Peter Swanson: «Σε κάποιους αξίζει ο θάνατος»
Ξένοι στο αεροδρόμιο
Το μυθιστόρημα Σε κάποιους αξίζει ο θάνατος του Πίτερ Σουάνσον (1968) αρχίζει με δύο από τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, τον Τεντ και τη Λίλη, οι οποίοι συζητώντας κάνουν μια αναφορά στο βιβλίο της Πατρίσια Χάισμιθ Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου. Πιθανότατα, ο συγγραφέας θα ήθελε να μιλήσει για ένα από τα καλύτερά της μυθιστορήματα, το Ξένοι στο τρένο, που έγινε ταινία από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Θυμίζουμε πως εκεί πρωταγωνιστούν δύο άνδρες, οι οποίοι συναντώνται σ’ ένα τρένο και ανοίγουν συζήτηση: ο ένας κάνει πρόταση στον άλλο να σκοτώσει τη γυναίκα του κι αυτός να σκοτώσει τον πατέρα του. Κανένας δεν ξέρει πως γνωρίζονται κι έχουν το τέλειο άλλοθι. Εδώ ο Τεντ και η Λίλη, κάτοικοι των Ηνωμένων Πολιτειών, γνωρίζονται τυχαία στο σαλόνι του αεροδρομίου Χίθροου του Λονδίνου – προορισμός τους είναι η Βοστόνη. Ο Τεντ, χρηματοδότης και σύμβουλος διαδικτυακών επιχειρήσεων, είναι παντρεμένος με τη Μιράντα, η οποία τον απατά με έναν εργολάβο, τον Μπραντ. Η Λίλη εργάζεται ως αρχειοφύλακας σε κολέγιο και είναι ανύπαντρη.
Οι δύο ήρωες αφηγούνται σε διαφορετικά κεφάλαια τη ζωή τους, μιλώντας για τα πρόσωπα με τα οποία έχουν σχετιστεί. Ευθύς εξαρχής μαθαίνουμε πως ο Τεντ θέλει να σκοτώσει τη γυναίκα του και η Λίλη τον ενθαρρύνει να το πράξει. Από τη Λίλη, κόρη συγγραφέα, θαυμάστρια της Άγκαθα Κρίστι, μαθαίνουμε πως όταν έκλεισε τα δεκατέσσερα η μητέρα της κάλεσε έναν ζωγράφο να πάει να μείνει μαζί τους. Εκείνος προσπάθησε να την αποπλανήσει κι εκείνη τον σκότωσε και τον έριξε σ’ ένα πηγάδι στο αγρόκτημα του πατέρα της. Έχοντας τώρα αυτή την πρώτη εμπειρία φόνου, πιστεύει πως είναι ικανή να το ξανακάνει, και παράλληλα υποκινεί τον Τεντ να σκοτώσει τη γυναίκα του με το επιχείρημα ότι ο φόνος δεν είναι τόσο κακό πράγμα όσο ο κόσμος το κάνει να φαίνεται, «όλοι πεθαίνουμε», υποστηρίζει. Μάλιστα, υπόσχεται να τον βοηθήσει σε αυτό.
Ομολογουμένως, οι συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών δεν μας έχουν συνηθίσει σε παρόμοια εγχειρήματα, καθώς τα έργα της Χάισμιθ, ψυχολογικά θρίλερ με αγωνία και σασπένς, δεν έχουν βρει άξιους μιμητές. Άραγε έχει ανατείλει ένα καινούριο αστέρι στον χώρο της αμερικανικής αστυνομικής λογοτεχνίας;
Έχουμε, λοιπόν, από τη μια μεριά έναν άντρα που έχει λόγους να θέλει να ξεκάνει τη σύζυγό του κι από την άλλη μια γυναίκα η οποία ήδη έχει σκοτώσει και δεν θα διστάσει να το επαναλάβει, μόλις της δοθεί η ευκαιρία κι αφού βρει την αιτία. Ωστόσο, ποιο είναι το δικό της κίνητρο στη συγκεκριμένη περίπτωση; Γιατί να βοηθήσει έναν άγνωστο να δολοφονήσει κάποια την οποία η ίδια δεν γνωρίζει; Πάντως, χωρίς να του αποκαλύψει ότι ήδη έχει μια παρόμοια εμπειρία, προσπαθεί να τον πείσει πως ο φόνος είναι εύκολος, κι ας αποτυγχάνουν ορισμένοι να διαπράξουν το τέλειο έγκλημα. Όπως του λέει, ο μόνος τρόπος να διαπράξεις φόνο και να μη σε πιάσουν είναι να κρύψεις τον νεκρό τόσο καλά ώστε να μην τον βρει ποτέ κανένας: «Αν δεν 
υπάρχει πτώμα, δεν υπάρχει φόνος, και αν δεν υπάρχει φόνος, δεν υπάρχει δολοφόνος».
Η πλοκή του μυθιστορήματος στηρίζεται πάνω στο θέμα της εξαφάνισης ενός δολοφονημένου ανθρώπου: το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό, καθώς ο συγγραφέας κάνει ένα λογοτεχνικό παιγνίδι που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι το απρόσμενο τέλος, το οποίο ολοκληρώνεται με τον θρίαμβο της Λίλης. Θρίαμβος ή μήπως ήττα;
Ωστόσο, το Σε κάποιους αξίζει ο θάνατος, που προορίζεται να γίνει ταινία, δεν είναι ένα εγχειρίδιο για τη διάπραξη του τέλειου φόνου. Κάθε άλλο. Είναι μια εξαιρετική ανατομία των σεξουαλικών σχέσεων στην αμερικανική κοινωνία, καθώς και ανατομία της αμερικανικής οικογένειας με τις απιστίες, τα διαζύγια, την έλλειψη κατανόησης μεταξύ των μελών της, ακόμα και τη σεξουαλική δυσλειτουργία των ανδρών. Βεβαίως, είναι και ένα βιβλίο για την εκδίκηση ως κινητήρια δύναμη για τη διάπραξη εγκλημάτων. Ομολογουμένως, οι συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών δεν μας έχουν συνηθίσει σε παρόμοια εγχειρήματα, καθώς τα έργα της Χάισμιθ, ψυχολογικά θρίλερ με αγωνία και σασπένς, δεν έχουν βρει άξιους μιμητές. Άραγε έχει ανατείλει ένα καινούριο αστέρι στον χώρο της αμερικανικής αστυνομικής λογοτεχνίας; Ίδωμεν.
Σε κάποιους αξίζει ο θάνατος
Peter Swanson
Μετάφραση: Φωτεινή Πίπη
Διόπτρα
432 σελ.
ISBN 978-960-605-296-5
Τιμή: €16,60
