Philip Bunting: συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή

Ο Φίλιπ Μπάντινγκ, συγγραφέας και εικονογράφος παιδικών βιβλίων, μεγάλωσε στην Αγγλία αλλά ζει στην Αυστραλία με τη σύζυγό του και τα τρία τους παιδιά. Όταν δημιουργεί τα βιβλία του έχει στον νου του τόσο τα ίδια τα παιδιά, όσο και τους άυπνους, κουρασμένους, αγχωμένους γονείς τους. Με τη δουλειά του θέλει να ενθαρρύνει την παιχνιδιάρικη επικοινωνία και τη διασκέδαση μικρών και μεγάλων. Θεωρεί ότι, όσο πιο διασκεδαστικές είναι για ένα παιδί οι πρώτες αναγνωστικές εμπειρίες του, τόσο πιο εύκολα θα γίνει φιλαναγνώστης/στρια μεγαλώνοντας. Τα βιβλία του Φίλιπ Μπάντινγκ έχουν διακριθεί και μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες, ενώ κυκλοφορούν σε περισσότερες από 30 χώρες. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Susaeta δύο βιβλία του –Ποιος είμαι; και Πώς βρέθηκα εδώ;– τα οποία μας έδωσαν την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.

Πώς ξεκίνησε το ταξίδι σας στον κόσμο του παιδικού βιβλίου;

Μπορώ να πω ότι ξεκίνησε από τύχη. Το πρώτο μου βιβλίο, με τίτλο Mopoke [Μόουποουκ], το δημιούργησα αρχικά για δώρο στην κόρη μου, για τα πρώτα της γενέθλια – δεν είχα σκοπό να το εκδώσω, αφού επαγγελματικά βρισκόμουν σε άλλον χώρο και τα πήγαινα καλά. Το αγαπημένο έτερόν μου ήμισυ, η Λόρα, ήταν αυτή που με ενθάρρυνε να το στείλω για θεώρηση σε κάποιους εκδοτικούς οίκους. Έστειλα, λοιπόν, 8 αντίτυπα σε 8 εκδοτικούς οίκους και, λίγο καιρό μετά, έλαβα 8 προσφορές. Μπήκα με αβέβαια βήματα σε αυτό το μονοπάτι, ωστόσο, από τη στιγμή που ξεκίνησε το ταξίδι ήξερα ότι δεν υπήρχε περίπτωση να επιστρέψω στην προηγούμενη ζωή μου.

Είστε συγγραφέας και εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το πώς δουλεύετε; Ξεκινάτε από το κείμενο ή από τις εικόνες;

Κάθε βιβλίο ξεκινά με μια κεντρική ιδέα ή σύλληψη, και όχι με έναν χαρακτήρα ή με μια ιστορία. Αφού βρω την ιδέα, αρχίζω να δουλεύω μετουσιώνοντάς τη σε λέξεις και εικόνες. Για μένα, το κείμενο και οι εικόνες είναι στοιχεία αλληλένδετα κι έτσι η σειρά που τα δημιουργώ δεν είναι προκαθορισμένη. Πάντα όμως η ιδέα –όπως είπα, περισσότερο από έναν χαρακτήρα, μια σειρά εικόνων ή μία ιστορία– είναι αυτό που προηγείται.

«Επομένως, αν δεν είμαι το όνομά μου, ο τόπος καταγωγής μου, το χρώμα του δέρματός μου […] Ποιος είμαι;»: Τι σας κινητοποίησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Τα παιδιά σε γενικές γραμμές δε δίνουν σημασία στις επιφανειακές διαφορές που μπαίνουν ανάμεσα σ’ εμάς τους ενήλικες. Η ιδέα πίσω από το βιβλίο Ποιος είμαι; ήταν να κάνω μια ευγενική υπενθύμιση ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ουσιαστικά κομμάτι του ίδιου συνόλου – είμαστε όλοι από τον ίδιο πλανήτη, είμαστε κατασκευασμένοι από τα ίδια υλικά και έχουμε τις ίδιες επιθυμίες για τον χρόνο που θα περάσουμε στη γη. Τα κοινά μας στοιχεία ξεπερνούν κατά πολύ τις διαφορές μας.

Πώς βρέθηκα εδώ; είναι ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου σας που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά. Τι σας κινητοποίησε να το γράψετε;

Κινείται κι αυτό στο ίδιο πνεύμα με το Ποιος είμαι; – εδώ όμως η ιδέα ήταν να φωτίσω από αυτή την οπτική γωνία το πόσο τυχεροί είμαστε που βρισκόμαστε εδώ. Και πάλι, ειδικά για μας τους ενήλικες, είναι εύκολο έτσι όπως τρέχουμε στον ρυθμό της καθημερινότητας, και μάλιστα πίσω από κάποια πράγματα που δεν έχουν στ’ αλήθεια σημασία, να παραβλέπουμε τη συνολική εικόνα της ζωής και του κόσμου.

