Ο Μαρτσέλο Σιμόνι ανήκει στην κατηγορία των συγγραφέων που έγιναν γνωστοί από το πρώτο τους βιβλίο. Το μυθιστόρημα Ο έμπορος των καταραμένων βιβλίων, που εκδόθηκε αρχικά στην πατρίδα του, την Ιταλία, όχι μόνο εισέπραξε πολύ καλές κριτικές αλλά έγινε και μπεστ σέλερ. Το μυθιστόρημα συνέχισε την ανοδική πορεία του αφού μεταφράστηκε σε πάρα πολλές γλώσσες. Στη χώρα μας κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αιώρα. Είναι αλήθεια ότι από το εξώφυλλο και μόνο νομίζεις πως αν διαβάσεις το βιβλίο θα αντιμετωπίσεις πολλές απρόοπτες καταστάσεις. Το μυστήριο, το άγνωστο, το θρίλερ συνταιριάζουν και κάνουν το μυθιστόρημα να διαβάζεται απνευστί.

Ο Σιμόνι θα επισκεφθεί σε λίγες μέρες τη χώρα μας με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο (Πατησίων 47, Αθήνα), την Τρίτη 15 Ιανουαρίου στις 7 το απόγευμα.

Ποια ήταν η αφορμή για να γραφεί το μυθιστόρημα Ο έμπορος των καταραμένων βιβλίων;

Ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα με θέμα τα χαμένα βιβλία και την ελευθερία της σκέψης. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι πρόκειται για ένα μεσαιωνικό θρίλερ. Γι’ αυτόν το λόγο, βασίστηκα σ’ έναν ξεχωριστό χαρακτήρα, τον Ιγνάθιο του Τολέδο – έναν τυχοδιώκτη και συνάμα πολυμαθή άνθρωπο. Ο Ιγνάθιο ζει μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μεταξύ κλήρου και λαού, σε μια εποχή κατά την οποία δεν είναι εύκολο να εκφράζει κάποιος την αμερόληπτη άποψή του χωρίς να κινδυνεύει να χαρακτηριστεί αιρετικός.

Ποιες πηγές ή βιβλία σάς βοήθησαν να γράψετε το βιβλίο σας;

Στο παρελθόν ασχολήθηκα με αρχαιολογικές ανασκαφές και μελέτες πάνω στο Μεσαίωνα. Αυτή η εμπειρία με βοήθησε να διαμορφώσω τη δική μου άποψη για το Μεσαίωνα και ταυτόχρονα να καταστρώσω τα λογοτεχνικά μου σχέδια. Ωστόσο, για να γράψω τον Έμπορο των καταραμένων βιβλίων, ανέτρεξα και σε ιστορικά βιβλία, σημερινά αλλά και παλιότερα, που με βοήθησαν να κατανοήσω τον τρόπο που σκέφτονταν οι άνθρωποι εκείνη την εποχή. Το πιο σημαντικό κομμάτι της μελέτης μου είχε να κάνει με τη φιλοσοφική και αποκρυφιστική οπτική της εποχής. Θα αναφέρω ως παράδειγμα το Corpus Hermeticum [Ερμητικό Σώμα] και τον Ερμή τον Τρισμέγιστο.

Ακόμα και οι κατευθυνόμενοι εγκληματίες, όπως ο Σλάβνικ, επιθυμούν να ξαναγυρίσουν στη νομιμότητα. Συμβαίνει όμως αυτό και στην πραγματικότητα;

Δε νομίζω. Η μοχθηρία είναι μια ασθένεια που δε γιατρεύεται. Ο Σλάβνικ δεν είναι «κατεξοχήν κακός» αλλά ένας μπερδεμένος άνθρωπος, ο οποίος πάσχει από ψυχολογικό και συναισθηματικό μπλοκάρισμα που τον καθιστά ανήμπορο να διακρίνει το καλό από το κακό. Αυτό το «έλλειμμα» τον αναγκάζει να τεθεί στις υπηρεσίες ενός άρχοντα που του υποδεικνύει τι πρέπει να κάνει και πώς να συμπεριφερθεί. Κατά βάθος, υπαινίσσομαι τη χαμηλή συνειδητότητα που χαρακτηρίζει πολλούς ανθρώπους ακόμα και σήμερα.

Στις σελίδες του μυθιστορήματος παρελαύνουν πολλοί χαρακτήρες. Αυτά τα πρόσωπα υπάρχουν στην κοινωνία μας; Όμως ο Ουμπέρτο και η Σίβυλλα ανήκουν στις πιο ευγενικές μορφές. Μπορεί σε αυτή την προβληματική κατάσταση όπου έχει επέλθει η κοινωνία να υπάρξουν άνθρωποι με καθαρή συνείδηση;

Τέτοια άτομα τα συναντάμε σπανίως και στην πλειονότητά τους προέρχονται από το χώρο της μυθοπλασίας.

