O Γιάννης Γιαννέλλης-Θεοδοσιάδης γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάστηκε ως δικηγόρος στη Μυτιλήνη. Το 2007 εξελέγη για τέταρτη φορά βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου, ενώ το 2015 ανέλαβε τη θέση του γενικού γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, από την οποία παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2019. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Έχει τιμηθεί από την ολλανδική κυβέρνηση με το ανώτατο παράσημο του Τάγματος των Ιπποτών της Οράγγης-Νάσσαου. Το μυθιστόρημά του Ισμαήλ και Ρόζα (Εκδόσεις Πατάκη, 2004, 2016) έχει μεταφραστεί στα τουρκικά και έχει μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη με τον τίτλο Η Ρόζα της Σμύρνης. Από τις Εκδόσεις Πατάκη έχουν επίσης κυκλοφορήσει τα βιβλία του Το βλέμμα της Ήρας (2008), Η λίστα του Χόρχε (2011) και Έρωτας στις φλόγες της Σμύρνης (2017). Είχε προηγηθεί το μυθιστόρημά του Η διαπλοκή της εξουσίας (εκδ. Ι. Σιδέρης, 2002) και τα ιστορικά λευκώματα Η λαϊκή πολιτική σάτιρα στο τέλος του 19ου αιώνα (εκδ. Έφεσος, 2001) και Ο λαός εικονογραφεί την ιστορία του (εκδ. Σιδέρης, 2003). Το 2013 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του Café Napolitano (εκδ. Αιολίδα) και το 2015 το Δέκα δευτερόλεπτα (εκδ. Α.Α. Λιβάνη). Έχει επίσης γράψει μελέτες για τον λαϊκό πολιτισμό. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, Σάρλιτζα Πάλλας (Εκδόσεις Πατάκη, 2019), μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του μυθιστορήματος Σάρλιτζα Πάλλας;

Είναι το τρίτο βιβλίο μου μιας τριλογίας για τη Σμύρνη. Το πρώτο μου, Ισμαήλ και Ρόζα, έγινε κινηματογραφική ταινία με τον τίτλο Η Ρόζα της Σμύρνης, το δεύτερο, Έρωτας στις φλόγες της Σμύρνης, όπου περιγράφεται η ζωή στη Σμύρνη λίγο πριν από την καταστροφή, και το τρίτο μου, Σάρλιτζα Πάλλας, που ξεκινά την ημέρα της καταστροφής: Οι ήρωές μου φτάνουν με κλεμμένη βάρκα στο περίφημο ξενοδοχείο του νησιού της Λέσβου, περνούν στον Πειραιά, ερωτεύονται, ακολουθεί η Δίκη των Έξι ως υπευθύνων της Μικρασιατικής καταστροφής, περιγράφονται τα αίτια της καταστροφής και πλέκεται μια ιστορία έρωτα μεταξύ των πρωταγωνιστών με αναπάντεχη εξέλιξη.

Από το έργο σας διαπιστώνουμε ότι είστε ιδιαίτερα γοητευμένος τόσο από τη Λέσβο, όσο και από τη Μικρά Ασία. Γιατί;

Η Λέσβος είναι η πατρίδα μου, νησί της Σαπφούς και του Αλκαίου, του Πιττακού, του Μυριβήλη, του Βενέζη, του νομπελίστα Οδυσσέα Ελύτη, του Θεόφιλου και τόσων άλλων ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης. Είναι λογικό να γοητεύει, αν δε προσθέσουμε τις φυσικές ομορφιές της, τα μνημεία και τα υπέροχα κτίριά της, έχουμε ένα υπέροχο νησί. Τ’ ακούσματα από τους γονιούς μου και τους συντοπίτες μου μ’ έκαναν ν’ αγαπήσω τη Μικρασία, που επισκέφθηκα πολλές φορές, και την ιστορία της. Όταν δε βρήκα σ’ ένα παλαιοπωλείο της Σμύρνης τη χρυσοκέντητη στολή της Ρόζας, εμπνεύστηκα την ιστορία της.

Μια παρέα προσφύγων προσπαθεί να διαφύγει από τη Σμύρνη για να σωθεί από την τουρκική λαίλαπα. Κατά πόσο στο μυθιστόρημα συμβαδίζουν η πραγματικότητα και η φαντασία;

Όπως σε όλα τα μυθιστορήματά μου, προσπαθώ να βάζω τον μύθο μου μέσα στα πραγματικά γεγονότα της εποχής. Έτσι ο αναγνώστης θυμάται ή μαθαίνει κομμάτια της ιστορίας.

Η αγάπη για τη ζωή και η δύναμη του έρωτα, οι κινητήριες δυνάμεις στη ζωή μας.

