Ηλίας Καρελλάς: συνέντευξη στη Χαριτίνη Μαλισσόβα
Ο Ηλίας Καρελλάς ξεκίνησε την πορεία του στο θέατρο σκιών το 1996. Το 2002, έδωσε μια ανανεωτική πνοή στο θέατρο για παιδιά και νέους δημιουργώντας πρωτοποριακές παραστάσεις όπου συνυπάρχουν αρμονικά επί σκηνής ο ηθοποιός, η σκιά, η κούκλα, η μάσκα, τα πολυμέσα και η ζωντανή μουσική. Ως σκιοπαίκτης και σκηνοθέτης έχει αποκτήσει πλέον μια μοναδική ταυτότητα στον χώρο του θεάματος. Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σκηνοθετεί και συμμετέχει από το 2013 στον καθιερωμένο κύκλο εκδηλώσεων «Χριστούγεννα στο Μέγαρο». Παράλληλα, από τον Νοέμβριο του 2018, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αναγνωρίζοντας την αξία και τον ρόλο της παράδοσης, δημιούργησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συνεργασία με τον Ηλία Καρελλά ένα στέκι για το θέατρο σκιών, «Το σπίτι του Καραγκιόζη». Έχει συμμετάσχει ακόμη σε παραγωγές στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, στο Summer Nostos Festival. Σκηνοθέτησε και συμμετείχε επίσης σε παραστάσεις στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, σε συνεργασία με το «Ελληνικό Σχέδιο», στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στα θέατρα Κάππα, Προσκήνιο, Ριάλτο κ.ά. Για τις παραστάσεις του έχει τιμηθεί με βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συμμετέχει σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις ανά την Ελλάδα. Διοργανώνει εργαστήρια και σεμινάρια για το θέατρο σκιών για μαθητές και εκπαιδευτικούς. Κατά καιρούς συμμετέχει σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές παραγωγές. Με τις Εκδόσεις Susaeta συνεργάζεται από το 2015. Το βιβλίο-CD Άκουσε τους Όρνιθες: Ο Καραγκιόζης στη Χώρα των Πουλιών μάς έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.
Ο Καραγκιόζης στη Χώρα των Πουλιών, μια δική σας διασκευή από τους Όρνιθες του Αριστοφάνη για το θέατρο σκιών. Τι συναντάμε στην παρούσα έκδοση;
Συναντάμε τον Καραγκιόζη και την παρέα του να μας αφηγούνται με έναν διαφορετικό τρόπο την αρχαία κωμωδία. Πρόκειται για την παράσταση που παρουσίασα στο Summer Nostos Festival, στο πάρκο Σταύρος Νιάρχος, που έγινε ένα υπέροχο βιβλίο από τις Εκδόσεις Susaeta. Το βιβλίο είναι γεμάτο εικόνες με έμπνευση από τη λαϊκή ζωγραφική και το θέατρο σκιών, ενώ στο CD που συνοδεύει την έκδοση ακούμε σχεδόν ολόκληρη την παράσταση και τη μουσική των String Demons.
Γιατί επιλέξατε τον Καραγκιόζη και τον μπαρμπα-Γιώργο για τους ρόλους του Πεισθέταιρου και του Ευελπίδη;
Διάλεξα για πρωταγωνιστές τον Καραγκιόζη και τον θείο του τον μπαρμπα-Γιώργο, για να ταυτιστεί άμεσα το παιδικό κοινό με δύο γνωστούς ήρωες-σύμβολα. Άλλωστε, οι χαρακτήρες τους είναι τόσο κοντά με του Αριστοφάνη. Ο πονηρός και πανέξυπνος Πεισθέτερος-Καραγκιόζης και ο αγαθός Ευελπίδης-μπαρμπα-Γιώργος ήταν ιδανικοί.
Υπάρχει κάποια λεπτή ισορροπία που ο δημιουργός οφείλει να τηρεί στο πλαίσιο κάποιας καινοτομίας ή στην τέχνη όλα επιτρέπονται;
Αν έχεις βαθιά γνώση της παράδοσης και του παρελθόντος τιμώντας τους προγόνους, οφείλεις να βάλεις τη δική σου σφραγίδα στο σήμερα. Στην τέχνη όλα επιτρέπονται.
Ένα παιδικό θεατρικό βιβλίο μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών και στη σχολική τάξη;
Σαφώς ένα παιδικό βιβλίο είναι η καλύτερη συντροφιά για κάθε περίπτωση. Σίγουρα ένα βιβλίο για παιδιά, όπως και μια παράσταση, μπορεί να αποτελέσει ένα σπουδαίο εργαλείο για την εκπαίδευση. Αυτός είναι και ο στόχος μου, το πριν και το μετά από μια παράσταση.
