Παρότι ζωή και θάνατος συμπορεύονται στη διαδρομή του ανθρώπου πάνω στη γη, κανένας θνητός δεν μπορεί να τον αποδεχτεί ως μια αναπόφευκτη συνάντηση και αναμέτρηση μαζί του. Ο άνθρωπος από τη φύση του θεωρεί τον θάνατο ως κάτι μακρινό, που δεν θα έρθει κάποια στιγμή να τον αγγίξει. Η Γιολάντα Πατεράκη ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος ζωντάνια και διάθεση για γράψιμο, μια ανάγκη έκφρασης που τη διέκρινε σ’ όλη της τη ζωή. Ο απροσδόκητος χαμός της τον Αύγουστο δεν της έδωσε τον χρόνο να δει κι άλλα έργα της τυπωμένα. Η απώλεια, για όλους εκείνους που στο πρόσωπό της έβλεπαν την άοκνη δημιουργό, που επί σειρά δεκαετιών έδινε με την ψυχή της, είναι δυσαναπλήρωτη. Η απώλεια αφήνει μια ανεπούλωτη πληγή, η οποία ορατά μεν δεν αιμορραγεί, παραμένει όμως μέσα μας οδυνηρή μνήμη για το προσφιλές πρόσωπο που έφυγε από κοντά μας.

Η Γιολάντα Πατεράκη δεν ήταν μια τυχαία συγγραφέας, διότι εκτός από το πλούσιο και αξιόλογο συγγραφικό της έργο πρωτοστάτησε σε πολλά λογοτεχνικά σωματεία και έπαιξε σημαντικό ρόλο για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ως γενική γραμματέας στην Εθνική Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών. Την Εταιρεία την υπηρέτησε με πίστη και αφοσίωση, παρούσα πάντοτε, ακόμη και στις δύσκολες προσωπικές στιγμές της, εμφορούμενη κυρίως από αγάπη γι’ αυτό το Σωματείο, που ιδρύθηκε από κορυφαίους λογοτέχνες μας. Η ίδια σε συνέντευξή της στον Νουμά εκφράζει την αγάπη της: «Η Ε.Ε.Ε.Λ. ήταν το δεύτερο σπίτι μου, η αδυναμία μου. Τα μέλη της τα έβλεπα σαν παιδιά μου και όλα αυτά τα χρόνια με απασχολούσαν εκτός από τα θέματα της Εταιρείας και τα προσωπικά τους προβλήματα, για να προσφέρω τη στήριξή μου όπου μπορούσα. Ο ρόλος της γεν. γραμματέως είναι δύσκολος, γιατί είναι το στήριγμα όλου του οικοδομήματος, πράγμα που απαιτεί συναισθηματική προσφορά, κυρίως, για να πετύχεις τους σκοπούς και τις απαιτήσεις ενός Σωματείου, μιας λογοτεχνικής Εταιρείας ή όποιου άλλου φορέα, που θέλει να είναι παραγωγικός και να προσφέρει το καλύτερο δυνατόν». Η Γιολάντα Πατεράκη έγινε γενική γραμματέας στην Ε.Ε.Ε.Λ. σε νεαρή ηλικία και στα 37 χρόνια που παρέμεινε σ’ αυτή τη θέση συνεργάστηκε αρμονικά και δημιουργικά με τέσσερις προέδρους: τον Πέτρο Γλέζο, τον Ευάγγελο Μόσχο, τον Βασίλη Βιτσαξή και τον Διονύση Μαγκλιβέρα.

