Barbara Kingsolver: «Χωρίς ασπίδα»
Η λογοτεχνική μετάβαση από το παρόν στο παρελθόν και το αντίστροφο είναι συνηθισμένη στην παγκόσμια λογοτεχνία και, όταν γίνεται έντεχνα, τότε το αποτέλεσμα είναι αξιοπρόσεχτο. Μ’ αυτό ακριβώς ασχολείται η Μπάρμπαρα Κινγκσόλβερ στο βιβλίο της Χωρίς ασπίδα, που πρόσφατα κυκλοφόρησε στη χώρα μας από τις Εκδόσεις Διάπλαση, σε μετάφραση της Νάγιας Δασκαλοπούλου.
Ο αναγνώστης παρακολουθεί δύο παράλληλες ιστορίες, που διαδραματίζονται στον ίδιο χώρο με μια χρονική απόσταση περίπου 150 χρόνων, και αυτό γίνεται εναλλάξ κεφάλαιο το κεφάλαιο.
Η πρώτη ιστορία διαδραματίζεται στο τώρα, ξεκινώντας με τη γνωμάτευση ενός εργολάβου για κατεδάφιση του σπιτιού όπου ζει η οικογένεια της Γουίλα Νοξ. Με αυτή την αφορμή, η Νοξ ξεκινάει να ξετυλίγει το κουβάρι της οικογενειακής της ζωής, αρχίζοντας από τον γιο της και αναφερόμενη κατόπιν στην αυτοκτονία της νύφης της. Το θλιβερό αυτό γεγονός και η επίσκεψη στον γιο της για την κηδεία της γυναίκας του, ανασύρει στην επιφάνεια τη διαφωνία και την ένσταση για τη σχέση που είχε ο γιος της, ο οποίος ξεσπά: «Διαρκώς αυτό λες, μαμά. Κάποιες φορές το να τα κάνεις όλα σωστά οδηγεί σ’ ένα τεράστιο τίποτα, γαμώτο μου! Σου πέρασε ποτέ αυτό απ’ το μυαλό;». Η Νοξ, συνεχίζοντας να περιγράφει την οικογένειά της αναφέρεται στην κόρη της, η οποία είναι αντιδραστική και αμφισβητεί τα πάντα: «Η Γουίλα ένιωθε ότι η κόρη της θα μπορούσε ν’ αμφισβητήσει και τον ίδιο τον Θεό την προγραμματισμένη Ημέρα της Κρίσης». Η Γουίλα ξεκινάει να ερευνά το παρελθόν του σπιτιού της, ψάχνοντας τρόπους να χρηματοδοτήσει την ανακατασκευή του, εκθέτοντας παράλληλα την κατάσταση όπου έχει περιέλθει: «Η Γουίλα δεν ήξερε τι άλλο να πει. Ο πόνος της αφορούσε σε κάτι πολύ πέρα από το Αραχνοΰφαντο Λιβάδι. Αφορούσε στο γεγονός ότι, μολονότι ακολουθούσαν πάντα τον σωστό δρόμο, η οικογένειά της είχε βρεθεί στο λάθος μέρος, χωρίς λεφτά και μ’ ένα σπίτι που με λίγες καταιγίδες ακόμα θα έπαυε να υπάρχει».
Η συγγραφέας αναμετράται με ένα παράτολμο λογοτεχνικό εγχείρημα και καταφέρνει να παντρέψει τις δύο ιστορίες με λόγο πυκνό, σε ένα μυθιστόρημα βαθιά υπαρξιακό.
Η αναζήτηση της Νοξ θα ανασύρει στην επιφάνεια την ιστορία της οικογένειας του καθηγητή Θάτσερ Γκρίνγκουντ, ο οποίος έμενε στο ίδιο σπίτι 150 χρόνια πριν, αντιμετωπίζοντας και αυτός τα δικά του οικογενειακά και οικονομικά αδιέξοδα. Απογοητευμένος από τη σύζυγό του, που ενδιαφερόταν μόνο για τις ανέσεις και την κοινωνική άνοδο, βρίσκει παρηγοριά στη γειτόνισσά του, Μαίρη Τριτ, ερασιτέχνη φυσιοδίφισσα, η οποία μάλιστα διατηρεί αλληλογραφία με τον Κάρολο Δαρβίνο. Η ανταλλαγή απόψεων γύρω από 
επιστημονικά πεδία και οι κοινοί περίπατοι ενδυναμώνουν τη φιλία τους, στην οποία θα βρουν ένα αποκούμπι, ενάντια στον συντηρητισμό της κοινωνίας όπου ζούνε.
Οι παράλληλες ιστορίες τέμνονται στο σπίτι, που είναι κοινό παρά τη διαφορά των 150 χρόνων, καθώς και στις μεγάλες ζημιές που έχει, όπως φαίνεται και στο επιτυχημένο εξώφυλλο της ελληνικής έκδοσης. Ακόμη, είναι κοινή η προσπάθεια των ηρώων να αποδεσμευτούν από ανθρώπους και καταστάσεις που δηλητηριάζουν την ύπαρξή τους, κρατώντας τους προσκολλημένους σε μια τελματωμένη ζωή. Στο ξεδίπλωμα των ιστοριών θίγονται και επίκαιρα θέματα, όπως η παγκόσμια ανάπτυξη, ο υπερπληθυσμός, η ανεργία, η μετανάστευση. Η συγγραφέας αναμετράται με ένα παράτολμο λογοτεχνικό εγχείρημα και καταφέρνει να παντρέψει τις δύο ιστορίες με λόγο πυκνό, σε ένα μυθιστόρημα βαθιά υπαρξιακό.
Χωρίς ασπίδα
Μπάρμπαρα Κινγκσόλβερ
μετάφραση: Νάγια Δασκαλοπούλου
Διάπλαση
568 σελ.
ISBN 978-960-567-217-1
Τιμή €18,90
