καθηλώσει, σε προβληματίσει, σε αφυπνίσει, σε παρασύρει σε διάλογο και στοχασμό, τότε ναι, έχει πετύχει τον στόχο για τον οποίο έχει γραφτεί.

Με λόγο ευθύβολο, πρωτοπρόσωπο, ο Τάκης Καμπύλης αποδίδει στο ακέραιο τη ζωή του σήμερα, μια μασκοφόρο ζωή που ψάχνει σε ένα απόκοσμο περιβάλλον να βρει τα πατήματά της.

Όταν βρέχει στην Αθήνα, μόνο οι νεραντζιές ξεπλένονται…

Και στο αφηγηματικό πλάνο εισέρχεται η μάνα με τον ονειρικό κόσμο, εκείνον τον ασαφή της άνοιας, που στην προηγούμενη ζωή της θυμόταν μόνο τα όνειρα με το νι και με το σίγμα, γιατί η πραγματική της ζωή ίσα που χωρούσε σε ένα κουτί. Μετασχηματισμένη σε μιαν άλλη πραγματικότητα είναι η αφήγησή της, ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη.

Οι μέρες πήραν σειρά σαν πέταλα ρημαγμένης μαργαρίτας. Οι πολυκατοικίες σχηματίζουν ένα ερωτηματικό.

Και να πίσω από το τεζάχι ο καφετζής με τις δικές του σκέψεις και τα άλυτα αινίγματα. Άνθρωπος του μόχθου, που υπόκειται τις συνέπειες του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας. Πιστεύει πως η σιωπή είναι όπλο αυτές τις μέρες του τρόμου, αλλά μέσα του κραυγάζει:

…Σκασμός! Τόσα φέρετρα βγήκαν βόλτα, μπορείτε να κάνετε ησυχία; Να σιωπήσετε; Όλοι μας…

Εσωτερικές φωνές, κραυγές, θρήνοι, ελπίδα και προσαρμογή. Απαντήσεις γυρεύουμε και απαντήσεις δεν παίρνουμε σε έναν κόσμο ρευστό, άγριο, με το μέλλον αβέβαιο. Είμαστε πειραματόζωα της απάνθρωπης επιστήμης, τεχνολογίας και οικονομίας. Παντού παραμονεύει ένα βάραθρο. Εσωτερικό και εξωτερικό.

Δεν είμαι ειδική για να αναλύσω δοκιμιακά το βιβλίο. Όμως αν ένα ανάγνωσμα σε καθηλώσει, σε προβληματίσει, σε αφυπνίσει, σε παρασύρει σε διάλογο και στοχασμό, τότε ναι, έχει πετύχει τον στόχο για τον οποίο έχει γραφτεί. Και ο Τάκης Καμπύλης, μετά το συναρπαστικό Γίγαντες και φασόλια, επίσης από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, αποδεικνύει ότι ήρθε για να μείνει στη σύγχρονη λογοτεχνία.

Γενικά συμπτώματα
Τάκης Καμπύλης
Εκδόσεις Καστανιώτη
σ. 184
ISBN: 978-960-03-6914-4
Τιμή: 14,00€

Twitter