Στον Trayvon Martin και τους άλλους

Ήμασταν μια μικρή παρέα που συναντιόμασταν κάθε Σάββατο μεσημεράκι στο ΜΟΜΑ –Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης– πενήντα χρόνια πριν, όταν αυτό δεν ήταν τόσο μεγάλο και ο αριθμός των τουριστών πολύ μικρότερος απ' όσο είναι τώρα και δεν μας αφορούσαν.

Καθόμουν πάντα στην ίδια θέση για να έχω απέναντί μου την Γκουέρνικα του Πικάσο και να μην ξεχνάω τον Ισπανικό Εμφύλιο. Ανάμεσά μας ήταν και ένας επιμελητής εκδόσεων ενός από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους της Αμερικής, ο Στιούαρτ, που όταν έμαθε πως είχα γράψει ένα μυθιστόρημα, τα Επιπλωμένα δωμάτια, είπε ότι στο γραφείο του τα αδιάβαστα χειρόγραφα ήταν από το πάτωμα ως το ταβάνι.

Δεν είπα τίποτα. Πρώτ' απ' όλα ήμουν πολύ νέα, εντελώς άπειρη, και στα θέματα που σχετίζονταν με τα εκδοτικά και τα εμπορικά άσχετη. Έμαθα αργότερα.

Ένα τέτοιο Σάββατο ο Χάι Σάιμον έβγαλε από την τσέπη του ένα μικρό βελούδινο κουτάκι και από μέσα του δυο δαχτυλίδια, έμοιαζαν με βέρες. Πήρε την πιο μικρή, μου την πέρασε στον παράμεσο του χεριού μου και με άφησε άναυδη. Μετά έβαλε και στον δικό του παράμεσο την άλλη βέρα, ακούμπησε την παλάμη του πάνω στο τραπεζάκι, με τα διάφορα φαγώσιμα και πόσιμα, και είπε: «Τα ανάγλυφα που βλέπετε είναι εβραϊκά γράμματα και λένε: θα σ' αγαπώ πάντα».

Εγώ δεν έπεσα από την καρέκλα, αλλά τινάχτηκε από τη δική του ο Στιούαρτ. Πήρε το χέρι μου, κοίταξε το δαχτυλίδι/βέρα και μ' έναν αυστηρό τόνο στη φωνή ρώτησε: «Γιατί θα πρέπει κανείς να κάνει ορατή τη θρησκεία του, την καταγωγή του ή οτιδήποτε άλλο αναφέρεται στην προσωπικότητά του;»

Γιατί κάποιος πρέπει να απολογείται για την αισθητική του με την οποία επέλεξε τις ενδυμασίες του, το κόψιμο ή βάψιμο των μαλλιών του, που μερικές φορές κάνει τον άλλο να υποθέτει την ηλικία του, την καταγωγή του, ακόμα και τις πολιτικές του προτιμήσεις;

Ύστερα γύρισε προς εμένα. «Είσαι Εβραία;» με ρώτησε. Άπλωσε τα μακριά του χέρια, έπιασε το δικό μου με τη βέρα στον παράμεσο του αριστερού μου χεριού και με κοίταξε κατάματα.

«Γεννήθηκα Χριστιανή Ορθόδοξη, αλλά δεν εκκλησιάζομαι», απάντησα. Ένιωσα πως ήθελα να σηκωθώ και να φύγω.

Όλα αυτά συνέβαιναν όταν στην Αμερική οι μαύροι ονομάζονταν νέγροι, οι γκέι, ομοφυλόφιλοι ή αλλιώς, ο γάμος ίδιου φύλου ήταν αδιανόητος και ο όρος political correct –πολιτικά ορθός– δεν υπήρχε.

Σε μισό αιώνα από τότε, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει κι έχουν γίνει αποδεκτά, μερικές φορές, χωρίς ψηφοφορίες και δημοψηφίσματα και άλλοτε απορρίπτονται μαζικά ή ατομικά.

Ποια είναι η ταυτότητα του κάθε ανθρώπου που θα πρέπει να αμυνθεί για το χρώμα της επιδερμίδας του, τη γλώσσα που πρωτομίλησε και του άφησε ακουστικά ίχνη προφοράς, το όνομα του θεού που λατρεύει, το τατουάζ στο κορμί του, με την Παναγία ή το σταυρό, μια στριπτιτζού ή ένα ζώο, τον παίκτη μπέιζμπολ της προτίμησής του από την ομάδα του, ένα φίδι ή ένα λουλούδι ή οποιαδήποτε άλλη φιγούρα που αποκαλύπτει όλα που αναφέρθηκαν πιο πάνω;

Γιατί κάποιος πρέπει να απολογείται για την αισθητική του με την οποία επέλεξε τις ενδυμασίες του, το κόψιμο ή βάψιμο των μαλλιών του, που μερικές φορές κάνει τον άλλο να υποθέτει την ηλικία του, την καταγωγή του, ακόμα και τις πολιτικές του προτιμήσεις;

Μήπως, για κάποιους, όλα αυτά συγκροτούν την ταυτότητα του ατόμου;

Προς το παρόν κάποιοι υποστηρίζουν ότι η κουκούλα μπορεί να δώσει την ευκαιρία για να μαντέψουμε τι έχει ο άλλος στο μυαλό του, περπατώντας στους δρόμους αυτής της μεγάλης χώρας, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Η κουκούλα, στ' αγγλικά hood, μπορεί κατά περίπτωση να είναι δηλωτικό κάποιας κατηγορίας ανθρώπων, όπως της Κου Κλουξ Κλαν με την τριγωνική κουκούλα, η λέξη hoodlum σημαίνει ταραξίας, ενώ η λέξη neighborhood σημαίνει γειτονιά, σύνθετες της hood. Οι μαύροι το γκέτο τους το λένε hood, δηλαδή δεν είναι μια συνηθισμένη γειτονιά, που οι κάτοικοί της έχουν μια ποικίλη δημογραφία, αλλά ότι κατοικείται μόνο από αυτούς – και το σημείο αναγώρισής τους είναι η κουκούλα, the hood. Οπότε είναι ταραξίες, hoodlums, και κάποια όργανα της τάξης μπορούν να τους φερθούν πέρα από τους κανόνες της προστασίας του ατόμου. Ως εκ τούτου να πυροβολήσουν χωρίς αμφιβολία ή δισταγμό ότι αυτός που φοράει hood είναι και hoodlum.

Η παρανόηση είναι κάποτε επικίνδυνη μέχρι θανάτου.

Twitter