Mark Sullivan: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
Ο Μαρκ Σάλιβαν έχει γράψει δεκαοκτώ μυθιστορήματα, καθώς και τη σειρά «Private», η οποία βρίσκεται στα ευπώλητα των New York Times και την οποία γράφει με τον James Patterson. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Βραβείο Νέων Ταλέντων WH Smith, και τα έργα του έχουν δεχτεί διθυραμβικές κριτικές. Μεγάλωσε στο Μέντφιλντ της Μασαχουσέτης και αποφοίτησε από το Κολέγιο Χάμιλτον με πτυχίο στην αγγλική φιλολογία, πριν εργαστεί ως εθελοντής στο Ειρηνευτικό Σώμα στη Νιγηρία. Με την επιστροφή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, πήρε πτυχίο από τη Σχολή Δημοσιογραφίας Μέντιλ του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν και ξεκίνησε καριέρα στο ερευνητικό ρεπορτάζ. Εξαίρετος σκιέρ και λάτρης της περιπέτειας, ζει με τη γυναίκα του στο Μπόζμαν της Μοντάνα.
Διαβάζοντας το μυθιστόρημά σας Κάτω από τον πορφυρό ουρανό συγκινήθηκα και δάκρυσα πολλές φορές. Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής;
Άκουσα την ιστορία του Πίνο τη χειρότερη μέρα που έχω περάσει ποτέ μου, μια μέρα που θεώρησα ως αυτοκτονία, μια μέρα που στο τέλος ζήτησα βοήθεια από τον Θεό και το Σύμπαν. Ζήτησα μια ιστορία με νόημα, με έναν σκοπό. Τρεις ώρες αργότερα, σε ένα δείπνο όπου ήμουν αναγκασμένος να παραβρεθώ, ένας υπέροχος ξένος άρχισε να μου διηγείται ό,τι γνώριζε για τον Πίνο Λέλα. Όταν ήταν 17 χρονών, οδήγησε τους Εβραίους της κατεχόμενης Ιταλίας στη διαφυγή προς τις Άλπεις μες στον χειμώνα, μετά έγινε κατάσκοπος των Συμμάχων στη γερμανική Ανώτατη Διοίκηση και ερωτεύτηκε μια μεγαλύτερή του γυναίκα, η οποία στοίχειωσε το υπόλοιπο της ζωής του. Δεν το πίστεψα στην αρχή, αλλά μετά έμαθα ότι ο Πίνο ζούσε ακόμη. Έξι βδομάδες αργότερα, πέταξα στο Μιλάνο και άκουσα την ιστορία από πρώτο χέρι. Κι εγώ συγκινήθηκα, έκλαψα και αναφώνησα από χαρά! Μέσα από την ιστορία του, τα δικά μου προβλήματα έμοιαζαν να συρρικνώνονται, αφού έμαθα πώς αντιμετώπιζε τη θλίψη, την τραγωδία και τα μικρά θαύματα της ζωής – και όλα αυτά θα συνδυάζονταν για να αλλάξουν και τη δική μου ζωή. Όταν έφυγα από την Ιταλία, ορκίστηκα να πω την ιστορία αυτή σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο. Μόνο που δεν φανταζόμουν ότι η έρευνα και η συγγραφή θα μου έπαιρναν σχεδόν μία δεκαετία.
Η ιστορία του Πίνο Λέλα είναι μια από τις πολλές ιστορίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Γιατί οι περισσότερες έμειναν στην αφάνεια;
Στην Ιταλία, βέβαια, πολλές ιστορίες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ξεχάστηκαν, γιατί οι άνθρωποι που τις έζησαν θέλησαν να ξεχάσουν. Ένιωσαν στο πετσί τους τι θα πει αποτροπιασμός, πέρασαν απίστευτες καταστάσεις και όταν ο πόλεμος τελείωσε, θέλησαν ν’ αφήσουν αυτό το κομμάτι της ζωής τους πίσω τους. Πολλές φορές, από τότε που εκδόθηκε το Κάτω από τον πορφυρό ουρανό, έχω λάβει γράμματα από απογόνους ανθρώπων που έζησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι μου λένε για τους γονείς τους ή τους παππούδες τους ότι δεν μιλούσαν ποτέ για τις εμπειρίες τους. Κάθε μέρα πεθαίνουν περισσότεροι από έξι χιλιάδες επιζήσαντες του πολέμου και μαζί με αυτούς και οι αναμνήσεις τους. Αν γνωρίζετε κάποιους που έζησαν αυτές τις καταστάσεις, ρωτήστε να σας πουν πριν να είναι πολύ αργά.
