Η δράση μου ως τώρα ήταν μάλλον αντιποιητική. Μητέρα, σύζυγος, υπάλληλος. Γυναικείες ιδιότητες. Και αρετές. Αφιέρωσα σιωπηλό χρόνο στην υποστήριξή τους. Υπήρχε όμως κι ένας άλλος εαυτός. Άρχιζε μ’ έναν εσωτερικό μονόλογο, υψώνοντας τη φωνή του εκεί που ο καθημερινός σιωπούσε. Έψαχνε τρόπο να εκφραστεί.

Μπορεί, άραγε, μια αποσύνδεση από τον οικείο καθημερινό μικρόκοσμο να οδηγήσει στη μοναχική δραστηριότητα της γραφής;

Ίσως δεν ήταν τυχαία και η στιγμή. Στην ηλικία των πενήντα, αυτή την τελευταία εφηβεία-ευκαιρία, κάτι συμβαίνει. Είναι μια εποχή αλλαγών. Αν έχεις κάνει παιδιά, έχουν μεγαλώσει. Η δουλειά έχει πάρει τον δρόμο της, ο γάμος τον δικό του. Δεν παλεύεις στα τυφλά. Έχει κι η ωριμότητα τις αρετές της: μειώνεται η δράση, αυξάνεται ο χρόνος.

Πάντα μου άρεσε να γράφω και να διηγούμαι ιστορίες. Από τις πιο ωραίες στιγμές οι αγκαλιασμένες διηγήσεις στο κρεβάτι της κόρης μου. Μεγάλωσε, όμως. Μαζί της μεγάλωσα κι εγώ. Έμαθα ν’ αποφεύγω τα παραμύθια.

Πήρα χαρτί και μολύβι κι άρχισα να γράφω συστηματικά πριν από εφτά χρόνια, περίπου. Ξεκίνησα γράφοντας πεζά κείμενα. Προσωπικές σημειώσεις, ημερολογιακές καταγραφές, διαλόγους, περιγραφές.
Όταν αρχίζει κανείς να γράφει, λέει η Μάργκαρετ Άτγουντ, διηγείται πρώτα τη δική του ιστορία. Κι αν εκείνη δήλωνε τυχερή που ξεκίνησε να γράφει στα είκοσι (και μην έχοντας εμπειρίες ν’ αφηγηθεί, γλίτωσε γρήγορα από τον εαυτό της) εγώ, αρχίζοντας στα σαράντα πέντε, είχα πολλές ιστορίες να με τραβούν απ’ το μανίκι. Ευτυχώς, ταλαιπώρησα μόνο φίλους με τα πεζολογήματά μου.

Στράφηκα στον ποιητικό λόγο προσπαθώντας να ξεφύγω από τη συγκεκριμένη ύλη που μου υπαγόρευε ο εαυτός μου. Ή, τουλάχιστον, με την αφαίρεση και την πύκνωση να την περιορίσω. Ίσως τα ίχνη αυτού του σύντομου ειδυλλίου με την πεζογραφία να πέρασαν και στην ποίησή μου. Κι αφού, όπως λένε κάποιοι σύγχρονοι κριτικοί λογοτεχνίας, τα όρια ανάμεσα στην πρόζα και την ποίηση έχουν γίνει ελαστικά και η συζήτηση σήμερα αφορά κείμενα, αφέθηκα σ’ αυτό το δίχως ορισμό είδος, που βέβαια δεν είναι και τόσο σύγχρονο, αν σκεφτεί κανείς ότι ο Μποντλέρ έγραφε ήδη πεζόμορφα ποιήματα τον 19ο αιώνα.

Διάλεξα πρόσωπα μυθικά, έψαξα σε στίχους άλλων, βρήκα εικόνες, κοίταξα φωτογραφίες. Η ιστορία αφορά δύο. Άντρα και γυναίκα, μάνα και κόρη, αδελφή με αδελφή, δυνατό και αδύναμο, εξουσιαστή κι εξουσιαζόμενο. Πώς αποκτούν εξουσία ο ένας πάνω στον άλλο;

Το πέρασμα από την απλή καταγραφή στη δημιουργία δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όπως κάθε τέχνη, έτσι και η γραφή θα έχει τους τεχνίτες της, σκέφτηκα. Αναζήτησα δασκάλους. Απόλαυσα την περίοδο μαθητείας. Δεν περιείχε υποχρέωση, δεν είχε ωράριο εργασίας. Είχε κείμενα, ανάγνωση και γραφή. Και κυρίως, χαρά. Κάθεσαι στο τραπέζι της κουζίνας, κάθεται μαζί σου κι ο Καβάφης, έρχεται ο Σεφέρης, διαφωνεί ο Βλαβιανός, πιο μακριά (κάπως απρόσιτη) η Ντίκινσον, πιο φιλική η Δημουλά… Καλοδεχούμενοι οι ξένοι στο τραπέζι. Κάτι φέρνουν απ’ τον τόπο τους. Κάτι θα πεις κι εσύ για τον δικό σου. Αυτό είναι για μένα η ποίηση: μια ανοιχτή συζήτηση που κρατάει χρόνια και θέλουμε να συνεχιστεί.

Από τα σκόρπια και ανασφαλή χαρτιά των χειρογράφων μέχρι τη δημιουργία ενός βιβλίου είναι μεγάλη διαδρομή. Αν έχεις την τύχη να έχεις δίπλα σου σταθερούς συμπαραστάτες, αν έχεις την υπομονή να διορθώνεις λάθη και να συνεχίζεις, αν εμπιστεύεσαι εκείνη την εσωτερική φωνή που γράφει εξ ονόματός σου, τότε μπορεί και να φτάσεις στο Μιλημένο νερό.

Διάλεξα πρόσωπα μυθικά, έψαξα σε στίχους άλλων, βρήκα εικόνες, κοίταξα φωτογραφίες. Η ιστορία αφορά δύο. Άντρα και γυναίκα, μάνα και κόρη, αδελφή με αδελφή, δυνατό και αδύναμο, εξουσιαστή κι εξουσιαζόμενο. Πώς αποκτούν εξουσία ο ένας πάνω στον άλλο;

Φταίει η σιωπή της Δυσδαιμόνας; Για ποιον θυσιάζει η Κλυταιμνήστρα; Τι θα έκανε τα παιδιά της μια χειραφετημένη Μήδεια; Τι ακινητοποίησε τη γυναίκα του Λωτ; Αμείλικτος ο Κρέοντας, φυλακισμένος ο Μινώταυρος, ερωτευμένος ο Λάμπρος, σύζυγος ο Αυγείας.

Καθρέφτης ο χρόνος. Και μια επιλεκτική μνήμη ως
βαθύ πηγάδι πίσω σου
κοιτάς στον πάτο, ρίχνεις τον κουβά
περιμένεις χρυσόψαρα
ανεβαίνει λίγο δροσερό νερό
μια στεγνή απορία
κι εκ παραδρομής: η σκέψη της δίψας
που σε βασάνισε κάποτε

Μιλημένο νερό
Ακριβή Κακλαμάνη
Εκδόσεις Πατάκη
110 σελ.
ISBN 978-960-16-7302-8
Τιμή €8,80

Twitter