fbpx
 Kατερίνα Σχινά: συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου

Kατερίνα Σχινά: συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου

 

H βιβλιοκριτικός Kατερίνα Σχινά δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Υπηρετεί δυναμικά τον χώρο του βιβλίου εδώ και πολλά χρόνια από διάφορα πόστα: έχει περάσει από την Αυγή, την Καθημερινή της Κυριακής, την Ελευθεροτυπία, το Τέταρτο, την τηλεόραση και τα ραδιόφωνα της πάλαι ποτέ ΕΡΤ, το Κανάλι 15. Ανάμεσα στις πολλές ενασχολήσεις της είναι και η μετάφραση σπουδαίων συγγραφέων, όπως ο Φίλιπ Ροθ, ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, η Τόνι Μόρισον, ο Ίαν Μακ Γιούαν, η διδασκαλία της μουσικής και η συμμετοχή της σε συλλογικές εκδόσεις. Στο παρόν βιβλίο της μοιράζεται μαζί μας την πλεκτική αυτοβιογραφία της, μέσα από ιστορίες των πουλόβερ που έφτιαξε η ίδια αλλά κι εκείνων που τα φόρεσαν.

Κυρία Σχινά, συμφωνείτε ότι το βιβλίο σας αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και η αυτοβιογραφία μιας πλέκτριας; Η δική σας δηλαδή...

Κατά μία έννοια, ναι. Κάποιος το χαρακτήρισε «μυθιστόρημα μαθητείας», και πραγματικά θα μου άρεσε να το δω έτσι. Ένα βιβλίο που μιλάει για το πώς ωριμάζει η αφηγήτρια μαθαίνοντας να συνταιριάζει χέρι και μυαλό, γιατί το πρώτο ανοίγει στο δεύτερο τον δρόμο για να σκεφτεί και γιατί το δεύτερο, χωρίς το πρώτο, κινδυνεύει από ασφυξία.

Όποιος πλέκει είναι ένας αλχημιστής, φύλακας του χρόνου, πιονιέρος γράφει η Τζόαν Τέρνεϊ. Εσείς ποιον από τους τρεις χαρακτηρισμούς διαλέγετε, ποιος σας αρμόζει περισσότερο;

Θα διάλεγα τον μεσαίο, επειδή ο χρόνος του πλεκτού είναι χρόνος που γεμίζει και πολλαπλασιάζεται, που αναστοχάζεται το παρελθόν του και προσβλέπει στο μέλλον του κεφαλαιοποιώντας την εμπειρία, που επιτρέπει τον ελεύθερο στοχασμό και την εσωτερική ενατένιση. Είναι πλούσιος ο χρόνος που ξοδεύεται στα έργα των χεριών.

«Ανήκε» –γράφετε για τον αδελφό σας στην έκτη ιστορία σας, «Μια Ισιδώρα στη Μήλο»– «κι αυτός στις τάξεις εκείνων που την πραγματική ζωή τους την έχει προεξαγγείλει η αναγνωστική – με άλλα λόγια, ήταν από εκείνους που ζούσαν ή προσπαθούσαν να ζήσουν όσα είχαν πρώτα διαβάσει». Ανήκετε κι εσείς στην ίδια κατηγορία των αιθεροβαμόνων;

Δεν θα έλεγα ότι όσοι λαχταρούν να ζήσουν όσα έχουν πρώτα διαβάσει είναι αιθεροβάμονες. Απλώς απαιτεί από τη ζωή να γίνει πιο ποιητική και ίσως αυτή η απαίτηση να καθιστά, όντως, ποιητικό το βίωμα. Όχι πως δεν επιφυλάσσει απογοητεύσεις μια τέτοια στάση. Όμως κάτι κερδίζει κανείς με το να μη βολεύεται, να μην ησυχάζει, να προσβλέπει σε μια εμπειρία που αρνείται τη σύμβαση και αναστατώνει την καθιερωμένη τάξη – έστω και αν, εκ των πραγμάτων, υποχρεωθεί, με τον χρόνο, να βάλει νερό στο κρασί του.

