fbpx
Vicente Alfonso: «Τα λείψανα του Αγίου Λαυρεντίου»

Vicente Alfonso: «Τα λείψανα του Αγίου Λαυρεντίου»

«Υπάρχουν αυτοί που δεν πιστεύουν σε τίποτα. Εγώ είμαι χειρότερα: κατέληξα να πιστεύω σε όλα».

Ο συγγραφέας Βισέντε Αλφόνσο, αξιοποιώντας τη διδασκαλία αλλά και την κουβέντα πολλών «Αγίων» οι οποίοι του δίδαξαν «τα μυστικά του τεχνίτη της αφηγηματικής ραπτικής», πιστός στην παράδοση που έφτιαξε ο Μπόρχες, μπαίνει στον κατάλογο των συγγραφέων πολυπρόσωπων έργων με τη λαβυρινθοειδή, πολυπρισματική αφήγηση, όπου τίποτα και κανείς δεν έχει ολόκληρη την αλήθεια και καθένας διεκδικεί μικρό μερίδιο του όλου και όλα συνθέτουν μεν το όλο, αλλά όχι και την αλήθεια.

«Ο μάγος και το κοινό του διαθέτουν διαφορετικές ερμηνείες για τα γεγονότα. Για τους θεατές η παράσταση είναι […] μια στιγμή πίστης. Για κείνον που εκτελεί το τρικ, αντιθέτως, μαγεία είναι η ακρίβεια, η πρόβα… να κάνει τους άλλους να πιστέψουν». Έτσι, ο αναγνώστης, με πίστη, αλλά και πολλά ερωτηματικά για το πώς επιτυγχάνεται η μαγεία, μπαίνει στα εντόσθια του λαβυρίνθου, ελπίζοντας να βρει την αλήθεια. «Και ποια είναι η αλήθεια;» ρώτησε τον Ιησού ο Πιλάτος κι Εκείνος δεν απήντησε. Τέτοια η αλήθεια.

Την ώρα που η τοπική πρωταθλήτρια Σάντος αγωνίζεται για να διεκδικήσει και πάλι τον τίτλο, ο διαιτητής σφυρίζει αδίκως φάουλ εναντίον της και η ευκαιρία της διάκρισης χάνεται. Ακολουθεί χαμός. Η πόλη που πριν από λίγο πανηγύριζε ξέφρενα, προσπαθεί να εκδικηθεί τον διαιτητή, ο οποίος διαφεύγει και κρύβεται στο υπόγειο συμπολίτη του. Την ίδια ώρα ο κόσμος κρεμασμένος από τις τηλεοράσεις παρακολουθεί το γεγονός και τότε είναι που ο πολλά θαύματα υποσχόμενος μάγος Παδίγια βρίσκεται δολοφονημένος, χωρίς κανείς να μπορεί να καταθέσει τι περί του φονικού, πέραν του ότι συνοδευόταν από τον Ρώμο, δίδυμο του Ρωμύλου. Τα δύο γεγονότα, αν και ξένα μεταξύ τους, συνδέονται πλέον αδιάσπαστα και γίνονται μέρος της ιστορίας του Μεξικού.

Κι επειδή ο δρόμος της ορθής λογικής δεν είναι ο μόνος για την εύρεση της αλήθειας, υπάρχει και ο μύθος και πολλές άλλες παρα-λογικές μέθοδοι, όπως μας έχουν υποδείξει οι αρχαίοι και το έχουν επισημάνει οι νεότεροι, επιστρατεύεται ο ψυχίατρος Αλμπόρες, ο οποίος όμως, παρά τις πάμπολλες συνεδριάσεις με τον Ρώμο, δεν μπορεί να καταλήξει αν είναι αθώος ή ένοχος. Ο Ρώμος καταδικάζεται σε τριετή φυλάκιση. Όταν αποφυλακίζεται, αναζητεί τον εξαφανισμένο, μετά το φονικό, αδελφό του Ρωμύλο, τον βρίσκει, τον σκοτώνει και τον θάβει κάτω από τη συκιά όπου έπαιζαν παιδιά. Μετά ο Ρώμος, αφού αφήσει σημείωμα για τις Αρχές, πού βρίσκεται το πτώμα, απαγχονίζεται στην ίδια συκιά. Έτσι ο Ρώμος σκότωσε τον Ρωμύλο που σκότωσε τον Παδίγια. Την πεθαμένη πλέον μητέρα τους, τη Ροζάριο, ποιος τη σκότωσε; Ο πατέρας τους, ο δικαστής Αγιάλα, κάνει πνευματιστικές συνεδρίες για να επικοινωνήσει μαζί της. Σ’ αυτό τον βοηθάει ο Αλμπόρες. Τον βοηθάει ή τον εκμεταλλεύεται; Όλα είναι παρεξήγηση θα έλεγε ο Μπέκετ και η αλήθεια –ποιος έκανε τι εναντίον τίνος και γιατί– θα διαφεύγει απλώνοντας ρίζες προς όλα τα επίπεδα πολιτικά, κοινωνικά και μυθικά, όπου ο αδελφός σκοτώνει τον αδελφό και ο πατέρας –θεός ή βασιλιάς– τα παιδιά του για την εξουσία και άλλα δυσδιερευνήσιμα ακόμη.

