Jonas Karlson: «Το τιμολόγιο»
«Απ’ όλους τους ανθρώπους τριγύρω μου, μόνο εγώ ήξερα ότι ήμουν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη χώρα», λέει ο ήρωας στο μυθιστόρημα του Jonas Karlson Το τιμολόγιο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.Ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να είναι μια ιστορία σουρεαλιστική, απροσδόκητη και καφκική, όπως χαρακτηρίζεται στο οπισθόφυλλο, αν δεν ήταν κυρίως ένας ύμνος στην ευτυχία.
Μετριέται άραγε η ευτυχία, και πώς; Οι φίλοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη μονάδα μέτρησης; Και αν ναι, σε ποια συνάρτηση; Θα είχε σημασία η ποιότητα της φιλίας, η ποσότητα των φίλων ή οι σχέσεις μας μαζί τους; Μήπως οι πολλοί φίλοι θα μετρούσαν αρνητικά γιατί η διατήρηση μιας φιλίας χρειάζεται κόπο, χρόνο και οδηγεί σε άγχος;
Άραγε η επαγγελματική επιτυχία θα μπορούσε να ορίσει την ευτυχία; Εκεί θα υπήρχε δυνατότητα για πιο αντικειμενικές παραμέτρους; Όπως το ύψος του μισθού, η θέση στην ιεραρχία, οι δυνατότητες για εξέλιξη; Μήπως θα αρκούσε να σου δίνει η δουλειά σου όσα ακριβώς χρειάζεσαι; Έστω αν αυτό που χρειάζεσαι να είναι απλώς η δυνατότητα να αγοράζεις τις αγαπημένες σου γεύσεις παγωτό, να ζεις σε ένα μικρό οικείο διαμέρισμα και να μπορείς να εμπλουτίσεις τη συλλογή σου με έναν σπάνιο δίσκο;
Ο συγγραφέας οραματίζεται μια κοινωνία όπου ένας μυστηριώδης διεθνής οργανισμός με την περίεργη ονομασία «Κατανομή Παγκόσμιων Πόρων» μετράει την ευτυχία κάθε κατοίκου του πλανήτη, με σκοπό να φορολογήσει την ευτυχία που έχει βιώσει μέχρι την ημέρα που το τιμολόγιο καταφθάνει στο σπίτι του.
Πώς θα μετρούσε στη συνάρτηση η ευτυχία της απόλαυσης μιας αχτίδας ήλιου; «Άπλωσα πάλι το χέρι στην ηλιαχτίδα και αισθάνθηκα τη ζεστασιά του ήλιου», θα πει ο ήρωας, ο οποίος χαίρεται τη ζεστασιά αυτή ακόμα και όταν όλα δείχνουν ότι βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση.
Ο συγγραφέας οραματίζεται μια κοινωνία όπου ένας μυστηριώδης διεθνής οργανισμός με την περίεργη ονομασία «Κατανομή Παγκόσμιων Πόρων» μετράει την ευτυχία κάθε κατοίκου του πλανήτη, με σκοπό να φορολογήσει την ευτυχία που έχει βιώσει μέχρι την ημέρα που το τιμολόγιο καταφθάνει στο σπίτι του. Μια προσπάθεια για παγκόσμια δικαιοσύνη, όπως παρουσιάζεται, προκειμένου τα χρήματα που θα πάρουν από τους πολύ ευτυχισμένους να δοθούν σε αυτούς που έχουν απολαύσει λιγότερη ευτυχία στη ζωή τους.
Κάθε προσπάθεια του ήρωα να μειώσει το ιλιγγιώδες ποσό που του έχει καταλογιστεί καταλήγει σε ένα αναθεωρημένο μεν τιμολόγιο, κάθε φορά όμως υψηλότερο.
«Έχετε ποτέ σας ερωτευτεί;» ρωτάει η υπεύθυνη της αναθεώρησης της περίπτωσής του.
«Ε, ναι».
«Πότε;»
«Ξέρω γω; Κάμποσες φορές».