Έπειτα από μια περιπέτεια διάσωσης στο λιμάνι της Σμύρνης, με ένα καΐκι περνούν στη Μυτιλήνη, όπου διαμένουν παραπλεύρως του περίφημου ξενοδοχείου της εποχής, Σάρλιτζα Πάλλας. Γιατί το συγκεκριμένο ξενοδοχείο ήταν διάσημο;

Το Σάρλιτζα Πάλλας ήταν μοναδικό στο Βόρειο Αιγαίο, χτισμένο με σχέδια Γάλλων αρχιτεκτόνων από τον αδερφό του Μεγάλου Βεζίρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με τις παραπλεύρως ιαματικές πηγές. Φιλοξένησε μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Κουντουριώτης, οι βασιλείς μας, οι Μυριβήλης, Βενέζης κ.ά.

Ο Αριστοτέλης , ο Άλκης, η Φιλιώ, η Αφροδίτη, η Ρωξάνη μοιάζουν με τα πρόσωπα μιας τραγωδίας. Τι τους δίνει δύναμη για να επιβιώσουν και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στην Αθήνα;

Η αγάπη για τη ζωή και η δύναμη του έρωτα, οι κινητήριες δυνάμεις στη ζωή μας.

Η μοίρα και ο έρωτας τους ενώνουν, αλλά και τους χωρίζουν, μέσα από την οδύνη που προξενούν τα πολιτικά πάθη και τα παιχνίδια των Μεγάλων Δυνάμεων, που έθρεψαν τον Εθνικό Διχασμό. Αλήθεια, πώς εκείνη την εποχή μπορούσες να ξεφύγεις από το να συνταχτείς στην πλευρά των βενιζελικών ή των βασιλικών;

Ο Εθνικός Διχασμός της εποχής ήταν μία από τις αιτίες της καταστροφής και δεν ξέρω αν σήμερα, έπειτα από έναν και πλέον αιώνα, έγινε μάθημα σ’ εμάς τους Νεοέλληνες. Οι βασιλικοί και οι βενιζελικοί με την πολιτική οξύτητα που καλλιέργησαν έδωσαν αφορμή στις ξένες δυνάμεις να καθοδηγούν με καταστροφικό τρόπο την εθνική μας πορεία. Και ο λαός, ως πρόβατο επί σφαγήν, ακολουθούσε τη μοιραία πορεία τους.

Οι περιγραφές που κάνετε για την Αθήνα και τον Πειραιά είναι εξαιρετικές. Πώς μπορεί ο συγγραφέας να μεταφέρει στους αναγνώστες τη ζωή του παρελθόντος;

Περιγράφοντας, όσο πιο πιστά γίνεται, την ιστορική πραγματικότητα. Προσωπικά προσπαθώ να τοποθετώ τον μύθο που πλάθω στις αληθινές ιστορικές διαστάσεις κάθε εποχής. Ο μύθος που πλάθει ο συγγραφέας πρέπει να χωρά και να προσαρμόζεται μέσα στα πραγματικά ιστορικά γεγονότα.

Μέσα από τις σελίδες του μυθιστορήματος πλέκονται στιγμές αγάπης που μας κάνουν να συγκρίνουμε εκείνα τα χρόνια με τα σημερινά. Πότε ήταν καλύτερη η ζωή, σήμερα ή εκείνα τα χρόνια;

Πρέπει να έχεις ζήσει και τις δύο ζωές για να έχεις σωστή άποψη. Δεν ξέρω αν είναι συγκρίσιμα τα χρόνια αυτά με τα σημερινά. Άλλες πίκρες, άλλες χαρές, άλλα προβλήματα τότε και άλλα τώρα. Το βέβαιο είναι πως πρέπει να ζούμε τη ζωή που μας όρισε η μοίρα.

Γράφετε και για τους Αρμένιους και μαθαίνουμε άγνωστα γεγονότα. Γιατί σήμερα είναι αναγνωρισμένη η γενοκτονία των Αρμενίων, ενώ η τραγωδία της Μικράς Ασίας και ο αφανισμός των Ελλήνων δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί ως αντίστοιχη γενοκτονία;

Ποιοι να το αναγνωρίσουν; Οι σύμμαχοι που τότε μας πρόδωσαν; Μάλλον δύσκολο.

Ένα ακόμη στοιχείο είναι η αναφορά σας στη Δίκη των Έξι. Πιστεύετε ότι η λαϊκή οργή για τους πρωταίτιους μπορούσε να συγκρατηθεί;

Σε μια ευνομούμενη χώρα δεν δικάζουν ο λαός και τα λαϊκά δικαστήρια, αλλά η συντεταγμένη Δικαιοσύνη. Και αυτό τότε δυστυχώς δεν έγινε!

Σάρλιτζα Πάλλας
Γιάννης Γιαννέλλης-Θεοδοσιάδης
Εκδόσεις Πατάκη
σ. 478
ISBN: 978-960-16-8303-4
Τιμή: 18,80€

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης είναι συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• Στέλιος Παρασκευόπουλος: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Έλενα Χουζούρη: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Τατιάνα Αβέρωφ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Τόλης Νικηφόρου: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
• Ισίδωρος Ζουργός: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Twitter