Τι επιδιώκει ο Αλφόνσο με αυτό το μυθιστόρημα με τα εμβληματικά ονόματα των διδύμων ιδρυτών της Ρώμης, που οι συνθήκες γέννησής τους μοιάζουν με αυτές των ηρώων του, καθώς και το ότι ο ένας σκότωσε τον άλλο, επειδή είχε κατηγορήσει τα τείχη της νέας πόλεως, καθώς λέει ο μύθος, για να μείνει μόνος κύριος της πόλης (Μάγδα);

Από το μότο του μυθιστορήματος, αντλημένο από τον Σωσία του Ντοστογιέφσκι, «αξιοθρήνητη κατάσταση αυτοί οι δίδυμοι», και από τις πρώτες γραμμές του μυθιστορήματος ο αναγνώστης, μαζί με τον Αλμπόρες, μπαίνει στον λαβύρινθο της βιογραφικής δυαδικότητας των διδύμων. Κι ενώ ο Αλμπόρες προσπαθεί να σκιαγραφήσει τα ψυχολογικά προφίλ των διδύμων, αμφιβάλλει αν αυτά που του λέει ο Ρώμος είναι αλήθεια. Από την άλλη, ο μυστηριώδης Ρωμύλος φαίνεται ότι έχει το τέλειο άλλοθι, διότι, ενώ αυτός έχει διαπράξει το έγκλημα, λόγω ομοιότητας καταδικάζεται ο Ρώμος. Τελικά, το μυθιστόρημα του Αλφόνσο κλείνει με τις ενοχές του ψυχαναλυτή Αλμπόρες και με πολλά ερωτήματα ανοιχτά:

Αν ο Αλμπόρες είχε καταλάβει την αθωότητα του Ρώμου, γιατί άφησε να καταδικαστεί ένας αθώος; «Δε θα πω ότι σιώπησα από επαγγελματική εχεμύθεια. Το έκανα από φόβο. Θα καταλάβετε από τη στιγμή που έκλεισε η υπόθεση, η ενοχή με οδήγησε να κλείσω το ιατρείο μου για να αφοσιωθώ στα ανοιχτά μέτωπα αυτής της ιστορίας». Και το κίνητρο; Για ποιο λόγο ο Ρωμύλος σκότωσε τον μάγο και άφησε να καταδικαστεί ο αδελφός του; Η Μάγδα, που την αποκαλούσαν Μικρή, επειδή ήταν παρθένα και ήταν το κορίτσι του και την είχε αγιοποιήσει, επειδή μπορούσε να πραγματοποιεί ευχές, αλλά τη διεκδικούσαν και οι δύο, τι ρόλο έπαιξε; Σχετίζεται η αναφορά της Παρείσακτης του Μπόρχες, που μπήκε ανάμεσα σε δυο αδέλφια; Υπήρξε όντως ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στους δίδυμους και τη Μάγδα, ώστε να οδηγήσει τον Ρωμύλο σε φόνο μόνο και μόνο για να ξεφορτωθεί τον Ρώμο, νομίζοντας όμως ότι θα απαλλαγεί λόγω ανεπαρκών στοιχείων, με δεδομένο ότι κανείς δεν μπορούσε να τους ξεχωρίσει, όπως είχε ξανασυμβεί στο παρελθόν με άλλους διδύμους; Σκότωσαν οι δίδυμοι τη Μάγδα; Λαβύρινθος. Η μητέρα των διδύμων όντως πέθανε στη γέννα ή κάτι τους κρύβει ο δικαστής πατέρας τους; Πάλι λαβύρινθος. Και γιατί, ενώ ο πατέρας ήξερε ότι ο δολοφόνος ήταν ο Ρωμύλος, άφησε τις Αρχές να καταδικάσουν τον Ρώμο; Μήπως επειδή ο Ρώμος ήταν ψυχικά πιο ασταθής ή για κάποιον άλλο απροσδιόριστο λόγο;