Υπάρχουν μικρά και μεγάλα ψέματα. Μπορεί όμως ένα ψέμα, όπως του Σλάβνικ, να σώσει μια ζωή;

Βεβαίως! Στις μέρες μας, ίσως ένα ψέμα να σώζει περισσότερες ζωές απ’ ό,τι η αλήθεια. Η αλήθεια συχνά σκοτώνει.

Ο Ασκληπιός λέει πως «…δεν πρέπει να μάθεις παραπάνω από όσα πρέπει». Γιατί άραγε; Εγκυμονεί κανένας κίνδυνος;

Η απόλυτη γνώση των πραγμάτων ίσως να σημαίνει και μεγάλες θυσίες. Για να βρεις το φως, είναι αναγκαίο να διεισδύσεις στο σκοτάδι. Υπάρχει, όμως, ο κίνδυνος, το σκοτάδι αυτό, κατά τη διάρκεια της έρευνας, να διεισδύσει μέσα σου. Η αναζήτηση της αλήθειας δε σημαίνει μόνο πως εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας αλλά και ότι αλλάζουμε τον εαυτό μας και την προσέγγιση της πραγματικότητας.

Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ότι το φίλο τον γνωρίζεις στους κινδύνους. Η προτροπή αυτή είναι θεμελιώδης στο να χτίσεις τη φιλία, αν όμως υπάρχουν σαθρά θεμέλια, δεν μπορεί να φανεί το φάντασμα της προδοσίας;

Ό,τι στηρίζεται πάνω σε σαθρά θεμέλια, αργά ή γρήγορα θα καταρρεύσει.

Το μυθιστόρημα είναι ατμοσφαιρικό και έχει και σασπένς. Στο βάθος όμως αντικρίζεις το άγνωστο, το μυστικισμό αλλά και το φόβο. Πώς συνδυάζετε όλα αυτά τα στοιχεία;

Σκοπός μου εξαρχής ήταν να γράψω ένα «υβριδικό μυθιστόρημα», όπου οι αφηγηματικοί κανόνες του θρίλερ θα μπλέκονταν μ’ εκείνους των μυθιστορημάτων τρόμου και περιπέτειας. Να λοιπόν γιατί στον Έμπορο των καταραμένων βιβλίων συναντάμε σκηνές που βασίζονται μεν στην ιστορική έρευνα αλλά παρουσιάζονται σαν σκηνές ταινίας γκόθικ. Για μένα ήταν σκέτη απόλαυση να παίζω με τα λογοτεχνικά είδη χωρίς να αποκλείω τίποτα. Στα επόμενα βιβλία μου θα συνεχίσω αυτό το λογοτεχνικό πείραμα.

Πώς νιώθετε που το πρώτο σας μυθιστόρημα γνωρίζει μεγάλη εμπορική επιτυχία και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες;

Είναι υπέροχη αίσθηση να πραγματώνεις ένα μεγάλο σου όνειρο! Πιστεύω όμως στη σεμνότητα και επωφελούμαι από αυτή την κατάσταση για να μάθω κι άλλα πράγματα και να βελτιώσω το ύφος της γραφής μου.

Ποια είναι η σχέση σας με την Ελλάδα;

Πάντα με γοήτευε η Ελλάδα, η Ιστορία της και ο πολιτισμός της. Άλλωστε, μένω κοντά στις αρχαιολογικές ανασκαφές της ετρουσκικής πόλης Σπίνα που διατηρούσε σχέσεις με την Αθήνα τον 5ο αιώνα π.Χ. Και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι με τον Ιγνάθιο του Τολέδο ήθελα να αποτίσω φόρο τιμής στο πρόσωπο του Οδυσσέα.

Ποιους Ιταλούς συγγραφείς θα μας προτείνατε να διαβάσουμε;

Η Ιταλία έχει σπουδαίους πεζογράφους. Κατ’ αρχάς, θα σας πρότεινα τον Βαλέριο Εβαντζελίστι, τον Αλφρέντο Κολίτο και τη Λορέντζα Γκινέλι. Ολόκληρος ο κατάλογος, όμως, θα ήταν πολύ μακρύς…

Ο έμπορος των καταραμένων βιβλίων
Marcello Simoni
μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Αιώρα
431 σελ.
Τιμή € 17,00

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης είναι συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• Στέλιος Παρασκευόπουλος: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Έλενα Χουζούρη: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Τατιάνα Αβέρωφ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Τόλης Νικηφόρου: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Ισίδωρος Ζουργός: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Twitter