Τα βιβλία σας κυκλοφορούν σε περισσότερες από 30 χώρες. Υπάρχει κάποιο μυστικό γι’ αυτή την επιτυχία;

Νομίζω ότι ήταν ως επί το πλείστον θέμα τύχης σε συνδυασμό με πολλή και σκληρή δουλειά (αλλά ως επί το πλείστον θέμα τύχης).

Είναι κυρίως θέμα ταλέντου ή δεξιοτήτων –που αποκτά κανείς, λόγου χάρη, σε σεμινάρια– το να μπορεί να μπει κανείς στο μυαλό ενός παιδιού;

Δεν έχω ιδέα, λυπάμαι. Θεωρώ όμως ότι το κίνητρο παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην ικανότητα ενός ανθρώπου να επικοινωνήσει με τα παιδιά. Τα παιδιά έχουν μια θαυμάσια διαισθητική ικανότητα και επικοινωνούν με άλλα άτομα χωρίς να βάζουν φίλτρα ή να έχουν κάποιο πρόγραμμα. Επομένως, θα έλεγα ότι αν τα κίνητρά σου είναι καλά –αν, λόγου χάρη, βάζεις σε πρώτο πλάνο τα παιδιά και μετά τον εαυτό σου– τότε θα μπορέσεις απολύτως φυσικά να επικοινωνήσεις μαζί τους.

Πόσο σημαντικό είναι για σας να δημιουργείτε βιβλία που αρέσουν εξίσου σε μεγάλους και παιδιά;

Πάρα πολύ! Δημιουργώ εικονογραφημένα βιβλία κυρίως για να επικοινωνήσουν οι γονείς με τα παιδιά τους. Ελπίζω ότι τα βιβλία μου τα διαβάζουν πάντα μαζί μικροί-μεγάλοι. Ως γονιός, έχω ανακαλύψει ότι τα βιβλία είναι η καλύτερη βάση για να περνάω ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μου.

Philip Bunting 1

Είναι δύσκολο να καλλιεργήσουν οι γονείς τη φιλαναγνωσία στα παιδιά τους;

Ξέρω ότι κάποια παιδιά έλκονται περισσότερο από τα βιβλία απ’ ό,τι άλλα, γι’ αυτό πιστεύω ότι η απάντηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κάθε οικογένεια. Ωστόσο, τα παιδιά τείνουν να μιμούνται τους γονείς τους, κι έτσι το να προβάλλεις ως γονιός το μοντέλο του ανθρώπου που διαβάζει είναι ένας υπέροχος τρόπος να καλλιεργήσεις τη φιλαναγνωσία στα παιδιά σου. Επίσης, το να υπάρχουν άφθονα βιβλία στο σπίτι, προορισμένα για τα μικρά χεράκια, είναι άλλη μια καλή αρχή. Και, τέλος, το να διαβάζεις με τα (και όχι στα) παιδιά σου σε καθημερινή βάση είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος να δεθείς μαζί τους και να τους εμφυσήσεις μια αγάπη για τη μάθηση, που θα διαρκέσει σε όλη τους τη ζωή.

Ποια είναι η πιο ζωντανή ανάμνησή σας από κάποιο βιβλίο που διαβάσατε όταν ήσασταν μικρός;

Όπως και σε πολλά άλλα πειραχτήρια, μου άρεσαν πολύ οι δεινόσαυροι όταν ήμουν μικρός κι έτσι τα αγαπημένα μου βιβλία ήταν βιβλία γνώσεων για τις θηριώδεις αυτές σαύρες. Όσον αφορά τη μυθοπλασία, το Τζουράσικ Παρκ είχε βγει όταν ήμουν δέκα ετών – αλλά οι γονείς μου δε με άφηναν να δω την ταινία, οπότε διάβασα το βιβλίο. Σκέφτομαι, εκ των υστέρων, ότι θα μπορούσα να είχα στραφεί επαγγελματικά προς την παλαιοντολογία. Δεν πειράζει, όμως, τρως λιγότερη σκόνη ως δημιουργός παιδικών βιβλίων παρά ως παλαιοντολόγος! Το βιβλίο Dick Whittington [Ντικ Γουίτινγκτον] με απέτρεψε από το να πάω να ζήσω στο Λονδίνο (αλλά μου δίδαξε την αξία μιας ωραίας βόλτας). Και οι Μικροσκοπίνοι του Ρόαλντ Νταλ μού κόβουν το αίμα ακόμα και σήμερα.