Μέσα από το βιβλίο σας μάθαμε ότι η Μπίλι Χόλιντεϊ λίγο πριν βγει στη σκηνή έπλεκε μανιωδώς. Κι ακόμα ότι στα καμαρίνια τους έπλεκαν καθε βράδυ και η Τασώ Καββαδία και η Κατίνα Παξινού. Αλήθεια, πόσο χρόνο σάς πήρε η έρευνα πριν αρχίσετε να γράφετε το βιβλίο;

Προσπάθησα να συνδέσω εμπειρία και γνώση, όσα έμαθα ζώντας και όσα έμαθα διαβάζοντας. Το πλεκτό της Κατίνας Παξινού, π.χ., το έχω δει με τα μάτια μου στο καμαρίνι της όταν, στα δεκατρία μου, είχα την τύχη να παρακολουθήσω την τελευταία της παράσταση, στη Μάνα Κουράγιο του Μπρεχτ. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση τότε, όταν ακόμη θεωρούσα το πλέξιμο πληκτική ενασχόληση. Στα χρόνια που κύλησαν, και καθώς άρχισα να πλέκω με μανία κι εγώ, μου άρεσε να αλιεύω, αρχικά χωρίς κανέναν στόχο, μια παράγραφο από ένα μυθιστόρημα, ένα ποίημα, μια αναφορά στο πλεκτό. Συνέβαινε, μάλιστα, το εξής παράδοξο: η μια πληροφορία έφερνε την επόμενη με τόσο αβίαστο και φυσικό τρόπο, που ήταν λες και το βιβλίο απαιτούσε να γραφτεί. Δεν μπορώ να πω ότι έκανα συστηματική έρευνα, απλώς διάβασα, άκουσα και είδα πολλά, πριν συναρμολογήσω τις ακατάτακτες και αδέσποτες σημειώσεις μου σε συγκροτημένο κείμενο.

Γράφετε κάπου ότι η συγγραφή αυτού του βιβλίου σάς παίδεψε, σας αντιστάθηκε, σας αποθάρρυνε. Ίσως γιατί ούσα τόσα χρόνια μέσα για μέσα στον χώρο του βιβλίου, γίνατε άθελά σας σκληρή έναντι του εαυτού σας;

Νομίζω ότι τον παιδεμό και την αποθάρρυνση τη βιώνει οποιοσδήποτε παλεύει με τη γραφή. Και όχι, δεν νομίζω ότι έγινα σκληρή με τον εαυτό μου, το αντίθετο: νομίζω ότι παρέμεινα ανεπίτρεπτα επιεικής μαζί του.

Ανάμεσα σε όσους ευγενικά ευχαριστείτε για τη συνδρομή τους στην υλοποίηση του βιβλίου σας είναι και η κόρη σας, Ειρήνη. Υποθέτω ότι θα είναι ένα κορίτσι που δεν έχει ουδεμία σχέση με τις βελόνες και τα πλεκτά;

Κάθε άλλο. Είναι είκοσι ετών, σπουδάζει Καλές Τέχνες και ξέρει να πλέκει. Έμαθε, μάλιστα, πολύ νωρίς. Η ιστορία που φέρει το όνομά της περιγράφει εκείνη την πρώτη μύηση.

Το κεφάλαιο 4, «Μια ανδροπρεπής τέχνη», έχει τεράστιο ενδιαφέρον γιατί μαθαίνουμε ότι και οι άνδρες πλέκουν –οι ψαράδες– κι ανέκαθεν έπλεκαν, από τους αδελφούς Λιμιέρ, τον μικρό πρίγκιπα Αλέξη Ρομανόφ μέχρι τα αγόρια στην Αγγλία στον Πόλεμο, που πλέκαν την εκεί φανέλα του στρατιώτη...

Μα η πλεκτική τέχνη έχει ανδρική καταγωγή – το επιβεβαιώνει πανηγυρικά η Ιστορία. Στην αρχαία Αίγυπτο πλέκουν οι άνδρες, οι γυναίκες υφαίνουν – το ίδιο και στον Μεσαίωνα της Δύσης ή στην Ιαπωνία των Σαμουράι. Και, βέβαια, σήμερα πλέκουν (έστω και δίχτυα) οι ψαράδες της Μεσογείου, οι κάτοικοι των Άνδεων (στο νησάκι Τακίλε, στα σύνορα Βολιβίας και Περού, οι γυναίκες γνέθουν και οι άνδρες πλέκουν, οι καλύτεροι μάλιστα είναι περιζήτητοι γαμπροί), πολλοί εικαστικοί και, βεβαίως, ηθοποιοί, όπως μαθαίνουμε από τα περιοδικά life-style.

