Roberto Vecchioni: «Ο έμπορος του φωτός»
«Δεν υπάρχει ευτυχία στο επίκεντρο όλου αυτού, μόνο ένα παραμύθι για να ξεγελιέσαι ή να ξεχνάς». (σελ. 131)
Ο Στέφανο Κουόνταμ Βαλέριο είναι καθηγητής της Ελληνικής Λογοτεχνίας και περιμένει να του δοθεί η υψηλή επιστασία της Έδρας της, την κατέχει ο Ακίλε Ντε Ντομινίτσι, ο οποίος πρόκειται σύντομα να συνταξιοδοτηθεί. Ο Στέφανο είναι καθηγητής, μελετητής και λάτρης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, την οποία όχι μόνο διδάσκει με πάθος σαγηνεύοντας τους φοιτητές του, αλλά ολόκληρα αποσπάσματα από τραγωδίες και ραψωδίες είναι συνεχώς στο μυαλό του και στην εκφορά του λόγου του, μαγεύοντας και τους εκτός πανεπιστημίου. Αυτούς στο σπίτι του.
Αυτό τον κατηγόρησε και η Μιράντα, η σύζυγός του –μια ευρηματική και καλοπληρωμένη διαφημίστρια–, λίγο πριν τον εγκαταλείψει. Τη μάγευε και με τον τρόπο αυτόν της απέκλειε την πραγματικότητα και εκείνος, αν και ζούσε με τα φαντάσματα των ηρώων του, γινόταν το κέντρο του κόσμου. Ο κυρίαρχος όλων. Ο Θεός! Με τον γάμο τους είχαν αποκτήσει τον Μάρκο, ένα εξαιρετικά ευφυές αγόρι, που έπασχε από προγηρία. Και όταν ο Μάρκο, δεκαεπτά χρόνων, μοιάζοντας για ογδόντα, μπήκε πλέον σε κλινική, τότε η Μιράντα τράβηξε τον δικό της δρόμο.
Ο Στέφανο ήξερε πια πως είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τον γιο του και ήθελε στις επισκέψεις του εκεί να συζητά για ιδέες, αξίες, έννοιες και απόψεις, απομακρύνοντάς τον από το τώρα και το τόσο σύντομα ερχόμενο επέκεινα. Ενώ, μέσα από την ομορφιά της γραφής, της ποίησης και ιδιαίτερα της Σαπφούς, του μιλούσε για την ομορφιά της ζωής που δεν θα γνώριζε. Τον έρωτα! «Όταν δεν μπορείς να έχεις ό,τι επιθυμείς, θα προσπαθώ να σε κάνω να ονειρεύεσαι» (σελ. 137) του είχε πει.
Ο Roberto Vecchioni στο βιβλίο του Ο έμπορος του φωτός παίζει και πάλι με τη μαγεία και τον πλούτο των λέξεων, έτσι όπως ακριβώς έκανε και στον Βιβλιοπώλη του Σελινούντα, μόνο που εδώ τώρα ενδύεται και όλο το πάθος του για την αρχαία ελληνική γραμματεία, επιστρατεύοντας ήρωες, στίχους και στιχομυθίες από Ευριπίδη, Σοφοκλή, Όμηρο, Σαπφώ… με αποτέλεσμα να γίνεται ο ίδιος «ο έμπορος του φωτός» και να σαγηνεύει όχι μόνο τους ήρωες του βιβλίου του, αλλά και κάθε αναγνώστη.