Ο Πίνο ζει στην Ιταλία του μεσοπολέμου. Η οικογένειά του τον στέλνει σε ένα σχολείο Καθολικών για να σπουδάσει. Εκεί πώς ο ιερέας Ρε τον βοηθά να ωριμάσει;
Ο πατέρας Ρε στέλνει τον Πίνο μόνο του σε δύσκολες πλαγιές για να σκληραγωγηθεί στο βουνό και μετά του εμπιστεύεται τις ζωές των Εβραίων και άλλων προσφύγων, που προσπαθούν να δραπετεύσουν από την κατεχόμενη απ’ τους Ναζί Ιταλία. Η εμπειρία του αλτρουισμού και το ρίσκο της ζωής του για να σώσει τους άλλους, αλλάζει τον Πίνο από ένα εγωιστικό αγόρι σε έναν ανιδιοτελή άντρα.
Όταν έφυγα από την Ιταλία, ορκίστηκα να πω την ιστορία αυτή σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο. Μόνο που δεν φανταζόμουν ότι η έρευνα και η συγγραφή θα μου έπαιρναν σχεδόν μία δεκαετία.
Αυτό που μου άρεσε είναι η τόλμη του Πίνο. Γιατί αυτή η γενιά δεν φοβόταν, γιατί είχε απαράμιλλο θάρρος;
Σχετικά με τον Πίνο, εν μέρει θεωρώ ότι ήταν η ηλικία του. Είναι μόνο 17 χρονών όταν ξεκινάει το βιβλίο, και ένα δεκαεφτάχρονο αγόρι δεν έχει αναπτύξει ακόμα τον μετωπιαίο λοβό, όπου ο φόβος γίνεται αισθητός έντονα στη μετέπειτα ζωή. Κάθε αγόρι που γνωρίζω σε αυτή την ηλικία είναι σχεδόν ατρόμητο. Αλλά πέρα από αυτό, πιστεύω ότι υπήρχε μια συλλογική αντίληψη ανάμεσα στους ανθρώπους και στα έθνη ότι η τυραννία πρέπει να καταπολεμηθεί, ότι η ειρήνη θα πρέπει να διατηρηθεί και ότι η προσωπική θυσία ήταν ένα σημαντικό κομμάτι σ’ αυτή τη μάχη.
Το συναρπαστικότερο μέρος του μυθιστορήματος είναι όταν ο Πίνο γίνεται οδηγός του στρατηγού Λέγιερς.
Είναι 18 ετών, όταν διορίζεται οδηγός του Γερμανού υποστράτηγου Χανς Λέγιερς από την οργάνωση Todt. Στην πρώτη περίπτωση, είναι η αληθινή αγάπη του Πίνο για τους άλλους ανθρώπους που επικρατεί. Ενώ στη δεύτερη περίπτωση, είναι σύμπτωση το ότι αναλαμβάνει να οδηγήσει για τον Λέγιερς. Οποιοσδήποτε φόβος θα μπορούσε να υπάρχει ξεπερνιέται από το πόσο μεγάλη βοήθεια θα μπορούσε να προσφέρει στην Αντίσταση με το να πηγαίνει εκεί που πηγαίνει ο Λέγιερς και να βλέπει ό,τι βλέπει και αυτός.
Μέσα από τις σελίδες του μυθιστορήματος, φαίνεται ότι η αγάπη βοηθά τους ανθρώπους να ξεπερνούν τα διάφορα εμπόδια. Εσείς τι μάθατε γράφοντάς το;
Αν έμαθα κάτι γράφοντας αυτό το βιβλίο, είναι ότι στο τέλος μένει η αγάπη – ανεξαρτήτως των εκάστοτε εμποδίων, ακόμα και του θανάτου.
Η ζωή του Πίνο είναι γραμμένη με επικά στοιχεία. Κατά πόσο τον βοήθησε η οικογένειά του σε αυτή τη δύσκολη διαδρομή;
Η ζωή του έχει πράγματι πολλά επικά στοιχεία. Απ’ ό,τι έχω καταλάβει, ο Πίνο ήταν ένας αισιόδοξος, θετικός άνθρωπος από την παιδική του ηλικία. Είχε πολυμελή, μεγάλη οικογένεια που κατοικούσε σε μια αρκετά μικρή περιοχή του Μιλάνου. Οι γονείς του ήταν ισχυρογνώμονες – ειδικά η μητέρα του. Το ίδιο και ο μικρότερος αδερφός του. Στο περιβάλλον του υπήρχε δύναμη, ελπίδα και ασφάλεια. Υπήρχε επίσης και η Καθολική ανατροφή του και η ακράδαντη αντίληψή του ότι οφείλεις να φροντίζεις τον συνάνθρωπό σου.
