Leif G.W. Persson: «Η μύτη του Πινόκιο»
Ο Λέιφ Πέρσον, εγκληματολόγος, μελετητής ψυχολογικών προφίλ στη Σουηδία, καθηγητής στην Εθνική Σουηδική Αστυνομική Σχολή, πρώην σύμβουλος στο σουηδικό Υπουργείο Δικαιοσύνης, έγινε γνωστός από τη μυθιστορηματική τριλογία του με θέμα τη δολοφονία, τον Φεβρουάριο του 1986, του πρωθυπουργού της Σουηδίας Ούλοφ Πάλμε. Πρώτο μυθιστόρημα ήταν το Ένας ατέλειωτος σουηδικός χειμώνας (μτφρ. Γρηγόρης Κονδύλης, Εκδόσεις Ψυχογιός 2012). Σε αυτή την τριλογία, ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας στοιχεία από την Ιστορία, σχολίαζε την οικογενειακή ζωή και έθιγε το ζήτημα των σεξουαλικών εμμονών των συμπατριωτών του.
Στο μυθιστόρημα Η μύτη του Πινόκιο πρωταγωνιστεί ο αστυνόμος Έβερτ Μπέκστρεμ, ένας εκκεντρικός άνθρωπος που αγαπάει το φαγητό και το σεξ. Όταν ο αστυνόμος πληροφορείται τη δολοφονία του δικηγόρου Τόμας Έρικσον, παλιού του γνώριμου, αισθάνεται μεγάλη χαρά και σκέφτεται πως αυτή είναι η καλύτερη μέρα της ζωής του. Από τις πρώτες σελίδες, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως έχει να κάνει όχι μόνο μ’ έναν ιδιόρρυθμο αστυνομικό, αλλά και μ’ έναν κεφάτο συγγραφέα, που επιζητεί να παίξει τον ρόλο του διασκεδαστή. Στην πρώτη πρώτη σκηνή ο ήρωας σηκώνεται από το κρεβάτι, πηγαίνει στην τουαλέτα, μεταχειρίζεται τρυφερά το μέλος του, το οποίο στο εξής θα το ξέρουμε ως «σούπερ σαλάμι», τρώει ένα γερό πρωινό, ξυρίζεται, βάζει αρώματα, ελέγχει τη δεσμίδα των χαρτονομισμάτων του και βγαίνει στον δρόμο, όπου τον περιμένει ένα περιπολικό για να τον πάει στο γραφείο του.
Το δεύτερο σημαντικό πρόσωπο στην ιστορία είναι η έμπιστη συνεργάτις του αστυνόμου, η υπαστυνόμος Άνικα Κάρλσον, η οποία έχει αναλάβει την υπόθεση κακοποίησης ενός ζώου, ενός κουνελιού, από την ιδιοκτήτριά του, μια 73χρονη. Τρίτη στη σειρά είναι η νεαρή αστυνομικίνα Γένυ, την οποία καλοβλέπει, και τέταρτος ο Μάριο Γκριμάλντι, ο επονομαζόμενος «Νονός», άνθρωπος του υποκόσμου με ποικίλες διασυνδέσεις. Μετά έχουμε την αστυνομικό Άννα Χολτ, την εισαγγελέα Λίσα Λαμ και μερικούς δημοσιογράφους μεγάλων εφημερίδων, που δίνουν χρήματα σε μάρτυρες εγκλημάτων για να αποκτήσουν πληροφορίες. Πολλά είναι τα πρόσωπα που ενίοτε μπερδεύουν τον αναγνώστη, αλλά έτσι είναι τα περισσότερα σκανδιναβικά αστυνομικά μυθιστορήματα. Τούτο όμως είναι διαφορετικό, είναι γραμμένο για να διακωμωδήσει καταστάσεις, ξεφεύγει από τα πολλά αίματα, τους ψυχοπαθείς και τους αλλόκοτους δολοφόνους.
Από τις πρώτες σελίδες, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως έχει να κάνει όχι μόνο μ’ έναν ιδιόρρυθμο αστυνομικό, αλλά και μ’ έναν κεφάτο συγγραφέα, που επιζητεί να παίξει τον ρόλο του διασκεδαστή.
Σιγά σιγά μαθαίνουμε πως ο δολοφονημένος ήταν ο αγαπημένος δικηγόρος της μουσουλμανικής μαφίας, αλλά και δικηγόρος κάποιων συλλεκτών έργων τέχνης, οι οποίοι εμπλέκονται σε μια μεγάλη απάτη με πλαστούς πίνακες τους Ματίς και του Σαγκάλ. Επίσης, οι ίδιοι εμπλέκονται στην απώλεια ενός μουσικού κουτιού, έργου του διάσημου Ρώσου κοσμηματοποιού Πέτερ Φαμπερζέ, που κάποτε ανήκε στην οικογένεια του τσάρου της Ρωσίας. Γύρω από τον δικηγόρο κινούνται ταξιτζήδες αραβικής, κουρδικής ή ιρανικής προέλευσης, μαφιόζοι που προέρχονται από χώρες του εξωτερικού, μια Ρωσίδα και άλλοι περίεργοι.
Ο συγγραφέας ποντάρει στον ανορθόδοξο ήρωά του, διάσημο, γράφει, από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις του σε εκπομπές που ασχολούνται με το έγκλημα, ο οποίος μάλιστα έχει και δικό του φαν κλαμπ στο διαδίκτυο. Βεβαίως, μιλάει ξανά για τη σουηδική κοινωνία, που έχει πλέον αλλοιωθεί από την ενσωμάτωση σε αυτήν ανθρώπων από άλλους πολιτισμούς. Έτσι, συχνά ο Μπέκστρεμ σκέφτεται το παρόν και το μέλλον της Σουηδίας: «Αυτή η χώρα έχει ήδη πάει κατά διαόλου». Μολονότι στην ιστορία μνημονεύεται το όνομα του Πάλμε, η υπόθεση της δολοφονίας του δεν συνδέεται με τη δολοφονία του Τόμας Έρικσον.
Τα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου είναι τα πιο διασκεδαστικά, τα πιο απολαυστικά. Εδώ υπάρχει ένας παπαγάλος, μνημονεύονται ο Χίτλερ, ο Τσόρτσιλ, ο Στάλιν, ο Πούτιν, οι οποίοι κατά κάποιον τρόπο συνδέονται με το μουσικό κουτί. Ωστόσο, ο άτρωτος, ο παντοδύναμος αστυνόμος Έβερτ Μπέκστρεμ, που συνηθίζει νε επισκέπτεται μια μασέζ ονόματι Λουντμίλα για τα περαιτέρω, κατηγορείται με τη σειρά του για κακοποίηση ζώου, του παπαγάλου, και τα βρίσκει μπαστούνια. Και μάλιστα από κει που δεν το περιμένει…
Η μύτη του Πινόκιο
Μια υπόθεση για τον επιθεωρητή Μπέκστρεμ
Leif G.W. Persson
μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη
Εκδόσεις Πατάκη
634 σελ.
ISBN 978-960-16-8290-7
Τιμή €19,90