Πιστεύω στο ταλέντο, αλλά κυρίως στη σκληρή δουλειά.
Πόσο σημαντική για την κουλτούρα του Νεοέλληνα θεωρείτε την επαφή του με το θέατρο σκιών;
Το θέατρο σκιών, ο Έλληνας Καραγκιόζης είναι στην κουλτούρα μας. Πρόκειται για ένα θέατρο επίκαιρο, σατιρικό και λαϊκό. Όταν δίνεται στο κοινό με τον σωστό τρόπο, μέσα από ωραίες παραστάσεις, τότε το αναζητούν μικροί και μεγάλοι θεατές.
Εκτός από τη διασκευή έχετε γράψει τους στίχους, έχετε εικονογραφήσει το βιβλίο και σας ακούμε στο CD που περιέχει η έκδοση με 37 διαφορετικές φωνές-ρόλους. Αλήθεια, πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την εξαίρετη αυτή δουλειά και τι σας δυσκόλεψε ή σας προβλημάτισε περισσότερο;
Χρειάζεται πολύς χρόνος και μελέτη για καθετί. Πιστεύω στο ταλέντο, αλλά κυρίως στη σκληρή δουλειά. Μου αρέσει να βρίσκω δυσκολίες, αυτές είναι που σε πάνε παρακάτω. Σ’ αυτή την προσπάθεια με δυσκόλεψαν οι στίχοι των τραγουδιών. Ήθελα να είναι διασκεδαστικοί, χωρίς διδακτισμό και να φέρουν κάτι εντελώς καινούργιο.
Ολοκληρώσατε τις παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής με την πρωτότυπη εκπαιδευτική παράσταση Ο ήχος των σκιών. Ποια είναι η αποτίμηση των δράσεων και πόσο άλλαξαν οι συνθήκες μετά και τη μακρά περίοδο του εγκλεισμού;
Ο εγκλεισμός στοίχισε σε όλους, μικρούς και μεγάλους. Για εμάς τους καλλιτέχνες λιγάκι παραπάνω. Ελπίζω πως ζούμε τη μετά covid εποχή ή έστω ένα μεσοδιάστημα, στο οποίο μπορούμε να παίζουμε και να δημιουργούμε. Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου φιλοξενούμαι με διάφορες και διαφορετικές παραγωγές δέκα χρόνια τώρα, ετοιμάζουμε τα επόμενα βήματα.
Οι ήρωες της ιστορίας σας αναζητούν τον ιδανικό τόπο για να ζήσουν. Πώς ορίζετε εσείς τον ιδανικό τόπο και πόσο απέχει ο δικός μας τόπος από τον ιδανικό;
Ο ιδανικός τόπος για να ζει κανείς είναι το χωριό μου. Εκεί πέρασα σχεδόν ολόκληρη την περίοδο καραντίνας. Οι Αγριάνοι είναι το ωραιότερο ορεινό χωριό της Λακωνίας, χτισμένο στα 1.050 μέτρα του Πάρνωνα… Μάλλον γιατί από εκεί έχω τις πιο ωραίες και τρυφερές αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας. Οπότε ιδανικός είναι ο τόπος που αγαπάς.
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Την υπομονή.
Θέλετε να μας μιλήσετε για τα επόμενά σας σχέδια;
Ετοιμαζόμαστε για το καλοκαίρι με δύο ξεχωριστές παραγωγές. Ερωτόκριτος, μια θεατρική παράσταση για παιδιά με ηθοποιούς, σκιές και ζωντανή μουσική από τους String Demons και την Αρετή Κετιμέ, σε δική μου σκηνοθεσία-διασκευή και κίνηση της Αντιγόνης Γύρα. Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες: O Καραγκιόζης συναντά τον Βερν, μια παράσταση θεάτρου σκιών με ζωντανή μουσική από τους Burger Project και άλλες ανοιξιάτικες εκπλήξεις!
Άκουσε τους Όρνιθες (με CD)
Ο Καραγκιόζης στη Χώρα των Πουλιών
Διασκευή από τους Όρνιθες του Αριστοφάνη για Θέατρο Σκιών
Κείμενο – Εικονογράφηση: Ηλίας Καρελλάς
Πρωτότυπη μουσική: String Demons
Susaeta
24 σελ.
ISBN 978-960-617-369-1
Τιμή €11,00