Ποιο είναι το πιο ικανοποιητικό κομμάτι της επιτυχίας αυτής της ιστορίας;
Η ιστορία του Πίνο με συγκίνησε, με ενέπνευσε και με άλλαξε. Στην πραγματικότητα, προσπάθησα να κρατήσω τον ρόλο μου στο βιβλίο όσο το δυνατόν μικρότερο, ενώ μετέδιδα το συναισθηματικό ταξίδι που βίωσα ακούγοντας την ιστορία του Πίνο. Να τι είναι ενδιαφέρον από την προσωπική μου ιστορία εδώ: Στην ερώτησή σας, ποιο είναι το πιο ικανοποιητικό κομμάτι της επιτυχίας αυτής της ιστορίας, τι να απαντήσω; Το γεγονός ότι απέκτησε περισσότερους από ένα εκατομμύριο αναγνώστες σε έναν χρόνο; Ότι έχει μεταφραστεί σε 32 γλώσσες; Η σειρά των 10 επεισοδίων που είναι βασισμένη στο βιβλίο μου; Εγώ απαντώ: Τίποτε απ’ αυτά, όσο όμορφα και ευχάριστα κι αν είναι. Τη μεγαλύτερη ικανοποίηση την πήρα από γράμματα και σημειώματα που έλαβα από αναγνώστες που βρίσκονταν σε απόλυτη απόγνωση κι είχαν ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις, πριν διαβάσουν το βιβλίο. Η ιστορία όμως του Πίνο τούς άλλαξε και μπορούν να εκτιμήσουν το θαύμα της ζωής τους και να έχουν πίστη για ένα καλύτερο αύριο – ακριβώς το ίδιο αντίκτυπο είχε και σε μένα, κι αυτός είναι ο λόγος που περιλαμβάνω στην ιστορία ένα μικρό κομμάτι με το δικό μου βίωμα.
Η εμπειρία του αλτρουισμού και το ρίσκο της ζωής του για να σώσει τους άλλους, αλλάζει τον Πίνο από ένα εγωιστικό αγόρι σε έναν ανιδιοτελή άντρα.
Ποιοι λόγοι βοήθησαν ώστε το βιβλίο να γίνει γνωστό και να μεταφερθεί στην οθόνη;
Η καλή τύχη και η σύμπτωση αποτέλεσαν από την αρχή κομμάτι του βιβλίου. Ο Μάικλ Πίνο, ο γιος του Πίνο, έδωσε ένα από τα πρώτα αντίτυπα σε μια φίλη του που μένει στο Μάμουθ Λέικς, στην Καλιφόρνια. Αυτή το έδωσε σε μια φίλη της, που με τη σειρά της το έδωσε στην κόρη της, που δουλεύει στο Χόλιγουντ για τη μεγάλη παραγωγό Έιμι Πασκάλ. Η Έιμι διάβασε το βιβλίο, το αγάπησε και πήρε τα δικαιώματα, αφού το έδειξε και στον Τομ Χόλαντ (πολύ γνωστός από τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο Σπάιντερμαν), στον οποίο επίσης άρεσε και θα παίξει τον Πίνο στη μίνι σειρά. Πιστεύω ότι η εξέλιξη αυτή είναι φανταστική, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα μάθουν την ιστορία του Πίνο, αυτό δηλαδή που ήταν εξαρχής ο στόχος μου.
Έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα;
Δεν είχα ακόμα την τιμή και την ευχαρίστηση. Η γυναίκα μου βέβαια έχει γυρίσει όλη την Ελλάδα και σχεδιάζουμε ένα μεγάλο ταξίδι προς τα εκεί στο μέλλον.
Τι θα απευθύνατε στους Έλληνες αναγνώστες που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Η ιστορία του Πίνο μπορεί να διαδραματίστηκε στην Ιταλία πριν από δεκαετίες, αλλά ακόμα αντηχεί σε κάθε εποχή και σε κάθε μέρος λόγω του θέματός της, που είναι καθολικό. Ελπίζω να απολαύσετε το βιβλίο! Τις ευχές μου για ό,τι καλύτερο!
Μετάφραση από τα αγγλικά: Θοδωρής Ιντζέμπελης
Κάτω από τον πορφυρό ουρανό
Μαρκ Σάλιβαν
μετάφραση: Νοέλα Ελιασά
Οξύ/Floral
576 σελ.
ISBN 978-960-436-555-5
Τιμή €17,50