Ποια βιβλία θα χαρακτηρίζατε «καλά» για παιδιά;

Για τις ηλικίες στις οποίες απευθύνομαι ως δημιουργός, θεωρώ ότι ένα καλό βιβλίο είναι αυτό που μπορείς να το μοιραστείς, να συζητήσεις γι’ αυτό και, ακόμα καλύτερα, να προκαλέσει περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντά.

Τα κοινά μας στοιχεία ξεπερνούν κατά πολύ τις διαφορές μας.

Ποιο είναι το πιο δύσκολο θέμα με το οποίο έχετε ασχοληθεί μέχρι στιγμής σε κάποιο βιβλίο σας;

Τα πιο ενδιαφέροντα θέματα είναι αυτά για τα οποία δεν έχουμε απαντήσεις. Το βιβλίο Ποιος είμαι; θίγει το δύσκολο ζήτημα της συνείδησης [σ.σ.: με τη φιλοσοφική έννοια]. Θα έλεγα ότι αυτό είναι το πιο δύσκολο θέμα με το οποίο έχω καταπιαστεί μέχρι στιγμής.

Ποιο είναι το πιο αναπάντεχο σχόλιο που έχετε λάβει από κάποιον αναγνώστη ή αναγνώστρια;

Δεν πρόκειται ακριβώς για σχόλιο, αλλά κάποτε ένας ενήλικος αναγνώστης είχε κάνει τατουάζ έναν χαρακτήρα μου (τον Μόουποουκ) στο μπράτσο του. Αυτό ήταν κάτι τελείως απροσδόκητο!

Η σύζυγός σας, Λόρα Μπάντινγκ, είναι επίσης συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Πόσο εύκολο είναι για σας ως ζευγάρι να εργάζεστε στο ίδιο επαγγελματικό πεδίο;

Έχουμε τρία μικρά παιδιά (9, 7 και 4 ετών), επομένως το πιο δύσκολο θέμα που αντιμετωπίζουμε είναι να βρούμε τον χρόνο να κάνουμε έστω και λίγη δουλειά! Ωστόσο, νομίζω ότι τα καταφέρνουμε καλά, καθώς έχουμε την τύχη να ζούμε σε ένα πανέμορφο μέρος της Αυστραλίας (κοντά στη Νούσα, στο Κουίνσλαντ) κι έχουμε αρκετό χώρο στο σπίτι για ν’ απομονωνόμαστε, όταν χρειάζεται.

Philip Bunting 2 © Bridget Wood

Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το βιβλίο που ετοιμάζετε αυτή την περίοδο;

Ετοιμάζω ένα βιβλίο για την ανθρώπινη αναπαραγωγή, στο ίδιο στιλ με το Πώς βρέθηκα εδώ; – με άλλα λόγια, πρόκειται για άλλο ένα βιβλίο που δεν είναι λογοτεχνικό κι έχει δημιουργηθεί για τους γονείς, ώστε να τους βοηθήσει να εξηγήσουν στα παιδιά και να συζητήσουν μαζί τους γι’ ακόμα ένα μεγάλο, αναπόφευκτο ερώτημα.

Έχετε επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα; Ποια είναι η γνώμη σας για τη χώρα μας;

Ναι, έχω έρθει αρκετές φορές στην υπέροχη χώρα σας και σκοπεύω να έρθω ξανά στο όχι και τόσο απώτερο μέλλον. Έχω επισκεφτεί την Αθήνα και μερικά νησιά. Ο μεγάλος μου γιος (ο Λίο, 9 ετών) λατρεύει την ελληνική μυθολογία και σχεδιάζουμε να κάνουμε ένα ταξίδι στους Δελφούς, στον Όλυμπο και σε πολλούς παρόμοιους προορισμούς. Είστε πολύ τυχεροί που ζείτε σε μια τόσο ωραία χώρα, η οποία έχει προσφέρει τόσα σε όλο τον κόσμο – και συνεχίζει να προσφέρει. Πέρασα έξι μήνες μελετώντας ό,τι πιο εκλεκτό έχουν εξαγάγει οι Έλληνες σε όλο τον κόσμο –τη δημοκρατία– για ένα βιβλίο που θα εκδοθεί σε έναν χρόνο περίπου. Σημειωτέον ότι είμαι λάτρης κι ενός σύγχρονου Έλληνα διανοητή – του Γιάνη Βαρουφάκη. Είμαι σίγουρος ότι είναι διάσημος στην Ελλάδα, πιστεύω όμως ότι και ο υπόλοιπος κόσμος θα χρειαζόταν λίγο περισσότερο Γιάνη. Σας παρακαλώ, στείλτε τον πίσω στην Αυστραλία! [χαμόγελο]

Ποιος είμαι;
Φίλιπ Μπάντινγκ
Εικονογράφηση: Φίλιπ Μπάντινγκ
Μετάφραση: Ράνια Μπουμπουρή
Susaeta
σ. 40
ISBN: 978-960-617-864-1
Τιμή: 9,00€