«Πάνω από μία, δηλαδή;»
Για να συνεχίσει σύντομα.
«Να, τα βλέπετε; Έχετε ασφαλώς βιώσει κάποιες όμορφες εμπειρίες».
«Ναι, η αλήθεια είναι αυτή».
Έτσι ο ήρωας αναγκάζεται να παραδεχτεί ότι και από έρωτα δεν τα έχει πάει άσχημα στη ζωή του, έστω κι αν έχει βιώσει μια ερωτική απογοήτευση. Κι αυτή όμως μάλλον τον ωφέλησε παρά τον έβλαψε συναισθηματικά. Άρα το τιμολόγιο δεν φαντάζει και τόσο λάθος. Έχει περάσει όμορφα παιδικά χρόνια σε μια αγαπημένη οικογένεια, είναι ευχαριστημένος με τη δουλειά του, που δεν τον απασχολεί και πολύ και του επιτρέπει να βλέπει τις αγαπημένες του ταινίες, έχει τον καλύτερό του φίλο και κάποιους ακόμα, έχει ερωτευτεί, απολαμβάνει ό,τι έχει.
Υπάρχει λοιπόν ένας μαθηματικός τύπος ο οποίος βάζει όλες τις παραμέτρους της ζωής, τις επαληθεύει, βγάζει την ποσότητα της βιωμένης ευτυχίας και τη φορολογεί.
Ο ήρωας ο οποίος μπορεί να καρφώνει το βλέμμα του σε ένα μικρό σημάδι στον τοίχο απέναντι από τον καναπέ του και να το βρίσκει καθησυχαστικό και οικείο, μια και υπήρχε εκεί από όσο θυμόταν και μάλλον του άρεσε, δεν μπορεί να έχει χαμηλό τιμολόγιο.
Το βιβλίο, παρά το κλίμα παραλόγου του καφκικού κόσμου, όπου μια παγκόσμια υπηρεσία έχει το δικαίωμα να φορολογεί την ευτυχία, καταλήγει να είναι αισιόδοξο.
Η χαρά μπορεί να αντληθεί από οπουδήποτε, μας λέει ο συγγραφέας. Η δυνατότητά μας να την απολαύσουμε εξαρτάται από την ικανότητά μας να βρούμε τον δικό μας τρόπο να είμαστε ευτυχισμένοι, ανεξάρτητα από πρότυπα.
Το βιβλίο, παρά το κλίμα παραλόγου του καφκικού κόσμου, όπου μια παγκόσμια υπηρεσία έχει το δικαίωμα να φορολογεί την ευτυχία, καταλήγει να είναι αισιόδοξο. Ο ήρωας δεν χάνει σχεδόν σε καμία στιγμή την καλή του διάθεση. Έχει την πρόθεση να συνεργαστεί με την υπηρεσία αυτή και ακόμα και αυτή η περιπέτεια καταφέρνει να μην τον καταβάλει και τελικά να βγει ωφελημένος. Διότι είναι ο μόνος άνθρωπος στη χώρα που είναι και το γνωρίζει ότι είναι ευτυχισμένος. Και με έναν ευτυχισμένο, αισιόδοξο άνθρωπο, δεν μπορεί καμία υπηρεσία να τα βάλει.
Ένα πανέξυπνο, αισιόδοξο βιβλίο, που καλό θα ήταν να μη διαβαστεί από ανθρώπους της Κυβέρνησης, οποιασδήποτε Κυβέρνησης, διότι μπορεί να εκλάβουν διαστρεβλωμένο το μήνυμα και το μόνο που θα τους μείνει να είναι μια ιδέα για την επιβολή ενός ακόμα φόρου. Του φόρου της ευτυχίας.
Το τιμολόγιο
Jonas Karlsson
Μετάφραση Μαργαρίτα Ζαχαριάδου
Παπαδόπουλος
192 σελ.
ISBN 978-960-569-515-6
Τιμή: €12,99