«Όταν δεν μπορείς να έχεις ό,τι επιθυμείς, θα προσπαθώ να σε κάνω να ονειρεύεσαι»
Με εμφανή την επιρροή της ποίησης στη γραφή του και τον έρωτά του για την ελληνική γραμματεία, από τις πρώτες σελίδες το σκηνικό για τον Έμπορο του φωτός απλώνεται ως ένα χαοτικό, ασύδοτο και χωρίς νόμους τώρα και ένα τότε αντιμέτωπο με τους νόμους των θεών και των ανθρώπων. Ποια είναι ωστόσο η πλάνη; Ποια είναι η φυγή; Ποιος σαγηνεύει ποιον; Μήπως όλοι γύρω από τον Στέφανο γίνονται οι αιτίες για τις οποίες με τον λόγο του θα σαγηνεύσει και θα απομακρύνει από το τώρα όχι τους άλλους, αλλά τον ίδιο του τον εαυτό; Και τι είναι αυτό που μπορεί να τον κάνει να δράσει; Η πραγματικότητα;
Αυτή είναι η υπόθεση και οι ήρωες του Roberto Vecchioni στο βιβλίο Ο έμπορος του φωτός, στις σελίδες του οποίου θα δούμε να εξελίσσεται μια σύγχρονη τραγωδία. Οι ήρωές του θα ερωτευτούν, θα συγκρουστούν, θα χτίσουν και θα γκρεμίσουν γέφυρες μεταξύ τους και με τον κόσμο γύρω τους, θα ζήσουν τη ζωή τους με το παράλληλο μονοπάτι της μοίρας να τους καθοδηγεί και, όταν τα μονοπάτια αυτά διασταυρωθούν, τότε θα επέλθει η κάθαρση κι ο συγγραφέας θα δώσει στον κύριο ήρωά του το τέλος του αγαπημένου του ήρωα, του Αίαντα. Δεν είχε καταφέρει ούτε ο Στέφανο να πάρει τα όπλα του δικού του Αχιλλέα. Κορυφαίος του χορού στην τραγωδία αυτή είναι ο ίδιος ο συγγραφέας.
Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου με τη μετάφρασή του γίνεται μια επιπλέον αξία στο βιβλίο του Roberto Vecchioni. Υπηρετεί την ποιητική γραφή του συγγραφέα κι οι λέξεις γίνονται ένα πάθος και για τον ίδιο – χωρίς να χάνει καμία απόχρωσή τους, αναδεικνύει ταυτόχρονα και τις δικές του γνώσεις. Μέσα από πλήθος σημειώσεων και παραπομπών αποκαλύπτει στον αναγνώστη τον έρωτα του συγγραφέα για την ελληνική γλώσσα/γραμματεία, καθώς επίσης και τον δικό του εσωτερικό πλούτο, παρέχοντας όλα τα στοιχεία για να ανατρέξει στα αναφερόμενα κείμενα και να απολαύσει το κάλλος τους. Ο Παπαδημητρίου, χωρίς να παρεμβαίνει ή να αλλοιώνει κάτι, παρουσιάζει όλη την ομορφιά του βιβλίου σαν να είχε γραφτεί εξαρχής στα ελληνικά. Ωστόσο, γίνεται αντιληπτή στον αναγνώστη και η σαγήνη που ασκείται στον μεταφραστή από ένα τόσο άρτιο και γοητευτικό έργο, αφού κι ο μεταφραστής γίνεται επίσης θύμα ενός εμπνευσμένου «εμπόρου του φωτός», του συγγραφέα. Ο Roberto Vecchioni, με τη διάνθιση της αφήγησης με ήρωες από τραγωδίες, ιδέες, επική και λυρική 
ποίηση, παρουσιάζει ένα βιβλίο σαν μουσείο, όπου η τέχνη της γραφής έχει μεταπηδήσει και έχει αποτυπωθεί, θαρρείς, σε πίνακες ζωγραφικής στους τοίχους του. Ξεναγός, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου.
Ο έμπορος του φωτός του Roberto Vecchioni είναι ένα βιβλίο που θα σας κάνει όχι μόνο να το διαβάσετε απνευστί, αλλά και να ανατρέξετε πολλές φορές στις σελίδες του για την ομορφιά της γραφής του.
Ο έμπορος του φωτός
Roberto Vecchioni
μετάφραση: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Κριτική
176 σελ.
ISBN 978-960-586-329-6
Τιμή €12,00
