Søren Sveistrup: «Ο Καστανάνθρωπος»

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Δανός σεναριογράφος Σόρεν Σβάιστρουπ, δημιουργός της συγκλονιστικής τηλεοπτικής σειράς «The Killing», πραγματοποίησε το συγγραφικό του ντεμπούτο με το ανατριχιαστικό αστυνομικό μυθιστόρημα Ο Καστανάνθρωπος, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να υπηρετήσει εξίσου πετυχημένα και αυτή την πλευρά της δημιουργικής γραφής. Το μυθιστόρημα, το οποίο γράφτηκε το 2018 και κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2020, είναι ένα ατμοσφαιρικό θρίλερ που προκαλεί έντονη αγωνία και αυξανόμενη αδρεναλίνη καθώς εξελίσσεται η υπόθεση, όπου σε συνδυασμό με τη χρήση και την ανάμειξη κινηματογραφικών και τηλεοπτικών όρων, που κατέχει πολύ καλά ο δημιουργός του, προσφέρει ένα άκρως ζωντανό και πλήρως δομημένο αποτέλεσμα στον αναγνώστη.

Πιστός στη σκανδιναβική λογοτεχνική παράδοση που έχει καθιερώσει τους βόρειους συγγραφείς ως μετρ του αστυνομικού είδους, ο Σόρεν Σβάιστρουπ αποδεικνύεται γνήσιο τέκνο της και μας παρουσιάζει τη σκοτεινή υπόθεση μιας σειράς δολοφονιών, με κοινό τους στοιχείο την παρουσία ενός καστανανθρώπου στον τόπο των εγκλημάτων, μιας χειροποίητης δηλαδή κούκλας κατασκευασμένης από δύο κάστανα και σπίρτα, ώστε να μοιάζει με την ανθρώπινη μορφή, βάζοντας με αυτό τον τρόπο ο δολοφόνος την προσωπική του «υπογραφή» δίπλα σε κάθε θύμα του.

Η ιστορία ξεκινάει με την αναδρομή σ’ ένα γεγονός του 1989 και συνεχίζει στο παρόν, όπου μας αφηγείται τα γεγονότα από την 5η Οκτωβρίου μέχρι την 4η Νοεμβρίου. Κεντρικά πρόσωπα είναι η αστυνόμος Τουλίν Νάια, μητέρα ενός μικρού κοριτσιού, που θέλει διακαώς να μετατεθεί από το Τμήμα Μειζόνων Εγκλημάτων στην υπηρεσία NC3, ο Ες, ένας αξιωματικός-σύνδεσμος τοποθετημένος στα κεντρικά της Γιούροπολ στη Χάγη, ο οποίος έχει πέσει σε δυσμένεια και βρίσκεται εν μια νυκτί στην Κοπεγχάγη, και η υπουργός Ρόζα Χάρτουνγκ, σύζυγος του Στέιν Χάρτουνγκ και μητέρα ενός 11χρονου αγοριού και της μικρής Κριστίνε, η οποία εξαφανίστηκε πριν από έναν χρόνο και ο απαγωγέας της, Λίνους Μπέκερ, έχει συλληφθεί και ομολογήσει τη δολοφονία της.

Μετά την εμφάνιση του κατά συρροήν δολοφόνου όλα θα αρχίσουν να συνδέονται μεταξύ τους, όταν η αστυνομία ανακαλύπτει αποτυπώματα της μικρής Κριστίνε πάνω στους καστανανθρώπους, γεγονός που θα προβληματίσει τους ντετέκτιβ και θα αναζωπυρώσει τις ελπίδες της οικογένειας ότι η κόρη τους μπορεί να βρίσκεται κάπου ζωντανή. Εκεί η Τουλίν και ο Ες θα βγουν στο προσκήνιο, ώστε να φτάσουν στην αλήθεια πίσω απ’ όλα αυτά με σκοπό τη σύλληψη του θύτη, αφήνοντας τις όποιες διαφορές έχουν μεταξύ τους όσον αφορά τον χαρακτήρα αλλά και τον τρόπο λειτουργίας τους στη δουλειά.

Παράλληλα, και οι χαρακτήρες είναι πολύ καλά δομημένοι ως προς το ιστορικό τους υπόβαθρο και τη σκιαγράφηση των ψυχολογικών προφίλ τους, έτσι όπως παρουσιάζονται από τον συγγραφέα και προσδίδουν βάθος στον λόγο και στις πράξεις τους.

Ο Δανός συγγραφέας, φανερά επηρεασμένος από το επαγγελματικό παρελθόν του, παρουσιάζει ένα «οπτικοακουστικό» βιβλίο που συμπλέκει την τηλεοπτική κάλυψη με τη φαντασία του αναγνώστη μέσα από τους διαλόγους, τις εναλλαγές προσώπων και οπτικών των ηρώων και τις λεπτομερείς περιγραφές του χώρου και των προσώπων, ώστε να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια του αναγνώστη όλη η δράση. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης μπορεί να αντιληφθεί κανείς την ύπαρξη και τον ξεκάθαρο διαχωρισμό καλού και κακού σε όλη την έκταση της υπόθεσης, τόσο μέσω των χαρακτήρων που διαχωρίζονται με αυτόν τον τρόπο, όσο και με τη διαμάχη καλών και κακών στο παρόν, στο παρελθόν αλλά και στην αποτροπή καταστάσεων στο μέλλον.

Το παρελθόν των ηρώων είναι πολύ πιο βαθύ και σκοτεινό απ’ ό,τι διακρίνεται αρχικά και εκεί είναι που η ιστορία βασίζεται, χτίζεται και κορυφώνεται στο τέλος, με την αποκάλυψη του παρελθόντος και την αγωνία του παρόντος, ώστε να αποτραπεί το κακό και να σταματήσουν οι βίαιες δολοφονίες. Παράλληλα, και οι χαρακτήρες είναι πολύ καλά δομημένοι ως προς το ιστορικό τους υπόβαθρο και τη σκιαγράφηση των ψυχολογικών προφίλ τους, έτσι όπως παρουσιάζονται από τον συγγραφέα και προσδίδουν βάθος στον λόγο και στις πράξεις τους.

Ο Καστανάνθρωπος είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα θρίλερ γεμάτο μυστήριο και αγωνία για τη λύση των εγκλημάτων, που αποτυπώνει τη μάχη μεταξύ του καλού και του κακού, και ταυτόχρονα ένα ηθικό δίλημμα μεταξύ δίκαιου και άδικου, όπως και τη λαχτάρα για την απονομή δικαιοσύνης για όλα αυτά που διαδραματίζονται. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι ένα βιβλίο που απορροφά τον αναγνώστη και τον βάζει στη θέση των ηρώων του παρουσιάζοντας όλες τις πλευρές τους, κάνοντάς τον να ταυτιστεί όχι μόνο με τα θύματα αλλά και με τους θύτες στην προσπάθειά του να τους καταλάβει, βιώνοντας ολοκληρωτικά την αναγνωστική εμπειρία από την αρχή μέχρι το τέλος.