Η Γιολάντα Πατεράκη είχε κληρονομήσει τα λογοτεχνικά γονίδια της μητέρας της, Ξένιας Κερασιώτη, η οποία συγκέντρωνε στο σπίτι της τους λογοτέχνες της εποχής, κι έτσι η Γιολάντα έζησε από μικρή μέσα σ’ έναν φιλολογικό περιβάλλον, από το οποίο άντλησε πολλά θετικά στοιχεία. Νομίζω πως η βράβευση του πρώτου της βιβλίου από το Υπουργείο Πολιτισμού αποδεικνύει το ταλέντο της και τη γερή σκευή που έλαβε από το οικογενειακό της περιβάλλον. Γιατί όπως είπε η ίδια: «Η βράβευση είναι και μια ηθική ικανοποίηση για τον κάθε συγγραφέα, πολύ περισσότερο για έναν πρωτοεμφανιζόμενο. Το πιο σημαντικό όμως είναι η επιβεβαίωση για τις ικανότητές του και η δύναμη που του δίνει να γράψει πολύ πιο αξιόλογα έργα». Το πρώτο της βιβλίο, Η αρχόντισσα του Αιγαίου (πρόκειται για τη Σύρο), εκτός από το προαναφερθέν βραβείο, απέσπασε το 1980 και το Κρατικό Βραβείο. Το βιβλίο αυτό μπήκε μάλιστα και στον Τιμητικό Πίνακα της IBBY. Και οι βραβεύσεις της συνεχίζονται. Το 1983 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά της στην παιδική Λογοτεχνία. Όπως μου εξομολογήθηκε η ίδια για τα βραβεία και τις διακρίσεις της: «Από τα έργα μου έχω κερδίσει 18 πανελλήνια βραβεία και διακρίσεις, Β’ Βραβείο Διεθνών Πολιτισμικών Αγώνων Ωνάση». Απλή και προσιτή σε όλους, δεν μιλούσε για τις διακρίσεις της· αναγκάστηκε να το κάνει τότε που της υπέβαλα τις ερωτήσεις μου στη συνέντευξη που της πήρα για τον Νουμά.

Η απώλεια αφήνει μια ανεπούλωτη πληγή, η οποία ορατά μεν δεν αιμορραγεί, παραμένει όμως μέσα μας οδυνηρή μνήμη για το προσφιλές πρόσωπο που έφυγε από κοντά μας.

Η Γιολάντα Πατεράκη είχε στο ενεργητικό της και πολλές μεταφράσεις. Από τ’ αγγλικά μετέφρασε δύο θεατρικά έργα για ενήλικες: Η προκληθείσα σύζυγος του Τζον Βάνμπροου (σύγχρονου του Σαίξπηρ) και το Τύκο! Τύκο! Η πριγκίπισσα του Φεγγαριού της Σαύρας. Το πρώτο παίχτηκε στο Εθνικό Θέατρο το 1980 και το δεύτερο στο αθηναϊκό θέατρο Χώρα. Επίσης, μετέφρασε 12 μυθιστορήματα για παιδιά και εφήβους, δύο βιβλία με παραμύθια, 17 βιβλία για μικρά παιδιά (Διαβάζω και ζωγραφίζω).

Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 50 βιβλία της, ενώ υπάρχει και ανέκδοτο έργο. Τα εκδομένα έργα της περιλαμβάνουν: 19 μυθιστορήματα, 5 μυθολογίες για παιδιά, 11 βιβλία με παραμύθια και μικρές ιστορίες, ένα θεατρικό έργο που παίχτηκε σε πολλά σχολεία της Ελλάδας και της Αμερικής, 7 χρονικά-μυθιστορήματα για: Σύρο, Ψαρά, Κρήτη, Άνδρο, Κεφαλονιά, Αίγινα, Σαντορίνη. Τα παραπάνω έργα είναι για παιδιά. Έχει γράψει όμως και για μεγάλους πέντε μυθιστορήματα και έναν τόμο με διηγήματα. Επίσης, έχει συμμετάσχει σε τόμους άλλων λογοτεχνικών σωματείων.

Η Γιολάντα έφυγε, αλλά μας έχει αφήσει το υπέροχο και τεράστιο έργο της, που θεωρώ βέβαιο ότι θα διαβάζεται από τις επόμενες γενιές, γιατί τα καλά λογοτεχνικά έργα δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Και το έργο της αείμνηστης Γιολάντας Πατεράκη θα παραμείνει ζωντανό και αειθαλές, γιατί έχει πολλά να δώσει στους νεότερους. Αιωνία της η μνήμη!

Twitter