Έχετε περάσει από εφημερίδες και περιοδικά, έχετε συνεργαστεί με την πρώην ΕΡΤ, είστε στον χώρο και επί καλών εποχών. Αν η κόρη σας σήμερα ήθελε να ακολουθήσει το απαξιωμένο επάγγελμά μας, τι θα τη συμβουλεύατε;

Η δημοσιογραφία είναι σπουδαίο επάγγελμα και δεν της αξίζει η απαξίωση που την περιβάλλει σήμερα και για την οποία ευθυνόμαστε, εν πολλοίς, κι εμείς που τη διακονούμε. Πιστεύω ότι θα αναδυθεί από τις στάχτες της, όταν ολοκληρωθεί αυτή η δύσκολη φάση της μετάβασης προς μια νέα εποχή, που ακόμη δεν μπορούμε να τη σκιαγραφήσουμε, παρά μόνον αμυδρά. Αν η κόρη μου ήθελε να ακολουθήσει το επάγγελμά μας δεν θα την απέτρεπα, όπως δεν θα την απέτρεπα και από οποιαδήποτε άλλη επιλογή της. Ίσως θα της εξέθετα τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα προσπαθούσα να την επηρεάσω.

Διαβάζετε, μεταφράζετε, πλέκετε, γράφετε... Ποια από τις καθημερινές ασχολίες σας θα αποχωριζόσασταν με περισσότερη λύπη;

Είναι αδύνατον να αποχωριστώ την ανάγνωση – και επειδή, όπως έχουν πει, τα βιβλία γεννούν άλλα βιβλία, ή εν πάση περιπτώσει κείμενα, θα μου ήταν πολύ δύσκολο να αποχωριστώ και τη γραφή.

Από όσους σπουδαίους λογοτέχνες έχετε μεταφράσει, ποιος μίλησε περισσότερο στην καρδιά σας;

Με συγκινεί η Τόνι Μόρισον, αλλά αγαπώ τον Φίλιπ Ροθ. Είναι ταυτόχρονα συνομιλητικός και στοχαστικός, σαρκαστικός και ιδιότυπα λυρικός. Μ' αρέσει ο τρόπος που βλέπει την ανθρώπινη κατάσταση: σαν μαύρη κωμωδία. Είμαι πολύ ευτυχής που μου δόθηκε η ευκαιρία να τον μεταφράσω.

Τούτο το καλοκαίρι θα σας βρει με βελόνες και μαλλί και υπολογιστή κάπου στην εξοχή ή είστε από εκείνους που αγαπούν την Αθήνα χωρίς το αγριεμένο πλήθος;

Τούτο το καλοκαίρι είναι παντελώς απρογραμμάτιστο. Λαχταρώ ένα νησί που αγάπησα, αλλά πια δεν με χωράει, και αγαπάω την πόλη μας και με το αγριεμένο πλήθος της και χωρίς αυτό. Φυσικά (και δυστυχώς) ο υπολογιστής δεν θα κλείσει ούτε μια μέρα...

(Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Πίττας)

Καλή και ανάποδηΚαλή και ανάποδη
Ο πολιτισμός του πλεκτού
Κατερίνα Σχινά
Κίχλη
176 σελ.
Τιμή € 15,50
1-patakis-link


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ > ΕΛΛΗΝΕΣ
Ηρώ Σκάρου: συνέντευξη στη Χαριτίνη Μαλισσόβα

Η Ηρώ Σκάρου κατάγεται από την Ικαρία. Μεγάλωσε στη Σύρο και στην Αθήνα. Με σπουδές στη φιλοσοφία και μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων, εργάστηκε κυρίως στην εκπαίδευση και στο μάρκετινγκ....

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ > ΕΛΛΗΝΕΣ
Τατιάνα Αβέρωφ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Η Τατιάνα Αβέρωφ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Σπούδασε Ψυχολογία στην Αθήνα και στο Λονδίνο και εργάστηκε είκοσι χρόνια ως ψυχολόγος. Ήταν εισηγήτρια σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής στο ΕΚΕΒΙ,...

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ > ΕΛΛΗΝΕΣ
Τόλης Νικηφόρου: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1938, σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και εργάστηκε κυρίως ως σύμβουλος εσωτερικής οργάνωσης επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο....

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.