Τέλος, το εξωκειμενικό ερώτημα του αναγνώστη: Τι επιδιώκει ο Αλφόνσο με αυτό το μυθιστόρημα με τα εμβληματικά ονόματα των διδύμων ιδρυτών της Ρώμης, που οι συνθήκες γέννησής τους μοιάζουν με αυτές των ηρώων του, καθώς και το ότι ο ένας σκότωσε τον άλλο, επειδή είχε κατηγορήσει τα τείχη της νέας πόλεως, καθώς λέει ο μύθος, για να μείνει μόνος κύριος της πόλης (Μάγδα);

vicenteΣε όλα αυτά τα ερωτήματα θα απαντήσει ο αναγνώστης ή δεν θα απαντήσει, απλώς θα αισθανθεί μέσα από την πολυπρισματική αφήγηση την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ψυχής, σκέψης και ζωής, τη διαφορετική οπτική επί του θέματος του καθενός που παίρνει τον λόγο. Το προφανές και το αφανές, το πολυεπίπεδο των αφηγήσεων –ψυχολογικό, πολιτικό, κοινωνικό– στην επιφάνεια δανειοδότηση έργων αλλά στο βάθος εξάρτηση από τις βορειοαμερικανικές εταιρείες. Λοιπόν, αντιπαλότητα; Αντιζηλία; Μίσος; Εξουσία; Παλαιά επικίνδυνα μυστικά; Παλαιά οικονομική απολυταρχία, αλόγιστη χρήση των υδάτινων πόρων, ανεργία, πάλη των τάξεων, ο πατέρας της Ροζάριο π.χ. εναντίον των ντόπιων εργατών, κινητοποιήσεις, αίμα, νεκροί και τραυματίες… Υπάρχουν άνθρωποι υπεράνω των νόμων; Να, λοιπόν, πόσες παράμετροι αναφαίνονται, η καθεμιά με τη δική της οπτική, στο ελάχιστο στρίψιμο της κλείδας. Και οι πληροφορίες, σκόρπιες εδώ κι εκεί, σαν τα λείψανα του Αγίου. Διότι η ανασύσταση ενός αποσπάσματος μνήμης με χρήση διαφορετικών πηγών, είναι «σαν να ξυρίζεσαι μπροστά σε σπασμένο καθρέφτη: οι εκδοχές αντιφάσκουν σε κάποιες λεπτομέρειες και συμπίπτουν σε άλλες»· ή μήπως «Ο θεός είναι η παραμορφωμένη ηχώ της ίδιας μας της συνείδησης»; Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε, λέει ο Πιραντέλο, που και αυτός μπροστά στον καθρέφτη αναρωτιέται «ποιος είμαι», αφήνοντας την απάντηση στον εκάστοτε αφηγητή και αναγνώστη. «Η αλήθεια είναι μία· οι αναγνώσεις άπειρες».

Ευπρεπής και η μεταφορά στα ελληνικά από τη Μαρία Παλαιολόγου.

 

Τα λείψανα του Αγίου Λαυρεντίου
Βισέντε Αλφόνσο
μετάφραση: Μαρία Παλαιολόγου
Ίκαρος
248 σελ.
ISBN 978-960-572-194-7
Τιμή €14,50
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
J. M. Coetzee: «Ο Πολωνός»

Διαβάζοντας τη νουβέλα Ο Πολωνός (2023) του Τζον Μάξγουελ Κούτσι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Χριστίνας Σωτηροπούλου, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια συνειδητοποιούν τη δύναμη που έχει ο...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»

Ο πολυγραφότατος Ισπανός συγγραφέας από την Καρθαγένη, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, έχει φωτίσει πολλές φορές μέσα από τα μυθιστορήματά του άγνωστες στιγμές της Ιστορίας. Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, μέχρι στιγμής,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.